| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
...İki Dahi Yönetmen... Çürük Temel... Oya Palay Sahnedeki Bir 'Grande Dame'... Ekip Çalışması
Can Murat Yaşar Şengel




ATAM RAHAT UYU GENÇLERİN HER ZAMANKİ GİBİ İZİNDE … YÜZ YILIN GENEL SANAT YÖNETMENİ MUHSİN ERTUĞRUL … TEPSİ İÇİNDE YANAN MUMLARLA BAŞLAMIŞTI HER ŞEY , MUMLAR HEP YANACAK … İKİ DAHİ YÖNETMEN … ÇÜRÜK TEMEL … OYA PALAY SAHNEDEKİ BİR “GRANDE DAME” … EKİP ÇALIŞMASI …


Bugün 29 Ekim 2014…
Sabah görevli bulunduğum Sarıyer İlçesi Cumhuriyet Bayramı Töreni ardından müthiş bir oyun izlemeye Üsküdar’a yetiştim. Bu sene izlediğim oyunlar içinde bazılarına “İşte, adam gibi bir oyun.” diyorum . Sevgili Arif Akkaya’nın yönettiği “On İki Öfkeli Adam” bunlardan birisi. Bu özel günde, en büyük bayramımızda, Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’e seslenmek istiyorum: “Atam, rahat uyu, gençlerin her zamanki gibi izinde…” “On İki Öfkeli Adam” yazım da çok yakında… Bu vesile ile tüm okurlarımın Cumhuriyet Bayramı’nı kutlarım.
Bu arada, tüm broşürlerde İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları 100 Yaşında Genel Sanat Yönetmeni Muhsin Ertuğrul yazmakta. Sevgili Erhan Yazıcıoğlu, bu ne güzel bir harekettir, ne güzel bir jesttir, ne güzel bir yüce gönüllülüktür…



İlk yazdığım yazıdan bir alıntı ile devam edelim : “ Her oyunun her gecesinde yanan mumlar çoktan bir ateş topuna döndü, sizi kuşatan sevgi kandilleri çoğaldı, çoğaldı…”
Sayın Muhsin Ertuğrul,
Sayın Kınar Hanım,
Sayın Sara Mannik,
Sayın Eliza Binemeciyan,
Sayın Rosa Felekyan,
Sayın Nurettin Şefkati,
Sayın Ahmet Muvahhit…

Alkışlar alevi hep harladı. Sizlerle başlayan geçmiş bu sezon , Arif Akkaya, Engin Alkan ile gelecek olmuş işte. Ruh atlaslarıyla çıkıp geldiler, tıpkı sizin gibi.



Yıllardır tiyatro dünyasının içinden birisi olarak oyun yönetmenlerini oyun yazarının eserini oya gibi işleyerek kendi dünyasında yorumlayan kendi dehalarını ortaya koyan ve seyirciye eseri yansıtmaya çalışan kültür elçileri olarak görüyorum. Bu sezon bugüne kadar seyretmiş olduğum en az yirmi oyun içinde bu yönetmenlerden Arif Akkaya ve Engin Alkan şu ana kadar kanımca öne çıkan bu sezonun bana göre dahi yönetmenleri. Bu yazımda Engin Alkan ve dehası benim konum. Diğer yönetmenlerle ilgili de ileride yazmaya devam edeceğim.



Bu yazımda anlatmaya çalışacağım oyun İlk Oyun “Çürük Temel”. Oyunu dehasıyla Engin Alkan yönetmiş. Düşünce gücünün yelpazesinin genişliği Türk Tiyatro Tarihi’ne altın harflerle yazılacak. Yönetmen, oyunu cümle cümle, kelime kelime değil harf harf işlemiş. Dekorun simgeselliği ise muhteşem. Değerli okuyucularım, değerli kardeşlerim bilirler benim dünyamda da herşey simgedir. Oyunun altyazısını, satır aralarını okumak hem de çok dikkatli okumak gerekmekte. Bir oyun hakkında yazı yazmadan önce en az üç kez izlerim. Bu oyunu her izleyişimde, oyunun en başında sahneye girişlerinde oyuncularla göz göze gelemedim. Ne demek istediğimi izlediğiniz zaman anlayacaksınız. Siz de bakışlarınızı nasıl kaçırmak gerektiğini bilemeyeceksiniz. Oyunun ilk saniyelerinden itibaren etkisi altına girmiştim…



