| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Shakespeare'in Kahramanı Uçurumun Eşiğinde: HAMLET
Üstün Akmen



18. İstanbul Tiyatro Festivali bu yıl, çağdaş tiyatronun Avrupa’daki en önemli tiyatrolarından Schaubühne Berlin’in Sanat Yönetmeni Thomas Ostermeier (1968)’in çarpıcı yorumuyla sahneye koyduğu “Hamlet”i, İstanbul’da seyircisiyle buluşturdu. 18. İstanbul Tiyatro Festivali’nin “Onur Ödülü” sahibi de olan Ostermeier’in, kendi anlayışıyla oyun arasındaki bağlantıyı ustalıkla kurduğu yorumunda, William Shakespeare (1564-1616)’in yirmiden fazla karakterini sadece altı oyuncu canlandırırken, Hamlet Lars Eidinger tarafından canlandırıldı. Diğer taraftan, Ostermeier’in, oyun içinde kamerayı özgün bir teknikle kullanması, seyircinin sahnedeki oyuncunun anında kaydedilen yakın plan görüntülerini küçük zincir baklalarından oluşmuş saçak perde üzerinde görebilmesi, böylece karakterlerin tüm ayrıntılarını algılayabilmesi hiç kuşkusuz bir yorum yaratısıydı.

SİYASAL, AHLAKSAL SORUNLAR

Ostermeier, “Hamlet”te oyun kişilerinin devinimlerini mükemmelen yönettiği gibi, bu hareketleri ortaya çıkartan nedenleri, yani psikolojiyi de yönetmişti. Eseri, Shakespeare’in dramatik yoğunluğundan arındırmış, yaşamda ve tiyatroda gerçekliği olan bir noktaya ulaştırmış, dolayısıyla Hamlet’i “çok yönlü” biçimlendirmişti. Tarihsel konuyu, heyecan verici bir tragedyaya, oradan da felsefi bir oyuna dönüştürmüş, “Hamlet”in her çağda, o çağın insanlarını ve sorunlarını yansıtabilecek ölçüde bir oyun olduğuna inanarak işe başlamıştı. Siyasal, ahlaksal sorunları, aşk olgusunu, hayatın son ereği üzerine kuramsal ve deneysel tartışmaları, aile sorunsalını “açık tiyatro” biçiminin özgür ortamında bir güzel harmanlamış; ölüm, sonsuzluk ve yeniden doğuş kavramlarını metafizik aşamada ele almıştı.

PARÇALANMIŞ DİL, PARAMPARÇA ZAMAN

Thomas Ostermeier yönetimindeki “Hamlet”in her düzleminde parçalanmışlık vardı. Bildiğimiz teksti, adeta birbirlerinin ardına eklenmiş parçalardan oluşturmuş, “Hamlet”in sahne dilini parçalamıştı. Dili parçalarken, metni içine oturttuğu zaman kavramıyla kronolojik zaman olarak da dağıtmıştı. Karakterleri birbirlerin içinde girift hale getirmiş, dolayısıyla dört yüz küsur yıllık kişilik yapılarını çatlatmış; Hamlet karakterini, pek çok tragedya kahramanının ve gerçek yaşamda var olan çatışma içindeki trajik kahramanın modeli olarak sahneye taşıyarak güncel trajediye gönderme yapmıştı. Sahneleyiş yapısıyla, sahnelenmesinin olanaksız olduğunu düşündürtecek kadar sınırsız alan yaratmıştı.

ÇAMUR OLMAYAN TOPRAK BENZERİ MALZEME

Thomas Ostermeier sahne dili ile seyirciyi çarparken, yazı dizgelerini kullanışıyla izleyicinin algılamasını da sapıttırmıştı. Anlatı zamanıyla şimdiki zamanı birbirinin içine geçirmiş, anlatımının yarattığı yabancılaşmayı Hamlet’in çok kimlikliliğiyle başkalaştırınca, ortaya çok katmanlı bir yapı çıkmasını sağlamıştı. Dekor tasarımcısı Jan Pappelbaum, gelişmiş teknoloji aygıtlarını ilkel araçlarla değiştirmiş, ıslatılmasına karşın çamur olmayan toprak benzeri malzemeyle sahneyi bütünüyle örterek ve bahçe fıskiyesini yağmur niyetine kullanarak seyirciyi iki saat kırk beş dakika boyunca silkelemeyi amaçlamıştı. Saçak perde önünde ileriye-geriye kayabilen geniş platform, yönetmenin belki de en önemli yardımcısıydı. Ostermeier, çatıyı bu ortamda sistemin temsilcisi olan kişi üstünde kurmuş, böylece sisteme tepeden bakarken yorumunda giderek ağırlaşan eleştiriler salgılamıştı. Ninan Wetzel’in kostümlerine ve Nils Ostendorf müziklerine inanıyorum ki oyundan sonra aklı başında hiçbir tiyatro eleştirmeninin gıkı çıkmamıştır. Erich Schneider’in ışık tasarımı da “iyi” tanımının bir gıdım üstüne fırlamıştı.

