| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Sezon Geldi Hoş Geldi, Aynaya Renk Geldi
Üstün Akmen



Işığı yansıtır; maddelerin ve varlıkların görüntüsünü gösterir; cilalıdır, sırlıdır, camdandır

Böyle tanımlanır.

Daha günün ilk saatlerinde karşısında yer alınır, bakılır, işte o bakılan aynadır. Kimi bakar, göğsünden beline bedenini sıvazlar.

Kimi…

Örneğin ben, sabahları iyice yaklaşırım aynaya, gözbebeklerime bakarım. Gözbebeklerimin görüntüsünün derinini görmek isterim.

Ruhumu…

Ayna ile yüzleşmem sırasında içimdeki sesi yanıtlar, hatta yeri gelmişse küfür de ederim. Bir gün önceki “ben”i yargılamak isterim. Aynaya bakan gözümden, gözümün gördüğünü tanımlayan beynimden, gözümün gördüğünü yorumlayan yüreğime doğru inerim.

“TİYATRODA AYNA VAR”

Tiyatroda sezon başladı ya da başlayacak.

Tiyatro-Ayna ilişkisi, daha doğrusu “yansıma” deyince 2010-2011 sezonunda yer alan tiyatro eserlerine ilişkin eleştiri yazılarımın yer aldığı “Tiyatroda Ayna Var (Artshop – Ekim 2011)” başlıklı kitabımın önsözünü konu kapısını aralamak açısından es geçemem.

Bakın şöyle demişim:

“Dionysos tapınaklarından koparak, Shakespeare’in saraylarında krallığını sürdüren, giderek Ionesco’nun sandalyeleri üzerine yerleşen; yıllar yılı, çağlar çağı haşarı bir çocuk kimliğiyle kabına sığamayan; çeşitli kuşakların önünden çeşitli kavramlar ve anlayışların ürünü olarak geçen tek sanat türüdür tiyatro.

Tiyatro…

Yani bir çeşit ayna...

Bir anlamda, yanılsama ve yaşanan “katharsis”in ancak özdeşleşme, yani “ayna” ile olası oluşunun belgelendiği bir saha.

İnsanı, insana, insanla anlatan türün asırlardır tuttuğu yansıtıcı.
Ve yaşamın gerçekten bir tiyatro sahnesi olduğuna inanarak hem kendilerine, hem de çevrelerine ayna tutan binlerce tiyatrocu…”

İKİYÜZLÜ YUVARLAK BİR AYNA

Rivayet olunur ki, yüreğin ortasında olduğu sanılan siyah bir nokta varmış. Bu bölgeye “süveyda-ül kalp” denirmiş. Bu nokta, kötülük ve günah yeriymiş. İnananlar “basiret ve idrak noktası” diyor. Yüreğin var olduğu yer işte bu noktaymış. Bu nokta insanın gerçeği ve ruhuymuş.

Ben, işte bu noktayı ikiyüzlü yuvarlak bir ayna olarak düşlerim. Birinde ihtiraslarımı görmektir amacım, diğerinde sevgi duyumu parlatmak. Dolayısıyla aynayı gönlümün şekillenmiş hali olarak da tanımlayabilirim.

Hani, herhangi bir anlaşmazlık sırasında: “Beni anlamıyorlar” diye sızlanırız ya! Aynanın karşısında görüntüme baktığımda gönlümdeki görüntü ile aynadaki görüntümün birbirini anlaması için çaba sarf ederim.

Birbirlerini algılıyorlar mı, uzlaşma içindeler mi?

Eğer öyleyse (eskilerin dediği gibi) içim dışım bir mi?

Sokrates’in: ”İnsanı öğrenelim, bilelim ve bilmeye de kendimizden başlayalım” sözünü içimden yenilerim.

PROMETHEUS’UN YERİNE MACBETH

Zannım o ki beni tiyatroya tutkun eden, tiyatro eleştirmeni olarak yetişmeme aracılık eden de işte bu ruh hali ve Sokrates’tir. Rönesans ile birlikte antikiteye dönüşte, tiyatronun temasını insan olarak belirlemesi, insanın düşkünlüğünü, dayanıksızlığını, eksikliğini, yetersizliğini istenç zayıflıklarını ve aşırı güçlü tutkularını incelemeye koyulması gün geçtikçe beni etkilemiştir. Elizabeth tiyatrosunda iyiden iyiye zeytinyağı örneği su yüzünde belirginleşen bu durum, Shakespeare’in başarıya ulaşmak için her türlü kötülüğü yapmayı salık veren Makyavelist karakterleriyle tanıştıkça içimde daha bir “vay be”leşmiştir.

