| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Metni farklı kalıba dökülememiş bir oyun örneği: Muhabir
Üstün Akmen




Türkiye’de 1990’lı yılarda gelişmeye başlayan çağdaş gösteri sanatlarının yapı taşlarındandır Övül Avkıran ile Mustafa Avkıran. Kasım 2005’de Galatasaray’daki kapalı otoparkın altı yüz metrekarelik en alt katını kiraladılar. Bizzat tanığım, amaçları Türkiye’de tiyatroda, dansta, müzikte ve bu sanatların ilişki kurduğu diğer sanatlarda “bugün” üretileni, “şimdi”ye ait olanı görünür kılacak bir “boş alan” yaratmaktı ve başardılar, yarattılar. Garajistanbul’u Avrupa’da en çok bilinen kültür merkezlerinden biri yaptılar.

Garajistanbul, kurulduğundan bu yana ezberi bozmayı, yan yana durmayı savladı. Bir tasarım kültürü, bir seyir ve seyirci kültürü yaratmayı ve bunu sürekli kılmayı amaçladı. Yokluk, yoksulluk ve yoksunluk söylemlerini bozdu. Çabaları koşulsuzdu, ürettikleri kısa sürede ortaya saçıldı. Övül ve Mustafa Avkıran açıldığı günden bugüne, farklı disiplinlerdeki etkinliklerin altına birlikte imza attı.

Garajistanbul’un son etkinliği “Muhabir”. “Muhabir”in kavramını, kurgusunu, yönetimini Övül ile Mustafa Avkıran çifti üstlenmiş. Üstlenirlerken Memet Ali Alabora’nın (1977) kendi öyküsü üzerinden bellek tazelemeyi, yakın tarihimize spot tutmayı, dünyada eş zamanlı yaşanan olaylar ile ilişkilendirmeyi, kişisel olan üzerinden derinleşerek toplumsal olanı hatırlamayı seçmişler. Muhtemeldir ki, politik tavır, sanatsal seçim açıklamalarına bir de Memet Ali Alabora’nın öyküsü aracı olsun istemişler. Çalıştıkları disiplinler arası platformu, yaşadıkları toprağı, o toprağın sosyo-politik olaylarını “Muhabir” ile derinleştirmeyi hedeflemişler.

Hiç kuşkum yok ki, bu kere de kullandıkları dili, seçimlerini, seçtikleri fikri özelleştirmişler, bu özelleştirmeyle kendi metinlerini biçimlendirmişler. Çalışırlarken ışık, müzik, hareket anlayışlarını yeniden sorgu sual etmişler. Ne söylediklerini, nasıl söylediklerini gene öne çekmişler. Bizzat ifade ettikleri gibi: “Yeni projeleri ‘Muhabir’ ile yıllardır kendi kişilikleri üzerinden derinleştirdikleri yaratım sürecini, bu kez Memet Ali Alabora’nın kimliği üzerinden derinleşerek” gerçekleştirmek için direnmişler.

“Emekleri zail olmuş” demeyeyim, diyerek Avkıran çiftini kırmayayım, ama çağdaş gösteri sanatları tekniklerini kullanmadıklarından ürünleri bu kere tiyatro olmamış. Ne yapayım? Ayan beyan söylüyorum işte: “Olmamış!” İllüzyon kurulamamış, illüzyon kurulamadığından olaylarda, durumlarda ve sözlerde oyun içinde oyun açılamamış. Oyun kurulamadığından, izleyiciyle paylaşılan “oyunsuluk” tutmamış. “Anlatımı renklendirmenin bir yolu, anlatı içinde geçen kişilerin eylemlerini göstermektir” teranesinden yola çıkarlarken, tiyatro etkinliğinin ne sadece anlatı, ne de sadece oyun olduğu gerçeği yadsınmış. Tiyatro etkinliğinin bağımsız bir disiplin haline gelmesi için, metnin anlatı ve oyundan farklı bir kalıba dökülmesi gerektiği atlanmış.

Demem o ki, “Muhabir”de anlatılan, Memet Ali Alabora’nın yaşam öyküsü ve Memet Ali Alabora’nın akrabaları, akraba ilişkileri alımlayıcı tarafından “inşa” edilemiyor. Anlattığı anı, bir yere bağlanmıyor. “Ayol, daha dünkü çocuk, onun yaşam öyküsünde n’olur ki” falan diyerek edepsizlik yapmak istemem. Memet Ali Alabora’nın, - yılları arasında ’de yayımlanan programında, hem de bir bölümünde savaş muhabiri olarak görev yapmış olması ola ki “öykü” birikimi için yeterli deneyimdir. Gel gelelim, “Muhabir” bir öyküyü ima ediyor, ama öykü anlatmıyor. Gösteri sırasında, yüksek temposu olması gereken tablolar, olabildiğince durağan ele alınıyor. Oyuncu Memet Ali Alabora çok vurgu hatası yapıyor. Örneğin, “hayat da” sözcüğünde vurgu “hayat” üzerinde olduğu halde; “da” vurgusuzunu atlıyor. Bulunma bildiren vurgulu “da” ekiniyse vurgusuzuyla karıştırıyor. Dediğim gibi, vurgu hatalarına çok sık rastlanıyor. Diğer taraftan, metin içinde “tane” sözcüğü sayılamayacak kadar fazla kullanılıyor.

Yüksel Aymaz, gene mükemmel ışık tasarımı, doğru ışık ayarlarıyla dikkat çekerken, Selçuk Artut’un ses ve video tasarımı alkışı hak ediyor. Haaa, aman aman amanın, bir konu daha var. Dramaturg olarak yapıma imza atan Hollandalı tiyatro adamı Lex Bohlmeijer (1959) dramatik metni teknik, tasarım, içerdiği anlam açısından nasıl değerlendirdi; geçtiği dönemi nasıl araştırdı, inceledi, çözümledi Allah inandırsın merakımdan içim içimi yiyor!