HEM ACI, HEM DE EĞLENCE KAYNAĞI OLARAK ÖLÜM

Thomas Ostermeier’in bir anlamda deneme tiyatrosu örneği verdiği oyunda, oyuncularına (Claudius’ta ve Hayalet Geist’te Urs Jucker, Danimarka Kraliçesi Gertrude ile Ophelia’da Judith Rosmair, Polonius ve Osrik’de Robert Beyer, Horatio ile Guilderstern’de Sebastian Schwarz, Laertes ve Rosencrantz’da Stefan Sternsanki) oyun metnini çok yönlü bir eğlence olarak ele aldırmıştı. Bu anlamda, oyuncular hem hep birlikte, hem de ayrı ayrı, hem çok doyurucu, hem de oynanması özel beceriler, hünerler ve hazırlık gerektiren birer oyunculuk örneği verdiler. Shakespeare’in “Hamlet”te tragedya ile komedyayı bir arada kullanmasından alabildiğine yararlanmışlar ve ölümü bile hem bir acı, hem de eğlence kaynağı olarak değerlendirmişlerdi. Yaşamın ve ölümün, varlığın ve yokluğun anlamı, Ostermeier’in sürekli olarak değişen bakış açısıyla birlikte hep bir başka yöne yöneldi. Her bir kavram, her bir değer bu beş oyuncunun yaratıcılığının doruğunda toplumsal ve evrensel ölçütlere göre başka görünümler edindi.

VAR OLUP OLMAMA NE ANLAM TAŞIR Kİ

Lars Eidinger ise Prens Hamlet'i kolayca kalıba sokulamayacak bir kişi olarak yorumlamıştı. Oyun içinde, davranış ve tepkileri (hem kendine, hem başkalarına karşı) çoğu kez ters ve beklenmedik tepkiler olarak izleyiciye iletti. Hamlet kişiliği, sürekli başkalık gösterdi. Bu yanı, onun için hem bir sorun hem de bir kolaylıktı. Bir yandan kişiliğini bulamamanın, bilememenin acısıyla kıvranırken, öte yandan esnekliği sayesinde herkese uyabildi, her kılığa girebildi. Hem acı çeken, hem çektiren ve bunu bildiği halde önüne geçemeyen insanoğluydu Hamlet. Oyun boyunca var olmanın mı yoksa olmamanın mı daha iyi olduğunu değil, var olup olmadığını ve var olmakla olmamanın bir anlam taşıyıp taşımadığını soran kişiliğiyle öne geçti.

YARI TANRI VE TOZ PARÇASI OLARAK İNSAN

Ostermeier, Hamlet’i sorularını yanıtsız bırakan bir evren karşısında düşünen, düşünmek zorunda kalan kişi olarak öne çekmişti. Umutsuz, yaramaz, şımarıktı ve deliydi. Yalan dolanla, dolap düzenle, küçük hesaplarla dolu bu dünya ile beklenmedik kılıklarda anlaşılmaz buyruklar gönderen öteki dünya arasında gidip gelen bir kişilikti. Bazı olguların politik olarak yanlış olduğu ve değişmesini gerektiğini söylüyordu, gel gelelim politik olarak bir değişimin hiç de içinde değildi. İnsanı aynı anda hem yarı tanrı, hem de bir toz parçası gibi görmenin acısıyla bunaldı, giderek eridi, bitti. Lars Eidinger, mimik ve vücut jestüeli; yerel ve “sosyal jestus”u, evrensel drama ilkelerini öyle olağanüstü bir başarıyla buluşturdu ki Hamlet’ten etkilenmemek elde değildi.

ALKIŞLARIN PAYDAŞI DİKMEN GÜRÜN’DÜ

Schaubühne Berlin’in Thomas Ostermeier’in yönetimindeki “Hamlet”ini ve özellikle Lars Eidinger’in Hamlet’e can verişini izlememek/izleyememek bir tiyatrosever için kesinlikle kayıptı.

Bu arada, oyun sonunda dakikalarca süren alkışların önemli bir bölümünden, hiç kuşkum yok ki bu oyunu İstanbul seyircisine kazandıran 18. İstanbul Tiyatro Festivali direktörü Prof. Dr. Dikmen Gürün ve ekibi de yeterince pay aldı.

Doğrusu haklarıydı.