Oyunun yazarı Emile Fabré 24 Mart 1869 tarihinde Metz’de doğdu. 1915 yılında Comédie-Française’de Genel Yönetici oldu. 1936 tarihine kadar aynı görevde kaldı. 1895 yılında “L’Argent” adlı oyununun sahnelendiği Theatre-Libre’in ateşli hayranlarından birisiydi. Sosyo politik eserlerinde ya Antik Yunan’ın etkisinde kalmıştır (Timon d'Athènes, 1899) ya da yaşadığı dönemi yansıtmıştır (Les Ventres dorés, 1905, La Maison d'argile, 1907, Un Grand bourgeois, 1914 ). Eserleri ilgili döneme bağlı olarak tanıklık görevlerini yerine getirmiştir. Yönetmen olarak da çalışmaları olmuştur. Balzac’ın hayranlarından birisiydi. 1939 yılında “La Rabouilleuse” oyununu Comédie Française’de uyarladı.1943 yılında Balzac’dan “Vidock” eserini sahneye koydu.Emile Fabré 25 Eylül 1955’de Paris’te vefat etti. Eserleri : L'Argent (1895), Timon d’Athenes(1899), Les Cadeaux de Noël, La Vie publique, Les Ventres dorés (1905), La Maison d'argile (1907), Les Vainqueurs (1908), Les Sauterelles (1911), Un grand bourgeois (1914), La Maison sous l'orage (1920), Vidocq chez Balzac.



Oyunun çevirmeni Hüseyin Suat, 1867’de İstanbul’da doğdu. Babası Ali Rıza Bey, annesi ise Fat¬ma Neyyire Hanım’dır. Şair, öğrenimini sırasıyla Molla Gurânî Mahalle Mekte¬bi, Balıkesir İptidâî Mektebi, Beyazıt Rüştiyesi, Drama Sancağı Rüştiyesi ve son olarak da Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye’de yaptı. 1886’da Mekteb-i Tıbbiye’den mezun olduktan sonra, Midilli Belediye Doktoru olarak 3 yıl çalıştı. Ardından İstanbul Üçüncü Belediye Doktorluğuna atandı. 1893’te tıp alanında uzmanlaş¬mak üzere Paris’e gitti. 1895’te İstanbul’a döndü, Kadıköy Onuncu Belediye Dairesi Doktorluğuna atandı. 1898’de Suriye Vilâyet-i Sıhhiye Müfettişliğinde görevlendirildi. On yıl Şam’da kaldıktan sonra 1908’de İstanbul’a döndü. Meclis-i Kebîr-i Sıhhî üyeliğine seçildi. Kurtuluş Savaşı yıllarında Ankara’ya gitti. Doktor olarak Anadolu’nun değişik yerlerinde görev yaptı. 1921’de Yunus Nadi ile birlikte Kalem dergisini çıkardı. Cumhuriyet’in ilanından sonra Deniz Yolları Vapurlarında doktorluk yaptı. 21 Mart 1942’de vefat etti. Kalem dergisinde "Gâve-i Zalim" adıyla mizahi yazıları yayımlandı. Darülbedayi'nin kuruluşunda büyük katkısı oldu. "Yüzlerdeki sahte gülücüğü, maskeyi kaldır; gözyaşlarının bak ne acı izleri vardır! ". Tiyatro Oyunlarına gelince; “Şehbal Yahut İstibdatın Son Perdesi (1908), KirliÇamaşırlar (1910), Ahirette Bir Gün (Yayımlanışı :1910), Deva-yı Aşk (Yayımlanışı : 1910 ), Çifteli mikroplar, Hülle, Yamalar, Kayseri Gülleri, Tayyare, Küçük Kedi.

