| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Ordu'da Karikatürümüz Sahnelendi: Eşeğin Gölgesi
Üstün Akmen



“İline güzellikler katan başkan” olarak nam salmışlığıyla yetinmeyip, yardımcısı Özer Karadağ ile birlikte “Ordu, Türkiye’nin Kültür ve Sanat Başkenti Olacak” sloganını gerçek yapmak için uğraşan Seyit Torun’un Ordu’sunda, bu sezon Haldun Taner’in (1915-1986) adı yankı yapmakta. Karadeniz Bölgesi’nin üçüncü büyük kenti olan bu ilimizin 48 yıllık kuruluşu Ordu Belediyesi Şehir Tiyatrosu (OBKT)’nda, Haldun Hoca’nın epik tiyatronun temel yaklaşımını geleneksel tiyatromuzun çeşitli öğeleriyle en başarılı biçimde kaynaştırdığı oyunlarından olan “Eşeğin Gölgesi (Bilgi Yayınevi-1995)” oynanmakta.

süryani retorikçi/hiciv yazarı samsatlı lukianos’un masalı
Pek iyi bilindiği gibi, geleneksel yapıyla çağdaş olanın masal düzleminde buluştuğu bir taşlama olan “Eşeğin Gölgesi”nde Haldun Usta, Süryani Retorikçi/Hiciv yazarı Samsatlı Lukianos (125-180)’un bir masalından yola çıkmıştır. Masalsı kaynak, oyuna “Politik Alegori” niteliğini kazandırdığı gibi, tiyatrosallıktan eğlence atmosferine, ironiden yergiye uzanan zengin bir malzemeyle, gerçek bir durumu, kurmaca bir dünyayla anlatma olanağı sağlar. Böylece Taner (Prof Dr. Nurhan Tekerek’in dediği gibi), asıl gerçeği görmek yerine, yanılsamaların içinde yitip giden bir toplumu ve bireylerini oyun boyunca, yerginin keskin kılıcıyla acımasızca kesip biçer.

t. murat demirbaş eserden toplumsal karikatür çıkarmış
Oyunda, kentteki panayıra çalışmaya gitmek isteyen berber Şaban, bir eşek kiralıyor. Yolculuk sırasında aşırı sıcaktan bunalan Şaban, biraz dinlenmek için durup eşeğin gölgesine oturunca, eşek sahibi Mestan: ''Ben sana eşeği kiraladım, gölgesini değil'' diyerek gölge kirası istiyor. İki taraf arasında bu “minval üzere” çıkan tartışma, ülkeyi eşekçiler ve gölgeciler olarak ikiye bölecek, durum politik bir davaya dönüşecektir. Oyunu sahneye taşıyan Ankara Devlet Tiyatrosu’nun başarılı oyuncu/yönetmenlerinden T. Murat Demirbaş bu karmaşık durum ve ortamı tam da yazarının amaçladığı gibi pek güzel toplumsal bir karikatüre dönüştürmüş. Yıllardır geçemediğimiz demokrasi altgeçidinde yaşadığımız ve yaşamakta olduğumuz aksaklıklara, sisteme, kişilere yönelik, eserdeki göndermelerin altını kalın mı kalın çizmiş. Haldun Taner’in ironi ve hiciv ustalığını iyi kullanarak, izleyicinin imgelemini mıncık mıncık mıncıklamış. Gülmenin yanı sıra düşünmeyi ve yeniden bir durum değerlendirmesi yapılmasını sağlamış. Gel gelelim, durum değerlendirmesi yapılmasını biraz abartmasa, Şaban’ın eşeği cinsel tacize uğrattığı tabloyu keşke esere katmasaymış. Ve de keşke, “Ninni” tablosunda izleyiciyi güldürmek amacıyla kullandığı Amerikan bayrağı yerine, Amerikan bayrağını çağrıştıran başka bir motif kullansaymış!

