| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
YAŞAMIN İZİNDEKİ KADINLAR : GÜLSÜM CENGİZ GENE İPOTEK ALTINDA
Üstün Akmen



Büyük adam şu adam… Sözüm, Mitos-Boyut Yayınları yöneticisi Yılmaz Öğüt’ten yanadır. Elime son geçen kitabının künyesine baktım da, Mitos-Boyut’un tiyatro yayınları dizisi 250’ye yaklaşmış. Özel tasarımlı kapaklarıyla, tiyatro/oyun dizisiyle demek ki yerli yabancı onca yazarın oyunları taaa ayağımıza kadar gelmiş. Bu adama büyük adam demezsiniz de kime dersiniz? Biliyorum, dersiniz dersiniz…

GÜLSÜM CENGİZ’İN ÇIPLAKLIĞI

Mitos-Boyut’un bana ulaşan son kitabı, Gülsüm Cengiz’in 2 perde, 18 sahneden oluşan “Yaşamın İzindeki Kadınlar” başlıklı dramatik belgesel oyunu oldu. Bu oyunun dosyasının “Dil Derneği 2005 Kerim Afşar” ödülüne değer görüldüğünü elbette biliyor, Gülsüm Cengiz’i de tanıyordum. Gülsüm Cengiz şairdi. Yanılmıyorsam 2002’deydi, “Eylül Deyişleri”nden sonra yayımladığı “Sevdamız Çiçeklenir Zulada” başlıklı ikinci şiir kitabından pek etkilenmiştim. Tutsaklık burgularıyla delinen genç sevgililerin acılarını şiirleştirmişti. Kadınca bir duyarlılığı vardı ve bu çağdaş acıyı çok içten paylaşmıştı. "Bir yaprağın düşüşünü izler gibi / bakıyorduk geçip giden günlere / hüzünle / Sevinciyse günlerin / çıplak dallar üstünde / taş duvarlar ardında / birbirine sokulan / iki beyaz güvercin." Dedim ya etkilemişti beni bu kitap. Yoğun bir duygusallıktı salgıladığı Gülsüm Cengiz’in. Diğer taraftan her kitabında “cesur, çevik ve ahlâklı” bir yaşamı ve yazma eylemini dayatıyordu. İnatla... Sağlıklı bir dünya görüşünü, yürek ve beyin olarak "insandan yana" olmayı yeğliyor, “müdahale” aracı olarak seçilen sanat dalına dair donanımı ve üretimi benimsiyordu. Yaşamı ve yazdıkları yapılacak eleştiriler karşısında çırılçıplaktı. Ve o, bu çıplaklığı bugüne değin hiç mi umursamadı. 

 

ÇOCUKLARIN YAZARI GÜLSÜM CENGİZ

“Sevdamız Çiçeklenir Zulada”dan sonra da sayısını bilemediğim çoklukta çocuk kitabına imza attı Gülsüm Cengiz. Türkiye Yazarlar Sendikası’nda uzun mu uzun yıllar genel sekreterlik görevini titizlikle ve özveriyle sürdürdü. Kitapları çeşitli dillere çevrildi. Ben, Gülsüm Cengiz’in derin, ama çok zeki bakışlarını çocuk kitaplarını okurken de sevdim. Örneğin, okullarına gelen Türkçe öğretmeninin verdiği ödevle başlayan dört arkadaşın serüvenine bayılmıştım. Neydi kitabın adı? Anımsayamıyorum.  Çocuklar Onur‚ Duygu‚ Sevgi ve Umut adlarının anlamlarını araştırmak için kütüphaneye giderler de adlarının anlamlarını sözlükte araştırırlarken bazı sözcüklerin yitip gittiğine tanık olurlar ya, işte o kitap. Sözcüklerin yitmesi, yaşadıkları kentte büyük yankı uyandırır‚ belediye meclisi toplanır. Günler süren tartışmalar sonunda‚ Türkçe öğretmeninin önerisiyle kentte yaşayan bir yazardan yararlanmak isterler ve anılan yazarı belediye meclisine davet ederler. Yazar, yiten sözcüklerin artık kullanılmadığını söyler ve bu sözcüklerin ortaya çıktığı güneşin ilk doğduğu topraklara gidilerek gizemlerine ulaşmalarını önerir. Bunun üzerine dört arkadaş ve aileleri Türkçe öğretmenleriyle birlikte doğuya doğru yol almaya başlar, sonra…

 

