| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
İBŞT'de Sait Faik Güzellemesi: Meraklısı İçin Öyle Bir Hikaye
Üstün Akmen




Tam “Sessiz Gemiler” dizisinin çekimi sırasındaydı ki hastalandı, ciddi bir operasyon geçirdi. İyilik haberini aldık, Çiçek Bar’da sağlığına kadehler kaldırdık. Ameliyat sonrası oluşan komplikasyona inanamadık. 20 Aralık 2007 tarihinde evinde iç kanama geçirdi, aynı gün hastaneye kaldırıldı. Öldü.

Öldü, ama (alkışı eksilmesin) ardında kocamaaan bir Savaş Dinçel bıraktı. Koskocaman, hep yüreklerimizde olan… Yanılmıyorsam 1992 yılında, Gencay Gürün’ün İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliği sırasında edebiyatımızın en önemli kalemlerinden Sait Faik’in öykü ve anılarından yola çıkarak “Meraklısı İçin Öyle Bir Hikâye” başlığını taktığı oyunu kaleme almış ve oynamıştı. Çok renkli bir İstanbul gezintisiydi anlattıkları, biliyordum. Macit Koper yönetti ve kendi oynadı. Hem de 200’ün üzerinde oynadı. Ben göremedim. Neden? Anımsayamıyorum. Nedeni de yok! Olmadı işte! Macit Koper de, Savaş Dinçel de onlarca kez sitem, hatta hakaret(!) bile ettiler, gene bana oyunu seyrettiremediler. Oyunun yeni versiyonunu izlemeye giderken içimdeki burukluk, yüzümdeki sert ifade, gözlerimdeki kaçak ondandı. Kimseye söylemedim, dolayısıyla yanımdakiler ne olduğunu bilemediler.

O akşam, oyuncu Naşit Özcan, Ergün Işıldar’ın yönetiminde seyircisini Burgazada, Karaköy, Tünel, Beyoğlu, Taksim Parkı’nda gezdirdi. Hep birlikte, eski zamanlarda adı “Hristaki” olan Çiçek Pasajı’na da gittik. Gezerken, giderken Sait Faik’in öykülerindeki şiirsel atmosfer ve o benzersiz biçem beni bir kez daha çarptı. Pırıl pırıl bir dil, aydınlık dolu bir üslup… Kötümser bir ruh hali içinde karamsar düşünceler üretse de, okurunu oturttuğu o aydınlık pencere…

Işıklar içinde yatsın, birdenbire Fethi Naci ustayı anımsadım o akşam. Ne diyordu Fethi Naci? Şöyle diyordu Sait Faik’in öykücülüğü için: "Orhan Veli'yle arkadaşları şiirin biçimini yenileştirirken, aynı yıllarda, Sait Faik de, sessiz sedasız, hikâyenin biçimini yenileştirmiştir. Orhan Veli'yle arkadaşlarının şiirde yaptıkları, yıllar öncesinden Batı etkisine açılan şiirimizin gelişme serüveni içinde kolayca açıklanabilir; ama Sait Faik'in hikâyede yaptığı yeniliği, 'özgür koşuk'a benzeterek 'özgür hikâye' diyebileceğim bir hikâyeyi yaratmasını, Orhan Veli'yle arkadaşlarının vezni, kafiyeyi vb. atmaları gibi hikâyeyi bağlayan kimi kayıtları, kuralları atmasını, yeni bir hikâye dili yaratmasını açıklamak, olanaksız demeyeyim, oldukça güç. Desem desem 'bireysel yetenek' diyebilirim, 'yaratıcı güç' diyebilirim, 'Batı edebiyatıyla beslenmiş bir beğeni' diyebilirim."

Oyundan çıktıktan sonra Savaş Dinçel’i düşündüm. Olayların farkına varılmadan birbirini izlemelerini başarmıştı. İzleyicinin varacağı yargılarla olayların akışının arasına nasıl ustalıkla girmiş, el atmış, karışmıştı! Oyunu oluşturan bölümleri, kendine özgü bir yapıyla, oyun içinde oyuncuk olma niteliğiyle donatarak, olamazcasına özenle nasıl güzel karşı karşıya getirmişti!

