| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Çöküşünü Hak Eden Toplumun Öyküsü: Bir Halk Düşmanı
Üstün Akmen




“Bir Halk Düşmanı (özgün adı: En Folkefiende), Norveçli yazar Henrik İbsen (1828-1906)'in 1882 yılında yazdığı, Türkçeye Yılmaz Onay Ustanın (Mitos Boyut Yayınları- 2011) kazandırdığı bir yapıt. İçeriği açısından aradan geçen 132 yıla rağmen güncelliğini koruyan, gülmeceyle dramı bir arada barındıran oyunu, bu kere 19. İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında Schabühne Berlin yapımı olarak Thomas Ostermeier (1968) rejisinden izledik.

KONU
Oyunun konusu özetin tiridi olarak şöyle: Norveç’te bir kaplıca kentinde çocuğu ve eşiyle birlikte yaşayan Dr. Thomas Stockmann, kentteki kaplıcaların insan sağlığına zararlı kimyasallar içerdiğini öne sürmektedir. Bunu kanıtlama çabasında karşısına dikilecek en büyük engel, ağabeyi ve aynı zamanda Kent Meclisi Üyesi olan Peter'dir. Stockmann'ın mücadelesinde belirginleşen iki kardeşin savaşımı, giderek genişler ve önce doktorun çevresini, sonra bütün kenti kapsar.

VURDUMDUYMAZLIĞA SERT TOKAT
Thomas Ostermeier eseri yorumlamasında, sanayi devrimini büyük ölçüde tamamlamış Avrupa’da, sanayicilerin ve tüccarların gelirlerindeki olağanüstü büyümenin yanı sıra, geniş emekçi kesimlerin olağanüstü sefalet ve yoksulluğunun toplumsal yaşamda var ettiği çelişmeleri (Dostum Erkal Umut’un dediği gibi eleştirel, reformcu çizgide ve dramatik tarzda) işleyen yazara çok farklı bir değer katmış. Dramaturg Florian Borchmeyer ile birlikte yazarın ruhuna tamamen sadık kalarak rejisinde kârdan başka amacı olmayan burjuva yalancılığına, liberallerin demokrasi aldatmacasına, çürümüş toplum düzenine karşı çok sert eleştirel bir yapı çatmış. Çevre sorunlarına 132 yıl önceden dikkat çeken yazarla birlikte, günümüz medya dünyasının ve devlet yöneticilerinin bu konudaki vurdumduymazlıklarına sert bir tokat atmış. Oyuncuların hep birlikte icra ettikleri İngiliz sanatçı David Bowie (1947)’nin “Oh, yeah / Mmm / Still don't know what I was waitin' for / And my time was runnin' wild…” diye başlayan şarkısı da güncellemeye katkı sağlamış.

ÇOK “GAM”LI BİR CAZ BESTESİ
Ostermeier, reji çalışmasını adeta bir caz müziği parçası bestelercesine ele almış, yeri gelmiş doğaçlama yapmış. Kendince armonik bulduğu alışılmış reji yapısını değiştirerek özgün bir tarz yakalamış. Tiyatro sanatının tüm çeşitliliğini ve esnekliğini kullanmış, giderek Ibsen’in kurduğu çatıya sığınmış, ama yapıyı bütün yönleriyle olgunlaştırmış, tamamlamış. Oyuncularını sanki birer enstrüman gibi kullanmış. Armonik olarak incelikli akorlar yakalamış, genel anlamda distortiona (normal bükümü bozmak anlamında kullanıyorum) yer vermemiş, ama hafif distortion tınılarını savsaklamamış, gerçekten alkışlanması gereken çok “gam”lı bir caz bestesi yaratmış.

YARATICILAR
Diğer taraftan, Jan Pappelbaum’un sahne düzeni kendine özgü havasıyla izleyicide belirli izlenimler uyandıran ve olay yerlerini somut biçimde dile getirebilen nitelikte.

Ninan Wetzel’in kostümleri belli bir düşünüp taşınma eyleminin izlerini taşımakta.

Malte Beckenbach-Daniel Freitag’ın ikilisinin müzikleri âlâ.