dans deyince ali kemal tandoğan’ın yeri başka
Kimin tasarladığını bilemediğim dekor hayli uyduruk olduğundan üzerinden atlıyorum. Kim yaptıysa yapmış, ama dekorun amacının salt olayın geçtiği mekânı yansıtmak değil, oyuncunun kabullendiği, kavrayabildiği, yabancılık çekmeyip hareketlerini kısıtlamayacağı ortamı yaratmak olduğunu “bilvesile” anımsatmak isterim. Işık tasarımı için: “Çetin Atay, seviyeleri yüksek atmosfer ışığı kullanarak oyuncuların yüzlerindeki detayları yememiş” derim, başka da bir şey demem, anlayan anlar! Diğer taraftan, her kiminse ya da nereden gelmişse gelmiş, kostümlerin oyuncunun komediye olan duyarlılığını artıracak ve imgelemini bu yönde yoğunlaştıracak nitelikte olduğunu söyleyebilirim, ama öykü hayali ülke Abdaliya’da geçtiğine göre avukat cübbeleri günümüz Türk adliyesinde kullanılan cübbeler olmamalıydı diye de eklerim. Acaba hiç değilse yakalarına (yeşil bantlar yerine) örneğin birer sarı bant konamaz mı diye sual de eylerim. Sezgin Mercan-Zafer Bozdağ-Hüseyin Aydın üçlüsünün, ağırlığı 7/8’lik Karadeniz Bölgesi halk danslarından oluşturduğu müzik; bu müziğin Zafer Bozdağ (Klavye-Piyano), Sezgin Mercan (Bağlama), Hüseyin Aydın (Kemençe), Hamit Ekiz-Kamil Aydın (Ritim) beşlisince icrası ve gene bu müzik üzerine Gürcü koreograf Phridan Kontselidze’nin düzenlediği hareketler için “çok iyi” diyeceğim. Diğer taraftan oyuncuların neredeyse tamamını dansların tümünde başarılı bulduğumu açıklayacağım, ama içlerinden birini ayrıştıracağım. Bedeni ile değil ruhu ile dans eden, bedensel hareketlerini ruhsal coşkusunun bir ifadesi olarak kullanan, kendini enstrümanların sesindeki ritme ve derinliğe rahatça bırakan Ali Kemal Tandoğan’ı öne çıkaracağım.

t. murat demirtaş’ın oyuncu yönetimi
Oyunculuklara sıra geldiğinde T. Murat Demirtaş’ın oyuncu yönetimindeki başarısını öncelikle övmeliyim. Haldun Taner’in hayal gücünde oluşturduğu karakterleri düşünce biçimleri, duyguları ve davranışlarıyla oyuncuların yaratıcı hayal güçlerine iyi yerleştirmiş. Oyunculara olayların akışını araştırtırken, bu düşünce ve duygularla kendisiyle özdeşleşmelerini sağlatmayı bilmiş.

Ünlü tiyatrocu Can Gürzap’ın “konuşmanın bestesi” dediği diksiyon hatalarını yönetmenin boynuna dolamak elbette haddim değil. Oyuncuların kimisinde diş sorunu var, bazılarınınsa boğumlanmaları bozuk. Aralarında bir sözcükte ya da cümlede hece ya da sözcükleri diğerlerinden ağırlıklı, farklı söyleyemeyenler var. Bu durum ise yönetmenden değil, doğal olarak oyuncunun kendini yetiştirmesinden kaynaklanmakta. Şimdi, hem de hemencecik burada OBKT’nin bütün oyuncularına tiyatro adına yapılan her şeyin, ama her şeyin ayırma, seçme, yöntem aşamasından sonra diyaloglara geldiğini anlatacağım. “Uyumlu ve birbirini mükemmel oyunculuğa özendirici oyuncular sahnede tiyatro yapmış oluyorlar” diyeceğim. Söylediklerimi bir eleştirmen “amca”nın öğüdü olarak not etmelerini önereceğim.