“Meraklısı İçin Bir Hikâye”nin yeni yapımında Ergün Işıldar, oyunun hem yönetmenliğini, hem de dekor-kostüm tasarımcılığını yapmıştı. Oyunu gerek dekor, gerekse reji açısından hayli yalın, ama o derecede de dingin bir raya oturtmuştu. Savaş Dinçel’in adına halel getirmeyen, aksine yücelten bir çalışmaydı Ergün Işıldar’ın “Meraklısı İçin Bir Hikâye”si. Hayli işlevsel bir dekorun, Özcan Çelik’in dekorun elinden tutan loş ve hoş ışık tasarımının içinde Naşit Özcan öyküleri olabildiğince sade bir anlatımla seyirciye aktardı. Ömer Göktay, sahne içinde klarnetiyle, akordeonuyla Naşit Özcan’a eşlik etti. Aynı zamanda bazen ağzıyla, bazen bir elekle, bazen kimi nesnelerle oynayarak oyuna efektler yaptı, Naşit Özcan’a eşlik etti.

Açıkça söylemeliyim ki, Naşit Özcan ve Ergün Işıldar, sahnelemede tutarlığı ve bütünselliği koruyacak birimleri ve parçalama yöntemini iyi geliştirmişler. Devinim ve metni ya da devinim ve sözü birbirinden ayırmak yerine, içlerinde daha sonra başka birimlerle birleşen, tutarlı ve uygun bir bütün oluşturmuşlar.

Naşit Özcan, devinim halinde öykü okuyan olmak yerine bir rol, bir karakter yaratmış. Yarattığı bu karakteri parçalardan oluşturmuş. Söz konusu parçalar, sonuç itibariyle her şeye karşın bir bütünlük yanılsaması yaratan, doğalcı oyunculukta psikolojik ve davranışsal işaretler. Doğaçlama ya da jestlerle kurduğu bir tabloyu, fiziksel eylemlere monte etmek için provalarda sanırım durmaksızın haddeden geçirmiş, kesmiş ve yeniden yapıştırmış. Sait Faik’i çözümleme işini, eylemin dinamiğini ve motiflerin doğrusal düzenlenişini ortaya çıkaran anlatısal yapı içerisine yeniden yerleştirerek, ancak gösterimin bütününü de dikkate alarak yapmış.

Naşit Özcan, Sait Faik’in duygulanımlarını gerçek ya da yaşamış olmak zorunda olmadığının fevkalade bilincinde. Öncelikle görülebilir, okunabilir ve duyguların sergilenebilir uzlaşımlarını uygun hale getirmiş. Duygulanımı belirgin kılan davranışsal özellikler yani gülümsemeleri, tutumları, beden duruşlarını bir araya getiren insan varlığının duygulanım anlatımı, tiyatroda bir dizi standartlaştırılmış ve kodlanmış duygulanımlar bulur, pek malûmdur. Naşit Özcan, bu duygulanımları, tanımlanabilen davranışları öyle mükemmel çizmiş ki, çizgileri temsilin ana çatısını oluşturan ruhsal ve dramatik durumları doğurmuş.

“Nereden gelirse gelsin dağlardan, kuşlardan, denizden, insandan, ottan, böcekten, çiçekten. Gelsin de nereden gelirse gelsin! Bir hişt sesi gelmedi mi fena. Geldikten sonra yaşasın çiçekler, böcekler, insanoğulları. Hişt hişt! Hişt hişt! Hişt hişt!(*)”

Helal olsun valla…

Naşit Özcan “Meraklısı İçin Bir Hikâye”de bizi güzel “ses”e doyurmuş!

