| Tiyatro Kursu | Şirket Tiyatrosu | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Hakkımızda | Yazılar | Haberler | Yazarlar | Tiyatro Oyunları | Tiyatro Grupları | Sanatçılar | Kaynak | Duyuru Panosu | | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sümerde Yeni Yıl (Akitu) Şenliği ve Tiyatronun Etimolojisi ve Hatta Sümerolojisi ! Savaş Aykılıç ![]() (Aşağıdaki metin kırık dökük bir Sümer tabletinin kırık dökük bir çevirisidir ! Boşlukları doldurarak , pazılın eksik parçalarını birleştirerek siz de “büyük resmi” görebilirsiniz ! Konunun nazikliği göz önüne alınarak yanlış anlamaları en aza indirmek ve ayrıca yaratıcı ve çağrışımlı bir okuma olsun diyerek , kaligrafide bilerek “Yüzüklerin Efendisi” benzeri bir yaklaşım tercih edilmiştir. Lütfen bilgiyaranızın yazılım tuşlarıyla oynamayınız ! Umarım Yalçın Küçük benim de kriptomu çözer ! Br kusRumuz old ise bgşlana !) “ Bşlngçta Ka(os) vardı Tengriler ana Dü(Zen) verdi. ” (HESEİDOS) “U/Ir’ak’ta oltu anın tersi Dü(Zen) vardı Ka(os) Buaş’tan geldi (BR DOST) SÜMR’DE NEW YEAL END TİYTRONUN DOĞŞU Önce söz /(k)elam/ mit mi vrdı , yksa , eylm / hrket / rtüel/ dans mı ? Rit ve Mit birlşti ve bügüdü ve ilk el drma arteye çktı. Ve Sümr’de Tengriler / Dngirler atemi yarttı. Ve atam da herşye adını vrdi. (SÜMER MİT.) MÖ. 4.000 (günmzden 6.000 “altı bin” yeal önce) Sümrler ilk kz “AKİTU ŞENLKLRİ” ile New Yeal’ı (Hdrellez , Newrz , Kekva’nın atasını) yazlı bir tarh ile akutlmya başldlar. Akitu (“Ahdi Akit”in , “akide” şeker’in vb. kökni) , Tengirler ile insnlar arasnda ilk yazlı antlşma idi. Akitu Şnlgnde , bitki (/ çftçi /tar’ım /neoltk ile hyvan / çban /avcı / balkçı) ruhu (/ cini / melikesi / tengrisi’nin putu / totemi /heykeli) kışn törenle tapnktan çıkrtlyor ve yazn yenden törenle tapnaka geri getrlyrdu. Tiytro , iş bu törenlrden doğdu. Hayat’ın (/ doğanın / yaşmın / canllğın / berketin / ürmenin) s / imgesi Tengri’nin k / gayp olmsı üzre Sümrler bir ay (nana) sure ile perhz / oruç tutar , nana(y)-nana(y) vb. diye tar / lir /saz çalar ve ağıtlar yakrlrdı. Ta sonrlar Tengri Dumuzi’nin (Baal / (H)Atis / Osiris / Diyonysos / İsa vb.) kayp olmsı , yer altna inmsi canlndrlmaya (/ oynmaya / temsl edlmye) başlndı. Bu ilksel dramada , onu/Tanrı’yı armaya İnanna ( İştar , İsis , Kybele , Demeter , Alkestis ) çıkardı. Tengriye öncleri insan ve sonrdan bitki ya da hayvan kurban sunusu başlmıştı. Kendi haytları karşlğında be-rdel (/ fidye / kurtlmalık / adak olan) kurban sunsnun postu (Altın Post) / kürkü / boğanın erbzleri ( Efes Artemis’inin memleri ) ve ya keçinin tulumu (Noel Baba’nın tulum / torbası) Tengriyi simgeleyen Çam Ağcına/Mays direğne asılması gelneği zamnla evrldi. Tengri’nin ölmü / gitşi (/ yokolşu , keçi ağıtlrla / yaslrla / taziyelerle , acı ve dövnme / çile ayinleri ile) ve Tengri’nin ( gurbet / yer altından vb. ) geri gelşi (/ dönşü / yenden doğuşu) ise yine keçi alaylrıyla( / saya gezmelerle neşe / sevinç(Hilary) şenlkleri ile) kutlnyrdu. Bunlrın birncsinden Tragetya ve ikincsinden de Komedya doğdu. Türk Gölge Oynu Karagöz ile Hacivat’ın köklrni de gerye takip ederek ; Hızır ile İlyas / İlya ve Eliş (ki Smer Enuma Eliş’inden alıntıdır)/ Habil ile Kabil / İon Priapos ve Dionisos /Hitit Tarhuzza ve Teşup ve ordan da nihayet çiftçi Gılgameş ile çoban Enkidu’ya (yine Sümer’e) varbilriz. Öztle , Tiytr , Akitu Şenliklernin her çağda ve dönmde yenden ve yenden güncellnmsinden ile Tengri’nin gayp oluşndan ve onun yenden bulnuş törenlrnden ; Tengri ve Tengriçenin kutsal birleşmesinden (hieros gamos) ortya çkmştır. Akitunuz , Yeni Yılınız , Noeliniz ve Yeni Tiyatro Yılınız kutlu olsun ! Savaş Aykılıç (KAYNAK : “TİYATRO VE MİTOLOJİ” adlı araştırmamdan küçük bir bölüm.) YARARLANILAN BAZI KAYNAKLAR : TARİH SÜMERDE BAŞLAR-SAMUEL NOAH KRAMER THESPİS-THEODOR GASTER ORTADOĞU MİTOLOJİSİ-S.H.HOOKE ALTIN DAL-SIR JAMES GEORG FRAZER ANTİK YUNAN TRAGETYALARI-JOACHİM LATACZ EGE VE YUNAN TARİHİ-AHMET MÜFİT MANSEL OYUN VE BÜGÜ-METİN AND GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU-METİN AND DOĞA ANA KUBABA-FAHRİ IŞIK ŞAMANİZM-MİRCEA ELİADE HERODOT TARİHİ-HERODOTOS DÜNYA MİTOLOJİSİ-DONNA ROZENBERG BİZANS_OSMANLI SENTEZİ-İSMAİL TOKALAK KARAGÖZ-CEVDET KUDRET TÜRK TARİHİNİN ANA HATLARI-TÜRK TARİH KURUMU Yazarın Tüm Yazıları Paylaş ![]() |
![]() Tiyatro Kursu Başlıyor! 3 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de! Çalışanlara yönelik hobi sınıfı! ![]() Duyuru Panosu!
Son Eklenen Tiyatro Oyunları
Güncel Yazılar
Yazar olmak ister misiniz? Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...
Güncel Haberler
Tiyatro Dünyası'nı takip Edin ![]() ![]() |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|