| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Sokaklarda Bir Hayalet Dolaşıyor!
Tufan Taştan




Çoğunluğu Ankara Üniversitesi D.T.C.F. Tiyatro Bölümü öğrencilerinden oluşan bir grup tiyatrocu 2008 yılının haziran ayında İstanbul Tuzla’daki işçi ölümleri için “bir şey yapmalı” der ve işçi sınıfıyla -bulunduğu alandan- dirsek temasına geçmek için bir oyun hazırlayıp Tuzla tersanelerindeki bir günlük uyarı grevine gider. Tuzla’da “Hepimiz Aynı Gemideyiz, Grev Bizim Grevimiz” oyununu oynarken, fark ederler ki sokakta ve meselenin birebir muhatabı ile yan yana, aynı zeminde olduklarında tiyatro bambaşka bir şeye dönüşür. Bu alanda W.Benjamin’in bahsettiği aura’nın büyük oranda ortadan kalktığını, Peter Bürger’in Avangard Kuram’ında bahsi geçen sanat ve hayat arasındaki uçurumun yakalarının yaklaştığını, ikisinin birbirine neredeyse dokunduğunu görürler.

Ankara’ya döndüklerinde daha bunu tartışmaya fırsatları bile olmadan bir davet alırlar. Bir yapı markete, Praktiker’e, ilk kez sendika giriyordur ve patron bunu engellemek için elindeki işten atma, sürgün, iftira ve şantaj da dâhil tüm silahları kullanmaktadır. Sendika, bunun teşhiri için Praktiker’in önünde bir basın açıklaması yapmayı düşünmüş ve 118’ten tiyatroların numaralarını alıp tek tek arayarak, ne kadar ücret ödersek bizim için bir oyun hazırlarsınız, diye sormuştur. Sonunda Tuzla’dan dönen gençleri duymuş ve ulaşmıştır son çare. Gençler ise memnuniyetle bu teklifi kabul edip ücretle değil mücadele birliği ile yanlarında olduklarını belirtip hazırladıkları “Sınıf” isimli oyunlarıyla işçi sınıfının yanında yer almışlardır. Bundan sonra süren tartışmalarda sokağın hem politik olarak hem de alternatif bir tiyatro arayışı bağlamlarında doyuruculuğunu deneyimlemiş olarak, tiyatroda adresin sokak olduğu kanısına varırlar ve “Böyle Düzene Sokak Tiyatrosu” ismi ile yola koyulurlar. Sokaklarda bir hayalet gibi dolaşırlar 1 Mayıs 2009’a kadar. İşte o gün de tüm bu deneyimlerin üstüne “Güzellik sokaktadır; tiyatro sokakta” diye başlayan bir çıkış bildirisiyle “Sahne Dışı” olurlar.

Sahne Dışı, geride bıraktığı iki senede otuza yakın oyun oynadı. Genelde metinlerini kendi kaleme alan ekip yer yer de hazır tiyatro metinlerinden yararlandı. Toplumsal muhalefetin dinamiklerine güç katmak için oyunlar oynayan ekip, bir yandan da sokakları güzelleştirmek için performanslar sergiledi. 12 Eylül günü “Darbe Oyunu”nu, seçim zamanı “Gökçek Oyunu”nu, ulaşım zamlarında “E-vim G-ibi O-ldu” isimli oyunlarını sokaklarda oynarlarken bir yandan da “Bu Oyunun Bitesi YÖK” diyip üniversitelilerin sorunlarını ele alan oyunlarla ODTÜ, Hacettepe, Ankara Üniversitesi gibi üniversitelerin kampüslerini dolaştılar. “Ateşle Oynama” ve “Düşten Öte Masal” oyunu ile yıkımlara karşı direnişi işleyerek, “Onlar” isimli oyunla 1 Mayıs’ta Taksim’e çağrı yaparak, “Mahallede Şenlik Var”la panayır havası estirerek Ankara’nın Dikmen Vadisi, Mamak, Altındağ gibi gecekondu mahallelerinde oldular. “Bizim muhatabımız orta sınıf değil, yeniyi bağrında taşıyan işçi sınıfıdır” diyerek, işten atılan yemekhane işçilerine “Yalnız Değiliz” oyunuyla, Tekel Çadırlarına “Büyüklere Masallar” ve ”Genel Grev” oyunlarıyla gittiler, yan yana durdular. 1 Mayıs’ta ise Taksim’de DİSK’in önünde “Kızıl Davul” bandosu ile yer aldılar.

