| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Samsun'da, -Baban Kimdi Bilemezdin- Deniliverince: Neyzen
Üstün Akmen



Şair Neyzen Tevfik (1879-1953) kimdir denildiğinde özelliklerini birer birer saymamız gerekmekte.

Sahi kim bu Neyzen Tevfik?

Her şeyden önce, toplum kurallarına uymadan yaşamını sürdürmüş biri.

Sonracığıma dilinde kemik bulunmayan; sazını geçim kapısı haline getirmemek için direnmiş olan biri.

Yalnızca içinden geldiği zaman ney üfleyen, neyzenliğini geliştirmek kaygısını ömrü boyunca duymayan biri…

Belirli müzik kurallarının dışına çıkan, ancak hep duyarak çalan biri…

Neyzenliğinin yanı sıra adını yergi ve taşlamaları ile de duyuran, yergilerini genellikle siyasal ve dinsel baskıya, çıkarcılığa yönelten, toplumdaki tüm haksızlıkları çekinmeden dile getiren biri.

SIKICI OLMAYAN YOLLAR
Neyzen’in yarım yüzyıl boyunca ardı sıra sürüklediği ünü, malûmunuzdur 1953'te ölümünden sonra da ayakta kaldı, günümüze kadar geldi. Bugün de, toplumumuzun hemen her kesimi, onu çeşitli yönleriyle tanımak istiyor ki, Tuncer Cücenoğlu’nun “Neyzen” başlıklı oyununu (Mitos Boyut Yayınları 1999) Samsun Sanat Tiyatrosu almış sahneye taşımış.

Neyzen Tevfik’in hayatı, kişiliği ve ölçüye tanıma gelmez yönleri ustalıklı bir kurguyla, ama araya girilmeden, Neyzen’i izleyiciyle karşı karşıya getirmek yoluyla, ayrıntılı olarak oyunlaştırılmış.

Tuncer Cücenoğlu’nun söylemek istediklerini sıkıcı olmayan yollardan geçirerek izleyiciye verme biçimine sahip çıkılmış, Neyzen’e ve çevresinde olup bitene kuş bakışı bakılmış.

Olaylar ve karakterler Cücenoğlu’nun imbiğinden süzülürken, sahneye konuluşta inanılabilirlik göz ardı edilmemiş; izleyicinin anlatılanı, olayı ve olay ilişkisini iğreti bulması engellenmiş.

Nedim Yıldız’ın müzikleri oyuna ciddi anlamda omuz vermiş.

MEHMET ESATOĞLU’NUN YORUMU
Eseri sahneye koyan Mehmet Esatoğlu, Neyzen’in 1953 yılındaki cenazesinde bulunanların başlarına fes, serpuş taktırmakla ve de 1909 yılında üzerinde oyuncuya Türkçe harflerle “Dosya” yazan kartonlar kullandırarak hata etmiş. Çokça Black-out”lara “cevaz vermiş”, İhsan Çepni’nin “saat kaç” derken kolundaki saati işaret etmesine “müsamaha” etmiş, ama Neyzen’in kimliğini, kişiliğini, yaşam anlayışını ve yaşam karşısındaki tutumunu iyi incelemiş.

İyi incelediğindendir ki, oyunu sahneye koyarken Neyzen Tevfik'in gizemli kimliğini göz ardı etmemiş.

Yalnızca yazılarda yaşayan Neyzen Tevfik'in yanı sıra, bir de "ortalama birey"in dünyasında yaşayan Neyzen Tevfik’i düşünmüş.

"Efsane” niteliğini bu düzlemde öne çıkarmış.

Anlatım yöntemi olarak, seyirciye rakı ikram ettirerek interaktif bir etki sağlamış.

Ruhunun sesine tapan Neyzen’in ney’ini önemsemiş.

Semah ve sema gruplarıyla Neyzen’in Bektaşiliğinin ve Mevleviliğinin de altını çizmiş.

MURAT DÖLEK’İN DEKORU
Sahnelenişte değineceğim fazla bir şey olmaması vallahi pek sevindirici, ama Murat Dölek’in dekoruna söyleyeceklerim var.

Maddi olanaksızlıkları anlarım da, tasarımının bu kadar entipüften, böylesine estetikten yoksun ve bu denli zevksiz olanına tahammül edemiyorum.