ACILI DÖNEM KADINLARININ İZİNDE

Gelelim Gülsüm Cengiz'in “Yaşamın İzindeki Kadınlar” oyununa. Gülsüm Cengiz, bu kere de Türkiye'nin acılı dönemlerinden geçmiş kadınların izini sürmüş. Sonrasında, özellikle 12 Eylül 1980 gibi, daha sonra büyük travmalar yaratmış bir darbenin mağduru kadınları anlatan bu belgesel oyun çıkarmış. Ele aldığı böylesi gerçekçi bir konu bile benim Saygın Okurlarıma ve de tiyatro yapanlara bu kitabı önermem için yeterli neden. Ama olmaz! Biraz daha deşelim içeriği istiyorum. Oyun, postallarla yapılan darbeden sonraki dönemde yaşamlarını savunabilmek için, kaybolan oğullarının, kızlarının izine düşen annelerin; tutuklu yakını veya kendileri tutuklu olmuş kadınların yaşadıklarına ve mücadelelerine tanıklık etmeyi amaçlamış. Aydınlıkla karanlığın savaşını en iyi bilen bir şair olarak,  aydınlıktan yana olanların bedel ödediğini en iyi bilenlerden bir aydın olarak, emeğe saygı duyan bir yazar olarak oyununu baskıyı birebir yaşayan kadınlarla yapılan röportajlarla oluşturmuş.

 

“UYGUNLUĞA “ŞAHADET” EDİYORUM

“İyi de nasıl olmuş” diye sual edecek olursanız, sorunuzu oyuna güzel ya da çirkin gibi, herkese göre değişecek değer yargılarıyla değil, dramatik yazarlığın "olmazsa olmazları" açısından yaklaştığımı söyleyerek yanıtlarım. İyi, kötü, çirkin, güzel tanımlamalarının, böyle bir yaklaşımda yeri olamaz ki! Öyle değil mi ama?

Yani efendim, uzatmayayım, “Yaşamın İzindeki Kadınlar”ı oynanabilir, sahnelenebilir, izlenebilir nitelikte olup olmadığını belirleyen etmenleri dikkate alarak okudum. Sonuç olarak, oyuncu tarafından  oynanabilirliğine; tiyatral oluşuma uygunluğuna; izleyicinin bu oluşumda yer alabilirliğine bir anlamda “şahadet” ettim. “Yaşamın İzindeki Kadınlar” oyun metni, tiyatral oluşum için belli bir bütünlüğü tanımlayan öngörüler içeriyordu. “Eline, beynine dirlik Gülsüm Cengiz” dedim. Belgesel nitelikteki oyununu CD’de topladığı belgelerle belgelendirmesini ise daha bir “takdir” ettim.  

YAŞAMA DAİR DİYECEKLERİ VAR ONUN

Gülsüm Cengiz ister şiir yazsın, ister makale, isterse çocuk öyküsü… Kesin olan, onun bir tavrı var. Bu ödünsüz tavrı onun eylem alanına yönelik tutumunda kimlik kazanıyor ve onu ürünleriyle anlamlı biçime getiriyor. Gülsüm Cengiz için sanat, yaşama müdahale etmektir. Bu yolda yürüyor ve sanatıyla, varolandan etkilenerek, olumlasa da olumlamasa da, yaşama dair diyeceklerini diyor. Diyeceklerini derken, olmazsa olmazı da yerine getiriyor, yani yaşarken olup bitenin içinde kalıyor, yazarken yaşamdan kopmuyor.

Kim ne dese desin, Gülsüm Cengiz, yazdığı her sözcüğü ipotek altına sokarak belirlemeyi “Yaşamın İzindeki Kadınlar” ile de sürdürüyor.

(MİTOS-BOYUT Yayınları 2007 /  Oyun Dizisi 244 – 112 Sayfa)

 