Sadece direniş alanlarında oynamanın dışında o alanın sesini dışarıya taşıyan oyunlar da yaptılar. Bunlardan birkaçı şöyle: Tekel işçilerinin 4-C’ye karşı çığlığını “Genel Grev; Genel Direniş” oyunuyla, güvencesizleştirmeye karşı işçilerin haykırışını “Top Sende” ile sokağa taşıdılar. Aynı zamanda halktan kopuk yürüyen bütçe pazarlıkları, anayasa tartışması gibi gündemdeki konuları da işlediler bu oyunlarında. Sokakları güzelleştirmek ve popüler kültürü eleştirmek için “Meta-le-vizyon” isimli performansla ellerinde televizyonlarla metroda, otobüslerde dolaştılar. “Tiyatro Oyunu” gibi oyunlarıyla ise Shakespeare’den, Sophokles’ten, Heiner Müller’den metinleri sokakla buluşturdular. Dünya Tiyatro Günü’nde akademisyenlerle ve Ankara’daki tiyatrocuların katılımıyla sokaklarda ve üniversitelerde söyleşiler yapıp “Tiyatro Nerede” dediler.

Oyunlarını sokaklarda, metroda, otobüste, gecekondu mahallerinde, üniversitelerde, eylem alanlarında oynayan ekip bazen de daha beklenmedik yerlerde ortaya çıkabiliyor. Mesela TBMM önünde. Hatırlarsanız Sahne Dışı yaklaşık 4,5 ay önce Terörle Mücadele Kanunu’ndan mağdur olan, güzide basında “taş atan çocuklar” olarak bilinen Kürt çocuklara özgürlük istemek için ve efendilere çocukların çocuk olduğunu hatırlatmak için “Kayıp Harfler Masalı”nı hazırlayıp TBMM’nin önüne oyun oynamaya gitmişti. Ve kolluk güçleri Meclis’in önünde sokak tiyatrosu yapılmasına izin vermemiş, sebep olarak da orasının sahne değil Meclis olduğunu söylemiş, oynanan oyuna müdahale etmişti. Sahne Dışı, o gün Meclis’e bir tiyatro oyunuyla gitmesinin sebebini şöyle ifade ediyordu: “Masal anlatmak için çocukları aradık, ama masal anlatacak çocuk bulamadık. Yolda rastladığımız aksakallı bir dede dedi ki; çocukları toplayıp koca bir binaya götürmüşler. O bina yeterince büyüktü; biz de o binaya gittik çocukların nerede olduğunu sormaya, ama bu soruyu sormamızdan, masal anlatmamızdan bile korktular. Bir sokak tiyatrosuna burası sahne değil diyen, bizim orada tiyatro yapmamızı engelleyen zihniyetin, çocukların attığı taştan korkan bir zihniyetle aynı olduğunu söyledik.”

Geçen ay “Kayıp Harfler Masalı” Diyarbakır’da, bizzat işin muhataplarının olduğu bir alanda, çocuklara; çocuklar için oynandı. Sahne Dışı’ndaki masalcı, çocukları bulamadığı için masalı büyüklere diyeceğini söylüyor ve sonunda ise masalı dinleyenlerin şimdi gidip o çocukları bulup onlara bu masalı anlatmasını istiyordu.
TMK Mağduru çocuklar özgürlüklerine kavuşuncaya kadar dilden dile anlatılacak bu masal şimdi de İzmir’de. TMK Mağduru çocukları arayan bu oyunun yanında, “Tiyatro Oyunu” oynayacak ve sokakta “Tiyatro Nerede” başlıklı söyleşiler yapılacak.
Aynı zamanda gündemdeki anayasa tartışmaları ile hükümetin işçilere yönelik güvencesizleştirme çabalarını birlikte işlediği “Top Sende” oyunu 22 Mayıs Cumartesi İzmir’in sokaklarında beklemediğiniz bir anda da karşınıza çıkabilir!

21 Mayıs Cuma günü Ege Üniversitesi ve 9 Eylül Üniversitesine
Saat:13.00 - “Tiyatro Oyunu” Ege Üniversitesinde, 14.EÜTT Tiyatro Günlerinde
Saat: 15.00 - “Tiyatro Oyunu” 9 Eylül Üniversitesinde, Güzel Sanatlar Fakültesinde
Saat: 17.00 - “Kayıp Harfler Masalı” 9 Eylül Üniversitesinde, Güzel Sanatlar Fakültesinde
Saat:19.00 - “Kayıp Harfler Masalı” Ege Üniversitesinde, 14.EÜTT Tiyatro Günlerinde

22 Mayıs Cumartesi günü İzmir sokaklarında
Saat:16.00 “Top Sende” Bornova (Küçük park)
Saat:18.00 “Kayıp Harfler Masalı” Alsancak (Kırbrıs Şehitliği Caddesi)
Saat:20.00 “Tiyatro Oyunu” Konak Meydan (Saat Kulesi)

Tufan Taştan
Ankara Üni.,D.T.C.F.,Tiyatro Bölümü
tufantastan@gmail.com

Tiyatro Dünyası - Sizden Gelenler...

Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 787
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Türkiye'de Kadın Olmak ile Dünyada Kadın Olmak Arasındaki Fark Nedir? (Asmin N. Singez) - 5/24/2010
  • Münchner Kammerspiele - Dava - Kafka- 17.Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali (Melih Anık) - 5/24/2010
  • Kanlı Nigar - Oyun İstasyonu (İhsan Ata) - 5/21/2010
  • King Kong'un Kızları ya da Bakıcı Terörü (Savaş Aykılıç) - 5/21/2010
  • Yahu Malkovich, Bu Ne Biçim Kitsch?: Şeytani Komedya (Üstün Akmen) - 5/21/2010
  • Kadınlar Savaş ve Komedi Üzerine (Cüneyt İngiz) - 5/20/2010
  • -Bir Festival- ki Sormayın, Sürüyor! Süründürüyor... (Dündar İncesu) - 5/20/2010
  • Uluslararası Karadeniz Tiyatro Festivali ve Bir İstek (Fatma Babuşçu) - 5/20/2010
  • Tiyatrocu Kadınların İmza Kampanyası Hakkında... (İmza Kampanyası) - 5/18/2010
  • Sokaklarda Bir Hayalet Dolaşıyor! (Tufan Taştan) - 5/18/2010
  • Aleksey Maksimoviç Peşkov MADRE (Yurdagül Yurtseven) - 5/18/2010
  • Kuş bakışı Malkovich: Bir Okuma gecesi… (Rengin uz) - 5/18/2010
  • Bireyden Toplumsala Şiddet Sarmalı (Metin Boran) - 5/12/2010
  • Trabzon'daki Tiyatro Şöleni, Cumartesi Akşamı Perde Kapatıyor (Üstün Akmen) - 5/12/2010
  • Uluslararası Karadeniz Tiyatro Festivali'nin 11.si Başladı ve Özlem Türkad (Üstün Akmen) - 5/7/2010
  • Nurullah Tuncer, İstanbul Şehir Tiyatroları'nda Görücüye Çıkıyor: İntiharın Genel Provası (İhsan Ata) - 5/1/2010
  • Kerem Gibi (Dündar İncesu) - 4/29/2010
  • Aşkta, Kırıldığı Yerden Keskinleşen Yolculuk: Dar-ül Love (Üstün Akmen) - 4/29/2010
  • Aşkta, Kırıldığı Yerden Keskinleşen Yolculuk: Dar-ül Love () - 4/29/2010
  • Hayat Popüler Değildir: KOHELET (Yurdagül Yurtseven) - 4/28/2010
  • Tiyatroyu Yeniden Tartışmak (Metin Boran) - 4/28/2010
  • Tuncer Cücenoğlu'nun ÇIĞ'ı, Krasnodar'da Ayakta Alkışlandı (Üstün Akmen) - 4/28/2010
  • Amatör (Dündar İncesu) - 4/28/2010
  • İmza Kampanyası - Tiyatrocu Kadınlar Siirt'te Yaşanan Olayı Protesto Ediyor! (İmza Kampanyası) - 4/23/2010
  • Gizli Aşk, Aşkın Gizli hali ya da; Rita (İhsan Ata) - 4/23/2010
  • Tiyatro Sezonu Sona Ererken - Bitsin Bu Boşvermişlik! (Metin Boran) - 4/21/2010
  • Tiyatroda Oyun Seçimi ve Anlamı Üzerine bir Deneme… (Melih Anık) - 4/20/2010
  • APARTMAN ya da Yalnızlığa Atılan Düğüm (Pınar Çekirge) - 4/20/2010
  • Yiğit Sertdemir'den bir Çığlık: Fail-i Müşterek (Melih Anık) - 4/7/2010
  • Artık Hiçbir Yer... (Oya Palay) (Pınar Çekirge) - 4/7/2010
  • Kemal Başar'dan Postmodern Bir Uyarlama… Romeo ve Juliet (İhsan Ata) - 4/7/2010
  • Tamer Levent Gene Sahnede ve Gene Yüceliyor: Yalancının Resmi (Üstün Akmen) - 4/7/2010
  • Geçmişten Günümüze Yayınlanan En Güzel Tiyatro Bildirileri (Yurdagül Yurtseven) - 4/4/2010
  • Hizmet Etmeyi Kabul Etmeyin ya da Başınıza Geleceği Kabullenin: Mefisto (Üstün Akmen) - 4/1/2010
  • Kafka'nın Davası (İlkay Sevgi) - 4/1/2010
  • Gibi Yapanlar Perdelerini Son Kez Kapattı! (Mehmet Demirtaş) - 3/30/2010
  • Pıtchfork Disney / Korku Tüneli (Pınar Çekirge) - 3/29/2010
  • -Ben Patronum- Diyen Mehmet Ergen'e Cevap: Köpürmeyin Sayın Ergen! (Melih Anık) - 3/29/2010
  • Dünya Tiyatro Günü'nde Hadi Çaman'a 2. Mektup (Rengin Uz) - 3/27/2010
  • Tiyatro Gününde Perdeler Kapansın (Nedim Saban) - 3/27/2010


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    19 Kasım'dan itibaren her SALI Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..