| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Attempts on Her Life Üzerine
Ali Uygur Selçuk




Martin Crimp, Britanya’da son yılların en aykırı ve en yenilikçi yazarlarından birisi olarak tanınıyor. Ülkemizde ise 2003-2004 yılında ‘Kır’ isimli oyunu, İstanbul Devlet Tiyatrosu tarafından sahneye konuldu. Lakin, Crimp’in öyle bir eseri var ki alışılmış tiyatro kalıplarının çok dışında. Bu eser ‘Attempts on her life’ ismiyle can buluyor.

‘Attempts on her life’, Martin Crimp tarafından 1997 yılında ‘Tiyatro için 17 senaryo’ alt başlığı ile yayınlandı ve hem Britanya’da hem de başka ülkelerde pek çok kez sahnelendi. Bu eser, Britanya’da 90’larda başlayan ve ülkemizde, DOT, Tiyatro Sıfırnoktaiki gibi temsilcileri bulunan In-Yer Face yani Suratına Tiyatro’nun en sıra dışı örneklerinden birisi. Ülkemizde henüz sahnelenmedi ve çevirisi sadece amatör bir tiyatro topluluğu tarafından yapıldı.

Öncelikle In-Yer Face tiyatrosundan biraz bahsetmekte ardından ise bu oyunun ne kadar yenilikçi ve farklı olduğundan bahsetmekte fayda var. In-Yer Face –buradaki yer, ingilizcedeki your sözcüğünün sokak kullanımıdır- yani suratına tiyatro 1990’larda Britanya’da faaliyet göstermeye başlayan ve sahnelenişiyle, kullandığı dil ile izleyenler üzerinde; cinsellik, küfür, vahşet tabularını yıkmayı amaçlayan ve klasik tiyatro sahnesindense, kara kutu olarak adlandırılan, en fazla 100 kişilik gösterim yerlerinde izleyenlerin hemen yanında sahnelenen oyunlar olarak karşımıza çıkıyor. Bu akımın en önemli özelliği, sahnelenen oyunlarda izleyicilerin görmekten rahatsız olabileceği, seks, cinayet, cinsellik ve daha pek çok konunun açıkça sahnelenmesi, küfürlerin de aynı şekilde karakterlerin konuşmalarında bolca yer alması. Suratına tiyatro ismi ise, oyunu sahneleyen oyuncular ile izleyenlerin oyun esnasındaki fiziksel yakınlıklarından kaynaklanıyor. Örneğin bir in-yer face oyununun, izleyici koltuklarından sadece bir adım uzaklıkta sahnelenmesi hiç de şaşılacak bir şey değil.

Attempts on her life, oyununa dönecek olursak, kullanılan dil, karakterlerin yaptıkları tabu yıkıcı hareketler, in yer face oyun tariflerine tıpa tıp uyuyor. Lakin bu oyunun daha farklı bir özelliği göze çarpıyor, bu da oyunun yazılış şekli.

Crimp’in oyununun Tiyatro için 17 senaryo alt başlığı ile yayınlandığını yukarıda belirtmiştim. Oyuna dair ilk özellik, oyunun 17 bölümden oluşuyor olması. Bunları farklı sahneler olarak yorumlamak mümkün, fakat oyuna dair asıl ilginç ve yenilikçi yaklaşım bundan sonra başlıyor.

Oyunda, diyalog içerisindeki karakterlere ait hiçbir isim, betimleme veya yazar notu bulunmuyor. Yazar, (-) kesme işaretinin konuşmacıyı değiştirdiğine işaret ederek, karakterler konusundaki özgürlüğü yönetmene bırakıyor. Bundan sonra, ilgili bölümlerdeki diyalogların kaç karakter arasında geçeceği yönetmenin insiyatifine kalıyor. Bu durum yenilikçi olduğu kadar, oyunun dramaturjisini de zorlaştıran bir öğe zira yazar, karakterler konusundaki serbestiyi, oyunun geçtiği mekanlar konusunda da gösteriyor ve oyunun nerede, nasıl bir yerde geçtiğine dair hiçbir bilgi sunmuyor okura ve yönetmene.