Kostüm Tasarımını yapan Günnur Gündem’e de erkek oyuncuların giydiği ayakkabıları sormadan geçemeyeceğim. Sema dönerlerken altı kalın lastik botlar o kadar sakil duruyor ki o kadar olur işte!

Yiğit Dikbıyık’ın ışık tasarımı, üzerinde konuşulamayacak kadar kötü.

İhsan Bengier’in koreografisi iyi.

OYUNCULARA KIYAMAM
Oyuncuları eleştireyim derken Anadolu’yu karış karış dolaşan bu tiyatro misyonerlerini hırpalamak istemiyorum.

Tümü ellerinden geleni yapmışlar.

Örneğin; Kenan Güler, ön planda olanın gerçekçilik olduğunu biliyor.

Eyüp Gülmez’e devinimin esasını da doğallık oluşturmalı diyeceğim, ama gene de istenileni verdiğini söyleyeceğim.

Cüneyt Gürbüz, büründüğü karakteri değil, karakterin duyumsadıklarını da izleyiciye yansıtarak “bravo”yu hak ediyor.

İhsan Çepni, fiziksel yapısına fazla yaslanmasa… Karaktere estetik açıdan yaklaşsa!

Dilber Çilem Güngör’ün diğer oyuncularla fiziksel ilişkiyi gayet dengeli kurması “takdire değer”.

İdil Aysel Direk, görevini eksiksiz yerine getirirken, Tuğçe Ergen karakterini sevimli kılma uğruna elinden geleni yapıyor.

UĞUR TAŞKIN’IN NEYZEN’İ
Neyzen’e can veren Uğur Taşkın ise hiç kuşkum yok ki yetenekli ve iyi bir oyuncu. Neyzen ile de çok iyi özdeşleşiyor. Role yakışmış. Neyzen’in ufkunu sınırlayan öğeleri, ışıksızlığını, ışıksızlığın getirdiği çözümsüzlüğü, kişiliğini, yaşam biçimini ve yaşam karşısındaki tutumunu yorumlarken iyi yakalamış.

Neyzen’i sıradan bir "lümpen" olarak canlandırmıyor.

Sahnede yetenekli, zeki, büyük çoğunlukça önemsenen, ne varsa tümünü elde edebilecek konumda; asla zavallı olmayan bir Neyzen çiziyor.

Gerek Yönetmen Mehmet Esatoğlu’nun, gerekse Uğur Taşkın’ın yorumlarından anlıyoruz ki, Neyzen’i sürdürdüğü yaşam biçimine zorlayan yok. İstediği an, bambaşka bir noktaya ulaşabilir o.

İsteyerek yapmıyor bunu.

Pekiii… Oyunu izleyen seyirciler ne yapıyor?

Uğur Taşkın Neyzen’in ağzından: “… Esir iken mümkün müdür ibadet?/yatıp kalkıp sen Atatürk’e dua et!/Senin gibi dürzülerin yüzünden,/Dininden de soğuyacak bu millet” dediğinde hüzünleniyor; “İşgaldeki hali sakın unutma,/ Atatürk’e dil uzatma sebepsiz./sen anandan yine çıkardın ama/Baban kimdi bilemezdin şerefsiz” dediğindeyse alkışı basıyor.

Bir anlamda, şimdiki “ahval ve şerait içinde” inzal oluyor, boşalıyor!