Erich Schneider’in ışık tasarımında kullandığı filtreler kostümlerin üzerindeki desenleri ve kostümlerin renklerini güçlendiriyor, belirginleştiriyor. Schneider sahneyi ışıklarla boyamamış, oyuncu/ların etrafında bir oyun alanı yaratmış. Işığın şiddeti, renkleri, dağılımı bu açıdan da pek güzel…

Katharina Ziemke’nin duvar çizimleri mükemmel!

OYUNCULAR
Stefan Stern, Ingo Hülsmann, Eva Meckbach, Christoph Gawenda, David Ruland, Moritz Gottwald ve Thomas Bading’in oyunculukları için eleştirmen gözüyle söyleyecek hiçbir sözüm olamaz.

Sıra dışı disiplin anlayışı, karakterin düşünce izleğini saptama, sözcüklerin doğmasına yol açan düşüncelere ve itkilere dair duyguları bilme, vokal tonlamalarda şaşmama, ses üretimini yansıtmadaki kusursuzluk, nefes kontrolü mükemmeliyeti, karaktere “sezdirmeden yaklaşma” yeteneği…

Tiyatroyu biraz bilen izleyici, bütün bunların varlığını yedi oyuncuda da duyumsamadan mümkün değil yerinde oturamaz.

VE SEYİRCİ…
Özetlemek gerekirse Ostermeier’in “Bir Halk Düşmanı” her yönüyle iyi idi, ama benim oyunu izlediğim üçüncü akşam bol çene seyirci içimi eritti, vallahi tansiyonumu yükseltti.

Aşağı yukarı yarım saat süren ve izleyicinin başkahramanımız Dr. Stockmann’ın, gerçekleri açıklamak için düzenlediği toplantının katılımcılarından biri haline geldiği enteraktif bölüm esasen enteresandı; salon bir anda “forum” alanına dönüştü. Ostermeier seyirciyi de oyuna kattı, gel gelelim entel seyirci bana göre “tahammül bin fersah”tı.

Einstein’dan söz eden mi istersiniz, “Kurtar bizi Thomas” diyen mi; evde bıraktığı çocuğundan söz açıp, onun geleceğinden kuşku duyduğunu dile getiren mi; “solcu” olduğunu ilan eden mi hepsi vardı. Ingo Hülsmann’ın, yere düşen Stefan Stern’e tekme atışını, Başbakanlık Müşaviri Yusuf Yerkel ile özdeşleştirip, Hülsmann’a: “Rapor aldınız mı” diye sorana bile rastlandı.

Tam “Vay neymişsin be Abi”lik yorumlarla süre tamamlanıp oyuna dönüldüğünde, enteraktif bölümün oyuncuların da içini baymasından olsa gerek, tempo çöker gibi oldu, sonra toparlandı.

Kısacası oyun mükemmel, ama entel seyirci tam anlamıyla madaraydı.