Oyun günümüz Türkçe’sine Sezai Gülşen ve Doğan Yavaş tarafından aktarılmış. Dramaturg olarak Sinem Özlek mutlaka çok çalışıp çok uğraşmış ve mükemmel bir iş başarmış. Yanında dahimiz Engin Alkan ile beraber zirveye çıkmış ... Kutlarım...
Sahne ve ışık tasarımında Cem Yılmazer ürettiğiniz iş tam kelimeyle mükemmel... Yukarıda da bahsettiğim gibi simgelerle beraber ben bir duygu şelalesi içine girdim. Yıllanmış bir şarabı tadar gibiydim her simgeyi fark etmeye çalıştığımda. Oyuncuların da işleri kolay değil yalın ayak taşların üzerinde oynamak, yerde savrulurken eminim ki o taşlarla saç vücut her yerde karşılaşılabilir. Kostüm tasarımında Duygu Türkekul, dahi yönetmenimiz ve Cem Yılmazer ile beraber o kadar önemli bir koordinasyon sağlamış ki kutlarım. Efekt Tasarımda, Özgür Yaşar İşler muhteşemdi. Ustaların ustası Selim Atakan her zamanki gibi mükemmel bir iş çıkarmış.

Ayşegül Çelik tarafından yazılmış olan “Ölmeyi Bilen Adam Muhsin Ertuğrul” kitabında oyundan bahsedilirken ilginç iki paragraf yakaladım. “ Ağustos sonunda dersler yeniden başladıysa da, kimsede huzur yoktu. Victor Hugo ve Ruy Blas’tan yapılan bir çevirinin bölümlerinden oluşan bir temsil hazırlandı ama Darülbedayi’nin, halka açık ilk temsili 20 Ocak 1915’teki “Çürük Temel” oldu.” ... “ Dekorunu 7.500 kuruşa Rozental Efendi’nin yaptığı oyun, Asker Ailelerine Yardım Cemiyeti yararına düzenlenen gecede perde açtı. Koltukların ilk dört sırası 25, öteki sıralar 20, sandalye 15, duhuliye 5, localar ise 108 kuruştan satışa çıkarıldı. Oyun Perşembe öğleden sonra saat bir buçukta hanımefendilere ve akşam dokuzda beyefendilere sahnelenecekti. Özel olarak hazırlanan broşüre, “On yaşından aşağı çocuklar tiyatroya kabul edilmez.” uyarısını koydular.”



Bu arada Can Yayınları tarafından çıkarılan Ayşegül Çelik tarafından yazılmış olan “Ölmeyi Bilen Adam Muhsin Ertuğrul” kitabını hararetle tavsiye ederim.
Oyunun sonunda selam öncesi maskelerle gelen sürpriz unutulamaz... Yüzüncü yıl nedeniyle hazırlanan bu oyunun bu jesti bir vefa, bir hoşgörü, bir saygı, insanların tüm iletişimleri kapadıkları bu devirde bir duygu çoğalması ve patlaması. Dahi düşüncenin bir örneklemesi daha...

Oyunculara gelince... Sular, şelaleler gibi sesinin buğulanmasıyla, mimikleriyle, bakışlarıyla, virtuozitesi ile Oya Palay bir “Grande Dame”. Sahneye çıktığı ilk saniyeden oyunun bitimine kadar seyirciyi avucunun içine alıyor ve bırakmıyor. Yönetmen ve oyuncunun eskiden de beraber çalışmış olması tabii ki bir çeşit alışkanlık da getirir. Bu konuyu her ikisi de çok güzel değerlendiriyorlar. Zirvede bir oyuncu ve zirvede bir rol. Ben şimdiden gelecek oyununu beklemeye başladım. Belki bir yönetmen bu yazımı okur ve önereceğim “Sevinç Ve Sevgi-Lettice and Lovage - Peter Schaffer” tekstini sevgili Oya Palay’a uzatır. Kim bilir !!! Bu oyun henüz İstanbul’da oynanmadı ne yazık ki.