eşek tiplemesi görülmeye değer
Oyunculardan Burak Çağlar, Sibel Günday, Doğukan Ekinci, Gülin Ekim, Soner Şensoy, Miray Öztürk, Seyhan Güngör, Phridon Kontselidze, Hikmet Altan görevlerini neredeyse kusursuza yakın yapıyorlar. Avukat’larda A. Kemal Tandoğan ile Murat Saylan için yöntemli oyunculuğun teatral başarıyı sağlayabileceğine olan inancımı kanıtladıkları için teşekkür edeceğim. İsa Küçük için, Aygır Hoca’ya aklının ve duygularının uyumlu beraberliğinde can verdiğini söyleyeceğim. Eşek tiplemesinde Bülent Reisoğlu’nu özel olarak kutlamak isterim. Hakan Altan’ı oyunculuğunun ön plana çıkması için gerekli olan “etkileyici olma” halinin bireysellikle gerçekleşmeyeceğini bilerek eşcinsel Savcı’ya can verebildiği için öveceğim.

gamze saylan gündüz bu kere abartılı değil
Mustafa Kırca’yı Mübaşir’de çok sevdim. Mestan’da Bülent Öztürk, Şaban’da Cemil Gündüz tekstten ne algıladılar, yönetmenden ne aldılarsa seyirciye başarıyla aktarıyorlar, aktarırlarken kavrama ve yorumlama sınırlarını zorluyorlar. Komedide amacın sadece güldürmek olmadığını “bu oyunda” biliyorlar. Seyirciyle aralarındaki ortak paydayı arıyorlar. Şaban’ın Karısı’nda Gamze Saylan Gündüz, “Albayın Karısı”ndaki gibi değil, bu kere fiziğinin sahneye yakışmasının hakkını veriyor, rolü abartmıyor. Yeliz Varol, Benli Nergis’in dış biçimini ve çatısını oluşturan noktalar dizisinden destek almış ve yönünü doğru bulmuş.

benim oyuncum
Benim bu oyunda baş tacı yaptığım oyuncu ise, Mestan’ın Karısı Güllübahar’a can üfleyen Dilek Gürsoy Çelik oldu. Dilek Gürsoy Çelik’in Güllübahar ile arasında kurduğu duygusal iletişimi doya doya alkışladığımı burada itiraf etmeliyim. Dilek Gürsoy Çelik’in rol alacağı yeni oyunları merakla beklediğimi de burada alenen söylemeliyim.

Haaa, bir de unutmadan, politik tiyatronun yıllardır uykuya yatırıldığı günümüzde “Eşeğin Gölgesi”ni repertuara aldıkları için OBKT yetkililerine teşekkürler etmeliyim.