Üstün Akmen
Evrensel


Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 226
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Şehir Tiyatroları ve Hoşgeldin Erhan Yazıcıoğlu (Füsun Balkaya) - 7/19/2014
  • Bir Deli, Bir Vinç Ve 'ERDAL BEŞİKÇİOĞLU' (Füsun Balkaya) - 7/12/2014
  • Fazıl Say'ın Sait Faik Konseri (Üstün Akmen) - 7/8/2014
  • Opera Festivali Kapsamında Hvorostovsky'i Dinledikten Sonra... (Üstün Akmen) - 6/26/2014
  • Molina Eşcinsel Değil! (Seyhan Arman) - 6/23/2014
  • Üç İnci (Afife Jale, Cahide Sonku ve Bedia Muvahhit - Hamdi Gültekin Tiyatrosu) (Ayşe Müge Gerdan) - 6/23/2014
  • Mutlaka İzlenmeli: Seni Seviyorum Mükemmelsin Şimdi Değiş - Nilüfer Belediyesi'nin Sanatseverliği (Üstün Akmen) - 6/18/2014
  • Sözün Müzik ile Sürekli Yarışta Olduğu Bir Opera: Jül Sezar (Üstün Akmen) - 6/17/2014
  • Süslü Saksı Çıkmazı (Tiyatro Teksti) (Sema İslim Utandı) - 6/16/2014
  • 'İtalyan Kültür Merkezi' ve 'Medyamızın Hali' (Üstün Akmen) - 6/11/2014
  • Çöküşünü Hak Eden Toplumun Öyküsü: Bir Halk Düşmanı (Üstün Akmen) - 6/5/2014
  • Kabile Tiyatro NRD? (İhsan Ata) - 6/3/2014
  • Kış Uykusundan Bahara 2014 Dönümü (İlkay Sevgi) - 5/31/2014
  • Dayanamayıp solan Gülibrişimlere… (Seyhan Arman) - 5/25/2014
  • Röportaj: Yaşamak Denen Bu Zahmetli İş (Ülkü Duru, İştar Gökseven, Musa Uzunlar) (Onur Şimşek) - 5/23/2014
  • adnan azar 'öldü'; 'bir kış günü bir taksi gelir ve geri gelmez ömrümüz' (Murat Örem) - 5/8/2014
  • Süheyl&Behzat Uygur Tiyatrosu – Dünya'nın Sonu.net (Cüneyt İngiz) - 5/2/2014
  • Aşk, Nefret ve Hırs Üçgeni… Kim Korkar Hain Kurttan (İhsan Ata) - 4/28/2014
  • Bu Gençler Yolundan Dönmez, 'SANA' Tiyatroyu Öldürtmez (Üstün Akmen) - 4/23/2014
  • Mezardan Gelen Sesler… Gor (İhsan Ata) - 4/23/2014
  • Afife Hafife Alınamaz - 18. Afife Ödülleri Değerlendirilmesi (Cüneyt İngiz) - 4/22/2014
  • Tiyatro Seyirlik - Ya Başaramazsak (Cüneyt İngiz) - 4/22/2014
  • Kim Daha Kaçık - Guguk Kuşu - Kocaeli Şehir Tiyatroları (Mustafa Bal) - 4/22/2014
  • Bir Sır, Ne Kadar Gizli Kalabilir: Vakti Geldi (Üstün Akmen) - 4/16/2014
  • Bu Oyunu İzlememiş Olan, Tiyatroyu Seviyorum Demesin: Savaş (Üstün Akmen) - 4/10/2014
  • Samsun'da Sihirli Flüt (Üstün Akmen) - 4/10/2014
  • Faşizmin Gölgesinde Erkeklik Sorunsalı… Bent (İhsan Ata) - 4/10/2014
  • Oynamak ya da Oynayamamak... İşte Bütün Sorun Bu!: MELEK (Üstün Akmen) - 4/9/2014
  • Aydın'da Bir Tiyatro Çınarı: Yalçın Dinçer (Serkan Fırtına) - 4/7/2014
  • Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu - Babam 9 Doğurdu (Cüneyt İngiz) - 4/7/2014
  • Mert Fırat ve Volkan Yosunlu ile Moda Sahnesi'ni, tiyatroyu ve gündemi konuştuk. (Onur Şimşek) - 4/4/2014
  • Bu Oyun Oyuncular İçin… 6 Oyuncu Yönetmenini Arıyor (İhsan Ata) - 4/4/2014
  • Bursa, 1. Uluslararası Balkan Ülkeleri Tiyatro Festivali (Üstün Akmen) - 3/20/2014
  • Diyarbakır Devlet Tiyatrosu'ndan Beceriksizler (Mustafa Bal) - 3/19/2014
  • Kızılırmak - Hayvanın Koyunu Insanın Cahili (Yurdagül Yurtseven) - 3/19/2014
  • Külkedisi Deyip Geçmeyin, Bir Gerçek O: La Cenerentola (Üstün Akmen) - 3/15/2014
  • DENİZ YILDIZI Dizisi'nin Sabihası NERMİN UĞUR İle Röportaj (Ulya Altıntaş) - 3/10/2014
  • Ölü Adamın Cep Telefonu: Naif bir Komedi (Ayşe Müge Gerdan) - 3/10/2014
  • Dot'tan, Yedi Yönlü Kapitalizm Eleştirisi: Makas Oyunları (Üstün Akmen) - 3/5/2014
  • İnsan Doğası Üzerine Bir Gözlem: Hadi Öldürsene Canikom (Üstün Akmen) - 2/27/2014
  • Üç Kadın Bin Turna (Ayşe Müge Gerdan) - 2/27/2014


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..