17 bölümde geçen diyaloglar, siyasi göndermeler ve merkezdeki Anne(karakterin ismi) karakteri. Anne kimi bölümlerde, Anusha oluyor kimi bölümlerde ise Anny. Anne isim değiştirirken kimlik de değiştiriyor ve oyun boyunca uluslar arası suçlara karışmış bir teröristten bir savaş mağduruna, bir porno yıldızından son model bir arabaya dönüşüyor. Oyun boyunca hiç görmediğimiz Anne karakteri, bölümler arası çimento görevi görüyor adeta.

Yenilikçi tarzı, ilginç diyalogları ve konusuyla, Attempts on Her Life, parlatılmayı bekleyen bir elmas gibi duruyor. Umarız bu oyunu ülkemizde izleme fırsatına erişiriz.

Ali Uygur Selçuk


Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Armagan Seker - ( 8/10/2010 )
in your face in ingilizce kullanimi bizdeki `kapak olsun` anlamina geliyor. tiyatrodaki in your face akimini suratina tiyatroya seklinde cevirebiliriz bununla ilgili bir sorun yok. fakat bu akimin bu adi almis olma sebebi, oyuncular ve izleyenlerin yakin olmasiyla bir alaka barindirmiyor. icerik itibariyle in yer face tiyatrosu, sorgulanmayani, dogmalari sorgulamak ve cogunlukla da insanlari sasirtmak uzerine kurulu. yani bu sizin sandiginiz gibi `oyunculari seyircilere yaklastiralim, sandalyeler tekerlikli olsun, oyun heryerde oynansin` gibi seyler barindiran bir reji yontemi degil. Bu tiyatroyu ve anlatilani algilayis ve secis sekli. Tiyatroda etkileyicilik, oyunculari seyircilere yakin tutarak artirilabilir evet, ama in yer face bu degil. In yer face icerikli tiyatrolar bu saydigim reji yontemlerini icerebilir. Ama tanimlarken daha dikkatli olmak lazim. Umarim bundan sonraki yazilarinizda daha cok arastirarak yazarsiniz.

Saygilar.


ali uygur selçuk - ( 9/24/2011 )
yazıda zaten in yer face akımının almış olduğu isimden değil türkçeye çevrilişinden bahsedilirken yani suratına tiyatro ifadesinin tercih edilen bu tarz rejilerden geldiği belirtiliyor.

yoksa yazıda da görülebileceği üzere in yer face-in içeriği zaten verilmiş durumda.





Zafer Kılıç - ( 12/11/2011 )
Merhaba;

-Yeni-yenilikçi- olarak sunduğun bu tarzın ilerici veya gerici olduğuna yönelikte bir şeyler karalasaydın keşke. Her yeninin ilerici, olumlu, pozitif olduğunu varsayamayız zira. Ayrıca, -yeni- diye sunduğun -kimlik değişimi- epik tiyatroda, bilhassa da Brecht-de, hemde ilerici yönüyle yıllardır kullanılan bi teknik. Bkz; Sezuan-ın iyi insanı.. Tabuları yıkmak adına vahşeti tüm çıplaklığıyla göstermenin neresi ilerici ya da olumlu bir tutum kestirmek güç. Olduğu gibi göstermek yerine onu yabancılaştırarak vermek daha doğru olmaz mı? deneyselliğe sonuna kadar evet, ama bu deneysellik neden yanlışta ısrarlık olsun ki?..


Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 795
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Bitlis'te Beşminare (Yurdagül Yurtseven) - 9/6/2010
  • Köroğlu Operası (Dündar İncesu) - 9/6/2010
  • Evet ile Hayır (Zafer Diper) - 9/5/2010
  • Şarkısı Olanın Fırtınası Olacaktır (Dündar İncesu) - 9/5/2010
  • Orhan için ATIŞ SERBEST mi gerçekten? (Pınar Çekirge) - 9/2/2010
  • Sahip Çıkmak Ama Nasıl? (Tuncer Cücenoğlu) - 9/2/2010
  • Sadri Alışık Sinema ve Tiyatro Ödülleri'ne genel bir bakış (İhsan Ata) - 8/13/2010
  • PROMETHIADE: O Gün - Bir Gün Gelecek Mi? (Dündar İncesu) - 8/13/2010
  • Orada Bir Köy Var Yakında: Taylıeli (Hülya Karakaş) - 8/13/2010
  • AKM Hainliği Zanlısı Şekip Avdagiç… Ayağa Kalk! (Üstün Akmen) - 8/13/2010
  • Attempts on Her Life Üzerine (Ali Uygur Selçuk) - 8/10/2010
  • 26 Yıllık Lüküs Hayat (Hakan Yozcu) - 8/3/2010
  • Yeni Nesilden Bir Reklam Önceki Nesil (M. Erkul Eğilmez) - 8/3/2010
  • Bre Hain! Biz Seni Bulamadık, Bari Sen Kendi Kendini Bize Yakalat! (Üstün Akmen) - 8/3/2010
  • Hayat Kısa Sanat Uzun (Tuncer Cücenoğlu) - 8/3/2010
  • Tuncer Cücenoğlu'nun Che'si - Türk Dramatik Sanatınca Che Guevara (Darya Paseçnik) - 8/3/2010
  • Kadıköy Belediyesi Tiyatro Festivali'nden Tiyatronun Görünüşü (Melih Anık) - 7/30/2010
  • Sanatta Yozlaşmaya Hayır! (Yurdagül Yurtseven) - 7/30/2010
  • Nedim Saban ve Tuncay Özinel Mahkemelik Olmuşlar, Haberiniz Var mı? (Melih Anık) - 7/27/2010
  • ABD Nesiyle Ünlüdür? (Zafer Diper) - 7/27/2010
  • Direklerarası Seyircileri, Kalkan – YEŞİLKÖY'deki 3. Köy Seyirlik ve Köy Tiyatroları Buluşması'ndaydılar (Moderatör) - 7/27/2010
  • Tatil Üçlemesi'nden Eleştiri Üçlemesi'ne - Tiyatroda Yazarın ve Metnin Değerlendirilmesi (Melih Anık) - 7/23/2010
  • Emeğime Biraz Saygı İstiyorum (Ali Erdoğan) - 7/19/2010
  • Süründürelim Kaldıralım Öldürelim Taksim'de Asalım (Parkan Özturan) - 7/18/2010
  • Hamam'da Fırtına (Shakespeare) - Tiyatro Grup (Melih Anık) - 7/18/2010
  • Büyük Sultan Katalina - Medeniyetler İttifakı (Dündar İncesu) - 7/18/2010
  • Tiyatrocu, Bestekâr Sadeddin Kaynak'tan Ne Öğrenilebilir? (Melih Anık) - 7/15/2010
  • Moldova İzlenimlerim - Gagauz'larla 4 Gün… (Tuncer Cücenoğlu) - 7/15/2010
  • Adayları da Vururlar (Zafer Diper) - 7/14/2010
  • İşletmeci Bizi Değil Tiyatroyu İşletsin (Parkan Özturan) - 7/14/2010
  • Aşktan da Üstün (Pınar Çekirge) - 7/14/2010
  • Tek Çıkış Yolu: Aydınlar (Tuncer Cücenoğlu) - 7/14/2010
  • Avrupa Üniversiteleri Tiyatro Şenliği'nden Bir Oyun: Akademi İçin Bir Rapor (Üstün Akmen) - 7/14/2010
  • Tiyatro Yaşta Değil Aşktadır (M. Erkul Eğilmez) - 7/14/2010
  • Beklentilerimiz Mi Önemli, Nasıl Beklediğimiz Mi?: Bekleme Salonu (Üstün Akmen) - 7/11/2010
  • İşsizler Cennete Gidecek Mi? (M. Erkul Eğilmez) - 7/11/2010
  • Şeyh Bedrettin Destanı , Vera'nın Şoförü ve Mustafa Ata (Melih Anık) - 7/11/2010
  • Çanakkale Masalı (Çocuk Oyunu) (Emel Aygören Şen) - 7/11/2010
  • Özel Tiyatro Kim? (Parkan Özturan) - 7/11/2010


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..