Üstün Akmen
Evrensel Gazetesi



Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

feyzanur dilli - ( 3/20/2010 )
masalcı uçurtmanın hikayenin içindeki soruları


Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 907
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Siz de tekstlerinizi gönderin !! (-) - 5/15/2007
  • Ve tanrı kadını yarattı… - Jeanne d’Arc’ın öteki ölümü (İhsan Ata) - 5/15/2007
  • 8. ULUSLARARASI KARADENİZ TİYATRO FESTİVALİ’NDEN İZLENİMLER (1) (Üstün Akmen) - 5/15/2007
  • Söyleşi : Kemal Oruç (Elçin Aydın) - 5/11/2007
  • Ayrılık : Gereksiz gürültüye boğdurulmuş bir evlilik oyunu (Üstün Akmen) - 5/11/2007
  • Drama (Esen Çamurdan) - 5/11/2007
  • Tiyatro Sporu (Oyun İstasyonu) - 5/9/2007
  • OYUN İSTASYONU (Kocaeli) - 5/9/2007
  • TÜRKİYE… TİYATRO… UYANMAK… (Kemal ORUÇ) - 5/9/2007
  • AMADEUS : SALIERI’DEN YANA OLAN KİM? HELE BİR SÖYLESENİZE!.. (Üstün Akmen) - 5/9/2007
  • YAŞAMIN İZİNDEKİ KADINLAR : GÜLSÜM CENGİZ GENE İPOTEK ALTINDA (Üstün Akmen) - 5/9/2007
  • “SON DÜNYA” : KAÇILACAK YER NEREDE? (Üstün Akmen) - 5/9/2007
  • Matematik Hesabı (Ali Poyrazoğlu) - 5/3/2007
  • Yersiz Oyuncular'dan Videolar (Yersiz Oyuncular) - 5/3/2007
  • Kamyon (Sarıyer Halk Eğitim Merkezi Tiyatro Kolu) - 5/1/2007
  • “YERALTINDAN NOTLAR” : MUTLAKA SEYREDİLMESİ GEREKEN BİR OYUN (Üstün Akmen) - 5/1/2007
  • Mikado`nun Çöpleri (Beşiktaş Belediyesi Kültür Sanat Platformu) - 4/27/2007
  • CİHANYANDI KANLI NİGAR'IN TRAJİKOMİK HİKAYESİ (Özge Öztürk ) - 4/27/2007
  • FREDERICO GARCIA LORCA 1898- 1936 (-) - 4/27/2007
  • Harmanyeri 1915 (Tiyatro Prizma) - 4/26/2007
  • Haşin Bir Hikaye (Seyir Tiyatrosu) - 4/26/2007
  • İstanbul Halk Tiyatrosu (İstanbul) - 4/25/2007
  • Can Tarlası (İstanbul Halk Tiyatrosu) - 4/25/2007
  • ETNA: BEDENDEKİ KUYU (Üstün Akmen) - 4/25/2007
  • Röportaj : Bennu Yıldırımlar (Zeynep Rendeci) - 5/17/2007
  • Tiyatro Terimleri (Alıntıdır) - 4/22/2007
  • SANATIN İÇİNDEN GEÇEN KENT ESKİŞEHİR’DEN TİYATRO İZLENİMLERİ/2 (Üstün Akmen) - 4/22/2007
  • SANATIN İÇİNDEN GEÇEN KENT ESKİŞEHİR’DEN TİYATRO İZLENİMLERİ (Üstün Akmen) - 4/17/2007
  • DÖRT KADININ YAŞAMA TUTUNMA SERÜVENLERİ: “KADİFE ÇİÇEKLERİ” (Üstün Akmen) - 4/16/2007
  • TÜRKER İNANOĞLU’NUN GÖNLÜNDE YATAN ASLAN: “ROMANTİKA” (Üstün Akmen) - 4/9/2007
  • TİYATROMUZUN YENİ DON KİŞOT’LARINDAN ESKİ FARS: “KARMAKARIŞIK” (Üstün Akmen) - 4/6/2007
  • Semaver Kumpanya (İstanbul) - 4/5/2007
  • TÜM ÖDÜLLERDEN AFFIMIZI İSTİYORUZ (Semaver Kumpanya) - 4/3/2007
  • KADINLARINA BIYIKLARINI SÜPÜRGE ETMİŞ ERKEKLERİN OYUNU: “TERSİNE DÜNYA” (Üstün Akmen) - 4/3/2007
  • Aşk, bazen vazgeçmektir: (Üstün Akmen) - 4/1/2007
  • Anna Karenina (Kent Oyuncuları) - 3/27/2007
  • Tanıştırayım Burası Türkiye! (Nokta Tiyatrosu) - 3/27/2007
  • Sahne tozunun peşinde (Can Dündar) - 3/27/2007
  • SADRİ ALIŞIK’TA BİR TÜRK FARSI: “BU AŞKTA Bİ’ŞEY VAR” (Üstün Akmen) - 3/27/2007
  • KURTULMAK YOK OLMAKMIŞIN ÜZGÜN KOMEDİSİ: “TİTATİK ORKESTRASI” (Üstün Akmen) - 3/23/2007
  • ANLAMI ELBETTE VAR BÖYLE ÜZGÜN OLMAMIZIN: “ŞEREFE HATIRALAR” (Üstün Akmen) - 3/21/2007


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..