Üstün Akmen
Evrensel Gazetesi


Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 514
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Bu Da Benim Ailem – Tiyatrokare (İsmail Can Törtop) - 5/6/2009
  • Trabzon'da Geçirdiğim Kaza ve 10. Festivalde Bir Sahne Ayini (Üstün Akmen) - 5/6/2009
  • Bir Hayalim Var (Yurdagül Yurtseven) - 5/4/2009
  • Devlet Tiyatrosu Festivali, Konya'ya İkinci Kez Işık Tutuyor (Üstün Akmen) - 5/4/2009
  • MARX'IN DÖNÜŞÜ; Dünyayı anlamak yetmez, onu değiştirmek gerek (Rengin Uz) - 5/4/2009
  • SEVİNÇ ERBULAK: İnsafsız Bir Demirin Soğuk Keskinliğindedir Yaşam (Pınar Çekirge) - 5/3/2009
  • Seni Seviyorum, Mükemmelsin, Şimdi Değiş! – Enis Fosforoğlu Tiyatrosu (İsmail Can Törtop) - 4/30/2009
  • Coriolanus - İstanbul Şehir Tiyatroları (Ayşe Müge Gerdan) - 4/30/2009
  • Yalçın Menteş Tiyatrosu'nda Bir Çetin Akcan İşi: Eros Pansiyon (Üstün Akmen) - 4/29/2009
  • Darwin , Marx, Wagner ve Nietzche ; Hitler mi olmak istersiniz Brecht mi? (Melih Anık) - 4/29/2009
  • İBŞT'de Sait Faik Güzellemesi: Meraklısı İçin Öyle Bir Hikaye (Üstün Akmen) - 4/28/2009
  • Striptiz - Kadıköy Sanat Tiyatrosu - Bir Mehmet Avdan Oyunu (Melih Anık) - 4/27/2009
  • 25 Yılda Neler Değişti (Arda Aydın) - 4/26/2009
  • TARİH: 1 MAYIS 2009 YER: İSTANBUL BELEDİYESİ ŞEHİR TİYATROLARI (Nedim Saban) - 4/25/2009
  • İBB Şehir Tiyatroları Ailesine Açık Mektup (Ümran İnceoğlu) - 4/25/2009
  • Gülriz Sururi'den 18 Mayıs Tiyatrocular Yürüyüşü İçin Çağrı (Gülriz Sururi) - 4/24/2009
  • Kadrolu DT Oyuncularına Haksızlık (Adnan Tönel) - 4/23/2009
  • Ayşe Kilimci ile Yedi Tepeli Aşk Üzerine (İsmail Can Törtop) - 4/23/2009
  • Tiyatroda Günlük 23 Nisan 2009 (Melih Anık) - 4/23/2009
  • Ergin Orbey Hakkında (Sevinç Aktansel) - 4/23/2009
  • Sürmanşet – İstanbul Halk Tiyatrosu (İsmail Can Törtop) - 4/22/2009
  • Tiyatro Bereze'den Devlet Tiyatrosu Genel Müdürlüğü'ne Açık Mektup (Tiyatro Bereze) - 4/21/2009
  • Deri Ceket - Koyuna saydılar bizi… Oyuna Geldik! - İBB Şehir Tiyatroları (Melih Anık) - 4/21/2009
  • Devlet Tiyatrosu'nda Neler Oluyor? (Adnan Tönel) - 4/21/2009
  • Metni farklı kalıba dökülememiş bir oyun örneği: Muhabir (Üstün Akmen) - 4/20/2009
  • Sadece Bir Çiçek Herşeyi Değiştirebilir (Eser Ali) - 4/20/2009
  • Ne Yapar… Ne Ederim? (Yurdagül Yurtseven) - 4/18/2009
  • Cumhurbaşkanımıza ve Başbakanımıza Açık Mektup: 1 Mayıs'ı Taksim'de Hep Birlikte Kutlayalım (Savaş Aykılıç) - 4/17/2009
  • 2008-2009 Tiyatro Ödülleri….. ÖDÜL Mevsimi Geldi (Melih Anık) - 4/16/2009
  • Kış Gelmeden - Diyarbakır DT (Ahmet Olcay) - 4/16/2009
  • Kırmızı Pazartesi - İBB Şehir Tiyatroları (Melih Anık) - 4/15/2009
  • Şehir Tiyatroları'nda Sansür Yasaklandı! (Nedim Saban) - 4/15/2009
  • Aydın Doğan Vakfı Ödüllerine Devlet Şürekası Katılmadı, Kereviz, Lahana, Pırasa Şaşakaldı (Nedim Saban) - 4/13/2009
  • Seyircisini Düş Kırıklığına Uğratmayan Yönetmenin -CABARET-si (Üstün Akmen) - 4/13/2009
  • 27 Mart Herşeye Rağmen Bayram (Uğur Çakıroğlu) - 4/13/2009
  • Küçük Genny Efsanesi (Üstün Akmen) - 4/11/2009
  • Sanatın Doğası (Yurdagül Yurtseven) - 4/11/2009
  • Tiyatroda Günlük - 9 Nisan 2009 (Melih Anık) - 4/9/2009
  • Kabare – İstanbul Şehir Tiyatroları (İsmail Can Törtop) - 4/9/2009
  • Tiyatro Dünyası, Kendi Gök Kubbemiz oyunundaki sansür tartışmasına son noktayı koyuyor (Tiyatro Dünyası) - 4/7/2009
  • İki Oyun (Cimri ve İstanbul Efendisi) ve -Yönetmen-in Kafasındaki Seyirci… (Melih Anık) - 4/7/2009


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    1 Mayıs'tan itibaren her ÇARŞAMBA Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..