Üstün Akmen

Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 804
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Bette Midler 30 Yıl Aradan Sonra Broadway'de Gişe Rekoru Kırıyor! (Ali Kemal Güven) - 6/22/2013
  • Güngör Dilmen'e Saygı: Aşkımız Aksaray'ın En Büyük Yangını (Üstün Akmen) - 6/20/2013
  • Huzura Alınmak, Padişahım Çok Yaşa Diyerek Secdeye Varmak (Üstün Akmen) - 6/20/2013
  • Ağaç Bir Baskının Simgesidir (Yurdagül Yurtseven) - 6/14/2013
  • DENİZ GÖKÇER'i dinlerken.. (Pınar Çekirge - Yavuz Pak) - 6/10/2013
  • Darwin'in Kaplumbağası (Cüneyt İngiz) - 6/10/2013
  • Günlerden Cumartesi, Meydanlardan Taksim (Nedim Saban) - 6/7/2013
  • Twitter Belası (Nedim Saban) - 6/7/2013
  • Boyun Eğmedik, Eğmeyeceğiz... (Üstün Akmen) - 6/6/2013
  • Son Oyun - Bir Ülke İçten Nasıl Bölünür??? (Deniz Zengin) - 6/6/2013
  • Samsun'da, -Baban Kimdi Bilemezdin- Deniliverince: Neyzen (Üstün Akmen) - 5/29/2013
  • Açıkça'dan Dut Şerbeti… (İhsan Ata) - 5/27/2013
  • Yaşamaya Dair (Üstün Akmen) - 5/27/2013
  • Devlet Benden Korkar Çünkü Tiyatrocuyum... (Kaan Erkam) - 5/26/2013
  • Taksim'de Kendi Kendine Takılmak… (Arda Aydın) - 5/25/2013
  • Antalya'da Sevgi, Merhametsizlikle Yer Değiştirirken: Othello (Üstün Akmen) - 5/25/2013
  • Bir Oyuncu; Şebnem Köstem (Pınar Çekirge - Yavuz Pak) - 5/24/2013
  • Kitap İncelemesi: Yargıtatör (Tiyatro Oyunu) (Serkan Fırtına) - 5/24/2013
  • Masalların Duvarları Yüksek Olur: Peri Devden Korkuyor (Üstün Akmen) - 5/21/2013
  • Memet Ali Alabora Röportajı (Ulya Altıntaş) - 5/17/2013
  • Evrim, Ya Geriye Doğru da İşlerse: Kaplumbağa (Üstün Akmen) - 5/15/2013
  • Yar Bana Bir Ödül (Nedim Saban) - 5/15/2013
  • Hint Uygarlığı ve Tiyatrosu Üzerine (Serkan Fırtına) - 5/11/2013
  • Ödüllendirilemeyenler (Nedim Saban) - 5/11/2013
  • Made In Birol Güven Damgası Sahnede: Yatak Odası Diyalogları (Üstün Akmen) - 5/11/2013
  • Bir Hışmınan Geldi Geçti Globe Theatre, Peh, Peh, Peh: Kral Lear (Üstün Akmen) - 5/6/2013
  • Pal Sokağı Çocukları - Ankara Devlet Tiyatrosu (Kurtuluş Bilgilioğul) - 5/6/2013
  • Gay Olmak ya da Olmamak; Nathan Lane'li -The Nance- Broadway'de… (Ali Kemal Güven) - 5/2/2013
  • Aşkın Yeni Adresi - Taj Express (Kurtuluş Bilgilioğul) - 5/2/2013
  • Genç Yazar Uğur Saatçi Gene Trabzon'da: Bu Da Geçer Ya Hu (Üstün Akmen) - 5/2/2013
  • Othello Rize'de (Gülseren Engin) - 5/2/2013
  • Muhsin Hoca Kime Teslim??? (Nedim Saban) - 4/30/2013
  • Hayatı Seçmek mi Onuru Korumak mı: Jeanne d'Arc'ın Öteki Ölümü (Üstün Akmen) - 4/27/2013
  • Su ve Ateş Anıları (Kurtuluş Bilgilioğul) - 4/26/2013
  • Muhsin Ertuğrul; Türk Tiyatrosunun Simurg'u.... (Murat Örem) - 4/26/2013
  • Muhsin Ertuğrul; Türk Tiyatrosunun Simurg'u.... (Murat Örem) - 4/26/2013
  • Suç ve Ceza Yabancı Sahnede… (İhsan Ata) - 4/26/2013
  • Orhan Asena Bu Yıl Da Konya'da: Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe (Üstün Akmen) - 4/24/2013
  • Jürilerin Koltuk İşgali (Nedim Saban) - 4/23/2013
  • MERYEM'İN VASİYETİ Walter Kerr Theatre'da perde açtı! (Ali Kemal Güven) - 4/22/2013
  • Kaan Erkam'ın Oda Tiyatrosu Sosyal Yasak Tanımlıyor: Tabusuz (Üstün Akmen) - 4/22/2013


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..