Tanrılardan ateşi çalmayı kafasına koyan Prometheus’un yerini artık Macbeth alır. Tiyatronun seyircisine doğru tuttuğu ayna, onların düşkünlüğünü, dayanıksızlığını, eksikliğini, yetersizliğini istenç zayıflıklarını ve aşırı güçlü tutkularını dizginleyememelerinin nelere yol açabileceğinin ifadesidir. Girişilen illüzyon ve yaşanan katharsis ancak özdeşleşme, yani ayna pozisyonuyla olanaklıdır. İnsanı insana insanla anlatma sanatı, elbette ayna görevini üstlenecektir.

ÖNCE TİYATRO SANATINI BENİMSEMEK

Tiyatroyu değerlendirenler tiyatro sanatına gerçek değerini verirler. Çünkü tiyatronun temelinde, hümanizm, yani insancıllık, yaşamın anlatımı ve canlandırma tekniği vardır.

Kısacası basbayağı aynadır tiyatro.

Bu ayna ile yüzleşmek istemeyenler bu güçlüklerle boğuşmaya girişmezler. Televizyon kültürüne, her eve giren dört köşe önü cam bir aygıt ve kumanda aletinin tuşlarına basarak kolayca ulaşırlar. Sinemanın ise ayrı büyülü bir havası ve televizyona göre çok daha köklü bir geçmişi vardır. Bu yüzden de biraz daha üst boyutta tutulması gerekir. İnsanlar evlerinden çıkıp, biletlerini alıp, bir alışveriş merkezinin içinde veya bağımsız alanda bulunan bir sinema salonuna gidip bu gereksinimlerini giderirler.

Gel gelelim, tiyatro kültürü öyle mi ya?

Tiyatro kültürünün oluşabilmesi için insanın önce tiyatro sanatını benimsemesi gerekir. Benimseyebilmek için bunun bir kültür ve bilim olduğunu kabul etmesi elzemdir. Tiyatro, köklü ve geniş bir bilim dalıdır. Hem çoook eski bir sanattır, hem de ayrı bir kültürdür.

Tiyatronun, operanın, balenin ve tüm sanat kollarının en büyük şanssızlığı mı?

Açıkça söyleyivereyim: Kültür Bakanı olarak koltuğa oturanlar, aynanın rengini karartanlar/çalışanlar arasında çoğunlukla Ömer Çelik ve Yalçın Topçu gibi konuyla ilgisiz/bilgisiz adların yer almasıdır.