Üstün Akmen
Evrensel


Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 877
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Deutsches Symphonie Orchester'i ve Hüseyin Sermet'i Dinledik (Üstün Akmen) - 7/26/2012
  • MUHAFAZAKAR KUMPANYA'NIN ASİSTÇİLERİ VE GOLCÜLERİ (3) - Kendi Kalesine Gol Atanlar (Kemal Oruç) - 7/23/2012
  • Enver Aysever ile İskender Pala Söyleşti (Melih Anık) - 7/23/2012
  • Namussuzum gidicem buralardan (Fatma Babuşçu) - 7/21/2012
  • Ergin Orbey Taziye Sayfası - Başsağlığı Mesajınızı Yazın (Taziye Sayfası) - 7/19/2012
  • EY KÜLTÜRÜMÜN BAKANI DE BANA: AKM, AKM Mİ OLACAK, YOKSA -SAKM- Mİ? (Üstün Akmen) - 7/18/2012
  • Orda Bir Köy Var Uzakta! (Nedim Saban) - 7/16/2012
  • 70'ime Adım Attım, 69 Yılımı Kuyunun En Dibine Sarkıttım (Üstün Akmen) - 7/11/2012
  • Güngör Dilmen Taziye Sayfası - Başsağlığı Mesajınızı Yazın (Taziye Sayfası) - 7/8/2012
  • Kubilay Aktulum'un Metinlerarası İlişkiler Yapıtı Üzerine (Serkan Fırtına) - 7/4/2012
  • Ordu'da Karikatürümüz Sahnelendi: Eşeğin Gölgesi (Üstün Akmen) - 7/4/2012
  • Oh Canıma Değsin Aristophanes! (Nedim Saban) - 7/3/2012
  • Aydın Üniversitesi'nde Barut Fıçısı (Üstün Akmen) - 6/27/2012
  • Zürih Balesi'nin Müziksel Görselliği: … Ve Rüzgardan Sakındı (Üstün Akmen) - 6/27/2012
  • DEUTSCHES SYMPHONİE ORCHESTER'İ VE HÜSEYİN SERMET'İ DİNLEDİK (Üstün Akmen) - 6/27/2012
  • Oyun Atölyesi ! Özür Dile ve Bilet Paralarını İade Et! (Melih Anık) - 6/23/2012
  • Başarıyla Kotarılmış Bir Aile Dramı… Limonata (İhsan Ata) - 6/20/2012
  • TEB Başkanı'ndan Othello'dan Hamlet'e Unutuş'un Tiradı (Melih Anık) - 6/20/2012
  • Diktatör Uşaklarının Alenen Teşhir Edildiği Oyun: Gergedan (Üstün Akmen) - 6/20/2012
  • Kemanda Derinlik ve Zenginliğin Erbabı: Anne-Sophie Mutter (Üstün Akmen) - 6/20/2012
  • Müzikli Okuma Tiyatrosu Örneği: Şirin Değil, Daha da Beterdim (Üstün Akmen) - 6/20/2012
  • FIRTINA ÖNCESİ SESSİZLİK (Nedim Saban) - 6/17/2012
  • Anason Ve Yasemin (İhsan Ata) - 6/13/2012
  • Kafka'nın Maymunu ve Çok Üzgünüm Üstün Akmen… (Melih Anık) - 6/13/2012
  • Gülan ve Yeni -Proje-si: Y.Çıktığım Gün Sakin ve Serin Bir Sabahtı (Melih Anık) - 6/13/2012
  • -Mal Bulmuş Mağribi- Olmak ya da Olmamak (Üstün Akmen) - 6/13/2012
  • Ordu Belediyesi Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Festivali'ndeydim (Üstün Akmen) - 6/13/2012
  • Hah hah haay Aksaray (Seyhan Arman) - 6/11/2012
  • Çok Kısa Yazı (Arda Aydın) - 6/11/2012
  • Dön Baba Dönelim, Bir Forma Dönüşelim: HANS YA DA HEIRI (Üstün Akmen) - 6/6/2012
  • Kızıl Peter Hayvansa, Peki Biz Neyiz: KAFKA'NIN MAYMUNU (Üstün Akmen) - 6/6/2012
  • Tanrıların Kıvılcımını Başımıza Taç Ettik: Beethoven 9. Senfoni (Üstün Akmen) - 6/6/2012
  • Seyirci Saatli Bomba! (Seyhan Arman) - 6/5/2012
  • Lüküs Hayat ve had bilmek! (Seyhan Arman) - 6/5/2012
  • Devlet ve Tiyatro İlişkileri (I) (Savaş Aykılıç) - 6/5/2012
  • Modern Anti Kahraman HAMLET (Cüneyt İngiz) - 6/4/2012
  • Gergedanlaşmak Ya Da Gergedanlaşmamak (Cüneyt İngiz) - 6/4/2012
  • İbrahimbekov-Arkadaş Arıyorum / Oyuncular Tiyatro Grubu (Melih Anık) - 6/1/2012
  • Opera, Bale, Akrobasi, Jimnastik Harmanı Bir Anlatı: ORPHEO (Üstün Akmen) - 5/30/2012
  • Shakespeare'in Kahramanı Uçurumun Eşiğinde: HAMLET (Üstün Akmen) - 5/30/2012
  • 11.Profilo Alışveriş Merkezi Liselerarası Tiyatro Buluşması sona erdi (Adnan Tönel) - 5/29/2012


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..