Kim bilir dahi yönetmenle çalışmak hem ne kadar zordur, hem de ne kadar faydalı. Derya deniz bilgili bir yönetmen kim bilir oyunculara neler katar ?



Hani bazı oyuncular vardır, oyunun rol dağılımını incelediğinizde yüzünüzde bir rahatlık, bir inanış, bir sıcaklık, bir gülümseme beliriyorsa o oyuncu bir şekilde ailenizden birisi gibidir. İşte Yeşim Koçak benim için bu tarz bir oyuncu. En son oynadığı “Vakti Geldi” oyununda müthiş bir oyunculuk örneği vermişti. Yolu açık olsun. Çok büyük başarılar onu bekliyor.

Bazı oyuncular vardır, onunla konuşmak ve onu tanımak istersiniz ama hep bir neden yaratıp elinizde imkanlar varken kaçarsınız… Röportaj yapmak istediğinizi söyleyemezsiniz bile. İşte Mert Tanık benim için böyle bir kişi. Tüm oyunlarını defalarca izlediğim, başarılarını ayakta alkışladığım büyük bir yetenek. Bu oyunda da her zamanki gibi mükemmel.

Mustafa Barış Koçkar, Dolunay Pircioğlu, Samet Hafızoğlu, Nurdan Gür ekip çalışmasında bütünlüğü muhteşem bir şekilde gösteriyorlar. Tebrikler… Tebrikler…
Bu oyunu sakın kaçırmayın. Mutlaka izleyin. Emeği geçen herkesi kutlarım. Tüm güzellikler, tüm başarılar, tüm ödüller sizlerle olsun.



"Oğlum bana düşman, zevcim oğluma düşman, hemşire hemşiresine düşman… Ya kızım, ya oğlum, ya kocamı fedaya mecburum. Hangisinin feda olacağını da yine ben tayin edeceğim. Ya nankör bir zevce, ya gaddar bir anne… Benim kabahatim.. Hep benim kabahatim.. İşte gerdanlığım, Alın… incilerim, elmaslarım, Alın hepsi sizin olsun. Paylaşın… Paylaşın… Paylaşın… Paylaşın…"

Bayramımız Kutlu olsun.

“Sevgi-Saygı-Hoşgörü”
“C’est La Vie !” yani “Hayat Bu !”

Can Murat Yaşar Şengel
29 10 14
cansengel@hotmail.com
cansengel@gmail.com
canmuratyasarsengel.blogspot.com