Üstün Akmen
Evrensel


Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 111
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Şehir Tiyatroları'nda Oynanan İki Arada Bir Yerde Oyununun İncelemesi ve Eleştirisi (Yasin Çetin) - 12/7/2015
  • Müthiş Bir Prodüksiyon 'Ben O İstanbul'u Çok Sevdim' ve Ustaların Ustası Özel Yula (Can Murat Yaşar Şengel) - 12/3/2015
  • Ve Tanrı Aşkı Yarattı (Yurdagül Yurtseven) - 11/30/2015
  • Şehir Tiyatroları'nda Oynanan Cyrano De Bergerac Oyunu İnceleme ve Eleştirisi (Yasin Çetin) - 11/17/2015
  • Atam Siz Rahat Uyuyun Gençleriniz Size Layık - Yıllar Sonra 'Satıcı'nın Ölümü' - Bir Büyük Sanatçı Argun Kınal'a Veda (Can Murat Yaşar Şengel) - 11/4/2015
  • İstanbul Şehir Tiyatroları'nın 'Onikinci Gece' Oyununun İncelenmesi ve Eleştirisi (Yasin Çetin) - 11/3/2015
  • Sezon Açılışı - Bakırköy'de Bir Prens, Bir Don Quichotte, Bir Oğul, Bir Kardeş, Alican Yücesoy - Yaprak Dökümü... (Can Murat Yaşar Şengel) - 11/3/2015
  • İstanbul Devlet Tiyatrosu Kozyatağı Kültür Merkezi'ne ilk kez 'Satıcı'nın Ölümü' ile geldi. (Füsun Akmen Balkaya) - 11/2/2015
  • Berksoy'dan Haldun Taner'e Doğum Günü Armağanı: Dün - Bugün (Üstün Akmen) - 10/30/2015
  • Mizah, Bir Ustasını Daha Kaybetti! Hoşça kal Levent Kırca! (Füsun Akmen Balkaya) - 10/30/2015
  • Sezon Geldi Hoş Geldi, Aynaya Renk Geldi (Üstün Akmen) - 10/30/2015
  • 13. Kıbrıs Tiyatro Festivali'nin En Sivri Oyunu: Halktan Biri (Üstün Akmen) - 10/30/2015
  • 'Sanat Eğitimi' Konusunda Velilere ve Öğretmenlere Uyarı (Rasim Aşın) - 10/30/2015
  • Yalçın Topçu! Sen İşine Baksana! (Üstün Akmen) - 10/30/2015
  • Aydın Arıt Tiyatrosu ve Limonluk Arısı (İhsan Ata) - 10/30/2015
  • … Şu An Batmakta Olan Geminin Duvarlarına Resim Yapmaktasınız (Üstün Akmen) - 9/17/2015
  • Direklerarası Tiyatro Ödülleri Her Zamanki Saygın Yapısını Korudu (Füsun Akmen Balkaya) - 9/17/2015
  • Yeni Tiyatro Yeni Oyun… Tiyatrogrotto ve Cadılar… (İhsan Ata) - 9/7/2015
  • AKM'den haberi olmayan bir Kültür Bakanımız var artık (Üstün Akmen) - 9/7/2015
  • Topçu, Levent Üzümcü'ye Sahip Çıksana (Üstün Akmen) - 9/3/2015
  • Sanat Direnmektir (Yurda Yurtseven) - 8/31/2015
  • Zarif Bedenine Tam Oturmuş Oyunculuk Ruhu ile Kendini İş'i ile Taçlandıran Sanatçı: Özge Özder (Füsun Akmen Balkaya) - 8/7/2015
  • Güzellikle Elde Edemediğimizi Bırakalım: Saraydan Kız Kaçırma (Üstün Akmen) - 6/29/2015
  • Görme Yeri / Gürültünün İçinde (İhsan Ata) - 6/28/2015
  • Tiyatro ve Seyirci İlişkisi Üzerine (Serkan Fırtına) - 5/27/2015
  • Mükemmel Bir Shakespeare Şöleni: Bir Yaz Gecesi Rüyası (Üstün Akmen) - 5/14/2015
  • 'İstibdat Kumpanyası' ve 1876'lardan Bir Esinti... (Füsun Akmen Balkaya) - 5/5/2015
  • Her seçim bir dövüş müdür? (Dövüş Gecesi - DOT) (Dursaliye Şahan) - 5/2/2015
  • Nejla Uygur, Yıllar Sonra Bir Müzikalle Sahnede: Marko Paşa (Üstün Akmen) - 4/29/2015
  • Süheyl ve Behzat Uygur Tiyatrosu 'Marko Paşa' ile ayakta alkışlandı (Füsun Akmen Balkaya) - 4/29/2015
  • Oyun Salonu'nda ortaya karışık: İstenmeyen (Üstün Akmen) - 4/23/2015
  • Haldun Taner Sahnesi'nde 'Afife ve Bedia' ile 'Hayal-i Temsil'de Buluştuk (Füsun Akmen Balkaya) - 4/23/2015
  • Antikonformist ve Asi Bir Oyun: İmparatorluk Kuranlar (Üstün Akmen) - 4/15/2015
  • MUHTEŞEM GATSBY (Üstün Akmen) - 4/13/2015
  • Ayyar Hamza Tiyatro Oyunu (Burak Keleş) - 4/6/2015
  • Ağaçlar Gökyüzünü Nasıl Kaplar: Göl Kıyısı (Üstün Akmen) - 4/2/2015
  • Tiyatro Kılçık ve 'Aşk Yok Heyecan Var' Adlı Oyun Üzerine (Füsun Akmen Balkaya) - 4/1/2015
  • Tiyatro İstanbul'dan Dur Duraksız Komedi: İstibdat Kumpanyası (Üstün Akmen) - 3/26/2015
  • Kim Korkar Hain Kurttan (İlkay Sevgi - Melis Pınar) - 3/16/2015
  • AKM SENİN SESİN (Yurdagül Yurtseven) - 3/16/2015
  • 43 Yıllık Bir Müzikal: Balım (Üstün Akmen) - 3/16/2015


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..