Üstün Akmen
Evrensel Gazetesi


Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 433
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • İBB Şehir Tiyatroları Ailesine Açık Mektup (Ümran İnceoğlu) - 4/25/2009
  • Gülriz Sururi'den 18 Mayıs Tiyatrocular Yürüyüşü İçin Çağrı (Gülriz Sururi) - 4/24/2009
  • Kadrolu DT Oyuncularına Haksızlık (Adnan Tönel) - 4/23/2009
  • Ayşe Kilimci ile Yedi Tepeli Aşk Üzerine (İsmail Can Törtop) - 4/23/2009
  • Tiyatroda Günlük 23 Nisan 2009 (Melih Anık) - 4/23/2009
  • Ergin Orbey Hakkında (Sevinç Aktansel) - 4/23/2009
  • Sürmanşet – İstanbul Halk Tiyatrosu (İsmail Can Törtop) - 4/22/2009
  • Tiyatro Bereze'den Devlet Tiyatrosu Genel Müdürlüğü'ne Açık Mektup (Tiyatro Bereze) - 4/21/2009
  • Deri Ceket - Koyuna saydılar bizi… Oyuna Geldik! - İBB Şehir Tiyatroları (Melih Anık) - 4/21/2009
  • Devlet Tiyatrosu'nda Neler Oluyor? (Adnan Tönel) - 4/21/2009
  • Metni farklı kalıba dökülememiş bir oyun örneği: Muhabir (Üstün Akmen) - 4/20/2009
  • Sadece Bir Çiçek Herşeyi Değiştirebilir (Eser Ali) - 4/20/2009
  • Ne Yapar… Ne Ederim? (Yurdagül Yurtseven) - 4/18/2009
  • Cumhurbaşkanımıza ve Başbakanımıza Açık Mektup: 1 Mayıs'ı Taksim'de Hep Birlikte Kutlayalım (Savaş Aykılıç) - 4/17/2009
  • 2008-2009 Tiyatro Ödülleri….. ÖDÜL Mevsimi Geldi (Melih Anık) - 4/16/2009
  • Kış Gelmeden - Diyarbakır DT (Ahmet Olcay) - 4/16/2009
  • Kırmızı Pazartesi - İBB Şehir Tiyatroları (Melih Anık) - 4/15/2009
  • Şehir Tiyatroları'nda Sansür Yasaklandı! (Nedim Saban) - 4/15/2009
  • Aydın Doğan Vakfı Ödüllerine Devlet Şürekası Katılmadı, Kereviz, Lahana, Pırasa Şaşakaldı (Nedim Saban) - 4/13/2009
  • Seyircisini Düş Kırıklığına Uğratmayan Yönetmenin -CABARET-si (Üstün Akmen) - 4/13/2009
  • 27 Mart Herşeye Rağmen Bayram (Uğur Çakıroğlu) - 4/13/2009
  • Küçük Genny Efsanesi (Üstün Akmen) - 4/11/2009
  • Sanatın Doğası (Yurdagül Yurtseven) - 4/11/2009
  • Tiyatroda Günlük - 9 Nisan 2009 (Melih Anık) - 4/9/2009
  • Kabare – İstanbul Şehir Tiyatroları (İsmail Can Törtop) - 4/9/2009
  • Tiyatro Dünyası, Kendi Gök Kubbemiz oyunundaki sansür tartışmasına son noktayı koyuyor (Tiyatro Dünyası) - 4/7/2009
  • İki Oyun (Cimri ve İstanbul Efendisi) ve -Yönetmen-in Kafasındaki Seyirci… (Melih Anık) - 4/7/2009
  • Orhan Aydın'ın 27 Mart Dünya Tiyatro Günü’nde AKM Önünde Yaptığı Konuşmanın Metni (Orhan Aydın) - 4/6/2009
  • Kendi Gök Kubbemiz - Topal Ördek (Rıfkı Demirelli) - 4/5/2009
  • Aşk (İçin Her Şeyi Yaparım Bunu Yapmam) ve Tanrıların Şafağı (Üstün Akmen) - 4/5/2009
  • Adana Devlet Tiyatrosu'nda Modern Pygmalion Öyküsü: Rita (Üstün Akmen) - 4/3/2009
  • Zaten Aktör Dediğin Nedir Ki? (Fatih Ermiş) - 4/3/2009
  • Padişahın Dadısı Korku Olunca Başına Neler Gelir: Deli İbrahim (Üstün Akmen) - 4/1/2009
  • Kırmızı Pazartesi (Fatih Ermiş) - 4/1/2009
  • Yaşamın Sesi (Tuncay Özinel) - 3/31/2009
  • Nazım Hikmet'in Sırtından Para Kazanılır Mı, Oy Mu Çalınır? (Üstün Akmen) - 3/30/2009
  • Geç Kalmış Değilsiniz (Mehmet Çetinkaya) - 3/30/2009
  • 6. Koğuş - Adana Devlet Tiyatrosu (Ahmet Olcay) - 3/30/2009
  • Yalancılar Koğuşu (4-7 kişilik oyun) (Abdurkadir Bal ) - 3/30/2009
  • Tiyatro Cef'in İlk Oyunu, İlerisi İçin Umut Vermiyor: Letafet (Üstün Akmen) - 3/29/2009
  • Yaban Ördeği ve İbsen Üzerine Kısa Bir İnceleme (Öznur Çetin) - 3/28/2009


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    1 Mayıs'tan itibaren her ÇARŞAMBA Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..