Yazarın Tüm Yazıları

Oyun tanıtım sayfası:  Çürük Temel
 
Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 168
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Bana Masal Anlatma (Füsun Balkaya) - 1/11/2015
  • '2014 Yılının Son Günü, 2015 Yılının İlk Günü - Yeni Yıl Dedikleri….YALAN! (Füsun Balkaya) - 12/31/2014
  • İnsanın İçindeki Kumu Yıkaması: Tatminkar Ödül (Üstün Akmen) - 12/24/2014
  • Muhsin Ertuğrul Torun'larından Sinema'ya Bir Dokunuş… (Füsun Balkaya) - 12/22/2014
  • Tanrı, Eskişehir'de Sahneye İniyor: Jeanne D'Arc'ın Öteki Ölümü (Üstün Akmen) - 12/17/2014
  • İzmit'te 'Alternatif Bir Tiyatro'nun 'Uyan-Ma'sı (Melisa Ayşegül Çal) - 12/16/2014
  • Komedi Dünyasında Yeni Soluk (Begüm Yılmaz) - 12/15/2014
  • İbrahim Zübükzade Başkent Ankara'ya Geldi (Füsun Balkaya) - 12/15/2014
  • Savaş Başar İçin Oğlundan Saygı Duruşu: Öykülerden Oyunlar (Üstün Akmen) - 12/14/2014
  • ...İki Dahi Yönetmen... Çürük Temel... Oya Palay Sahnedeki Bir 'Grande Dame'... Ekip Çalışması (Can Murat Yaşar Şengel) - 12/14/2014
  • Ankara Şinasi Sahnesi'nde, Tiyatro Kedi 'İlhan Şeşen’' Şarkılarını Dinletmek İçin Seyirciye Güzel Bir Fırsat Sundu... (Füsun Balkaya) - 12/12/2014
  • Bir Delinin Hatıra Defteri - Genco Erkal (Yurdagül Yurtseven) - 12/9/2014
  • İlk Kültür Bakanı, Kültür-Sanat ve Çevirinin Büyük Ustası Halman Hocamız Aramızdan Ayrıldı (Füsun Balkaya) - 12/8/2014
  • 12 Öfkeli Adam Üzerine Bir İnceleme (Zeynet Öztunca) - 12/3/2014
  • Giderilemeyen Susamışlığın Öyküsü: Her Yıl Kuşlar Geri Gelir (Üstün Akmen) - 12/3/2014
  • Seni Seviyorum Adamım (Füsun Balkaya) - 12/1/2014
  • Alpay Ulusoy Röportajı (Ulya Altıntaş) - 11/30/2014
  • Kadir Anıl Adıgüzel Röportajı (Ulya Altıntaş) - 11/30/2014
  • Ekim Ayı ve Düşündürdükleri... (Can Murat Yaşar Şengel) - 11/27/2014
  • Deli Deli Hallarda! 'Deliha' - Bir Kadın Komedi Oyuncusu'nun Beyaz Perde Başarısı (Füsun Balkaya) - 11/24/2014
  • Bakarsın Bulutlar Gider (Burak keleş) - 11/24/2014
  • Arlecchino'dan Kean'e: Aktör Kean (Cüneyt İngiz) - 11/24/2014
  • Başkent Büyük Tiyatro'da İbsen, Yalman, Kurt 'Hedda Gabler' Buluşması (Füsun Balkaya) - 11/22/2014
  • Genco Erkal'dan Virtuozite Örneği: Bir Delinin Hatıra Defteri (Üstün Akmen) - 11/21/2014
  • Bezirgan (Burak keleş) - 11/14/2014
  • Tiyatro Aşhk - Tatminkar Ödül (Cüneyt İngiz) - 11/13/2014
  • Hilafet, Sadece Hz. Ali Soyundan Gelenlerin Mi Hakkı: Kerbela (Üstün Akmen) - 11/12/2014
  • Tiyatro Üzerine Yazarken Yönetmen Çağan IRMAK Yolumu Çevirdi - 'Unutursam Fısılda' (Füsun Balkaya) - 11/12/2014
  • Ayışığı Sirki (Çocuk Oyunu) - Adana Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu (Kurtuluş Bilgilioğul) - 11/9/2014
  • Gerçekten 'Olacak Şey Değil' (Cüneyt İngiz) - 11/8/2014
  • Bir Son Değil Diriliştir Kerbela (Yurdagül Yurtseven) - 11/5/2014
  • Yalancı Aranıyor - Adana Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu (Kurtuluş Bilgilioğul) - 11/5/2014
  • Hedda Gabler - Ankara DT (Emre Saklıca) - 10/22/2014
  • Şekib Avdagiç'in Mutlaka Yargılanması Gerekiyor (Üstün Akmen) - 10/22/2014
  • Üstün Akmen, Hıncal Uluç'un 'AKM Ne Olacak' Yazısını Değerlendirdi (Üstün Akmen) - 10/8/2014
  • Gazeteci, Yazar Recep Bilginer Ölümünün 9. Yılında Anıldı (Füsun Balkaya) - 9/30/2014
  • Diyebilirim ki Yıllar Sonra İlk Kez Tahmin Edemeyeceğiniz Kadar Heyecanlıyım (Hüseyin Köroğlu) - 9/29/2014
  • Tiyatrocu'lardan Sinemacı'lara Bir Tad: ÇİLEK (Füsun Balkaya) - 9/23/2014
  • Çağdaş Ödül Anlayışını Kutluyorum: Direklerarası Tiyatro Seyircileri (Füsun Balkaya) - 9/20/2014
  • Hürrem Sultan (Füsun Balkaya) - 9/18/2014


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    19 Kasım'dan itibaren her SALI Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..