Üstün Akmen
Evrensel


Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 151
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Dön Baba Dönelim, Bir Forma Dönüşelim: HANS YA DA HEIRI (Üstün Akmen) - 6/6/2012
  • Kızıl Peter Hayvansa, Peki Biz Neyiz: KAFKA'NIN MAYMUNU (Üstün Akmen) - 6/6/2012
  • Tanrıların Kıvılcımını Başımıza Taç Ettik: Beethoven 9. Senfoni (Üstün Akmen) - 6/6/2012
  • Seyirci Saatli Bomba! (Seyhan Arman) - 6/5/2012
  • Lüküs Hayat ve had bilmek! (Seyhan Arman) - 6/5/2012
  • Devlet ve Tiyatro İlişkileri (I) (Savaş Aykılıç) - 6/5/2012
  • Modern Anti Kahraman HAMLET (Cüneyt İngiz) - 6/4/2012
  • Gergedanlaşmak Ya Da Gergedanlaşmamak (Cüneyt İngiz) - 6/4/2012
  • İbrahimbekov-Arkadaş Arıyorum / Oyuncular Tiyatro Grubu (Melih Anık) - 6/1/2012
  • Opera, Bale, Akrobasi, Jimnastik Harmanı Bir Anlatı: ORPHEO (Üstün Akmen) - 5/30/2012
  • Shakespeare'in Kahramanı Uçurumun Eşiğinde: HAMLET (Üstün Akmen) - 5/30/2012
  • 11.Profilo Alışveriş Merkezi Liselerarası Tiyatro Buluşması sona erdi (Adnan Tönel) - 5/29/2012
  • Muhafazakâr sanat arayışları: Money, money, money (Nedim Saban) - 5/28/2012
  • Mekan Artı'da -Hayatımın Performansı- (Melih Anık) - 5/25/2012
  • GEZEGENLER + ANNELER + VANYA DAYI (Üstün Akmen) - 5/23/2012
  • Bir Nehir Gibi (Yurdagül Yurtseven) - 5/20/2012
  • Bu Çığlığa Kulak Verin! -Şiddet Üçlemesi 1 – Ayna…- (İhsan Ata) - 5/20/2012
  • Doğru Kişilerin Yanlışları (Nedim Saban) - 5/20/2012
  • Sanatın Konservesi Olur Mu? (Üstün Akmen) - 5/19/2012
  • Eskişehir'de Bir Hafta Sonu-2 (Eskişehir BB Şehir Tiyatroları) (Melih Anık) - 5/18/2012
  • Eskişehir'de Bir Hafta Sonu-1 (Prof.Dr.Yılmaz Büyükerşen) (Melih Anık) - 5/17/2012
  • Muhafazakar Kumpanya'nın Asistçileri ve Golcüleri (2) (Kemal Oruç) - 5/17/2012
  • Türkiye'de Çin Kültür Yılı Etkinlikleri (Üstün Akmen) - 5/16/2012
  • Yakın Doğu Üniversitesi'nde Ciddi Bir Tiyatro Çalışması: Töre (Üstün Akmen) - 5/16/2012
  • Tiyatro Fora ve Portakal Çiçeği Suyu (Cüneyt İngiz) - 5/16/2012
  • Kocaeli Şehir Tiyatrosu da Sus(m)uyor! (İhsan Ata) - 5/14/2012
  • Annelerimize... Gençlik Günleri 2012, Anneler Günü 2012 (Can Murat Yaşar Şengel) - 5/14/2012
  • Üç Yanlış Bir Doğruyu Götürür (Nedim Saban) - 5/14/2012
  • Parçalanmış zaman üstünde dans: Şakayla Söyler Haldun Taner (Tevfik Yalçın) - 5/11/2012
  • Tutsak Padişahın, Bale Adımlarıyla İçsel Yolculuğu: V. MURAD (Üstün Akmen) - 5/9/2012
  • İBB Kültür Müdürlüğü'nün Repertuvarı(?) (Melih Anık) - 5/9/2012
  • Antonius ve Kleopatra'nın Aşkı Oyun Atölyesi'nde (Metin Boran) - 5/7/2012
  • Bindik Bir Otobüs'e (İBBŞT) (Melih Anık) - 5/7/2012
  • Aslında Devlet De Biraz Haklı - Tarafsız Da Olmalı (Kaan Erkam) - 5/7/2012
  • Ferhan Şensoy'un Orta 2'den Terk Arkadaşı, Ayakkabıcı Hüseyin (Murat Örem) - 5/3/2012
  • Afife Ödülleri'nden izlenimler: TÖRENDE İSYAN VAR! (Rengin Uz) - 5/3/2012
  • Cüneyt Türel Taziye Sayfası - Başsağlığı Mesajınızı Yazın (Taziye Sayfası) - 5/1/2012
  • Ezberini Unutan Aktör! (Nedim Saban) - 4/29/2012
  • Kötülükten İyilik Görenlerin Öyküsü: AUT (Üstün Akmen) - 4/28/2012
  • 23. Nisan Çocuk Şenliği ve Karagöz Dadım Olsana (Cüneyt İngiz) - 4/26/2012
  • Hakan Meriçliler Röportajı: Feuerbach'tan Çağatay Koçtuğ'a (Onur Şimşek) - 4/25/2012


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..