| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Evet ile Hayır
Zafer Diper




“(…)Sadece evetle hayır arasındaki ufak çizgicik yüzünden. Evetle hayır, yüzbaşım! Acaba suç evette mi, yoksa hayırda mı? Düşüneceğim bunu.”

Bir sevmeyenimmiş meğer (olur olur), yazacaklarımı duymuş da kulaktan kulağa, şunları demiş: “Bu yazar kılıklı kişi ne yani yazacaklarına bir kılıf takıp “evet”le “hayır”a, 12 Eylüldeki halk oylamasına mı gönderme yapmak istiyor aklı sıra?!” Der ya; o bir söz dalaşı (polemik) ustası. Bak şu işe; ben neyi mutlaklaştırmışım ki, o üretmiş de üretmiş: “Evet’li hayır”lı bir oylama gündemde olunca bu sözcükler dolayımında neler geveleyecekleri geliyor usuma! “Evet” nedir? Nedir “hayır?” Kesin bir “evet”le, kesin bir “hayır” olabiliyor mu yaşamda? “Evet”in içinde “hayır” yok mu? “Hayır”ın içinde “evet”-evetcikler? Neyin ufak cizgiciği? Neyi idealleştiriyorsun sen?!” Ne de uydurma! Ben bunları demiyorum ki! Yukarıdaki alıntı Büchner’in Woyzeck’ inden; o böyle diyor oyunda ve felsefesi başka (Türkçesi: Hasan Kuruyazıcı)

Yine başımızdan büyük bir işe girişmişiz 1992-93 döneminde ve Büchner’in bu ünlü yapıtını Woyzeck ya da Boğulma adıyla sahneliyoruz Muammer Karaca Tiyatrosu’nda. Zor mu zor bir oyun. Yazınsal danışmanımız Prof.Dr.Şârâ Sayın olmasaydı ne yapardık bilmem?! Yalnızca Türkiye’de değil, dünyada Büchner üzerine yapılmış en yetkin değerlendirmeleri-yorumları kapsayan kitabı Devrimci Dram Yazarı Georg Büchner’in (İlk baskı:1966, ikinci baskı:Multilingual,1999) özetlenmesi olanaksız burada. Henüz okuyamamışsanız, 24 yaşında öldüğünde geride bıraktığı birkaç yapıtla çağdaş yazına-düşüne katkılar sağlayan Büchner’i okuyup üzerinde düşünebilmeniz önemli olabilir belki, söz aramızda?!

Woyzeck, ağır koşullarda çalışan, küçümsenen, alay konusu olan, elverişsiz ekonomik koşullarda yaşayan sıradan biri..Sevgilisi Marie başka birisiyle olunca yaşama nedenini yitirir ve onu öldürür, kendisini de göle atar boğulur. Büchner, bu oldukça yalın öykü kahramanına çağının olduğu kadar, çağımızın da evrensel pek çok çelişkisini yükler. Woyzeck, ahlakı soyut bir erdem anlayışına indirgeyen çevrelerce erdemsiz olmakla suçlanır. Hem evli değildir hem de Marie’den olan çocuğunu vaftiz ettirmemiştir kilisede. Horlanır, itilir kakılır. Ancak Büchner’in oyunda somutlaştırmak istediği şey zengin-yoksul, iyi-kötü karşıtlıkları değildir yalnızca. Woyzec’in dramı; toplumda gittikçe güçlenen kurum-kişilerin, görünür-görünmez baskılarıyla ezilen; yalnız çevresine değil, kendisine de yabancılaşan birinin dramıdır. Prof.Dr.Şara Sayın şöyle diyor: “Büchner’in dünyası devrik bir dünya, illusionsuz, çıplak gerçeklerin dünyası.. Büchner’in, sahneleri gibi görüşleri de, ne nedensellik zincirleri, ne de ereklilik ilkeleri ile birbirine bağlıdır. Her görüş o an ile ilgili, o anın uyardığı bir görüştür. Geçmiş ve gelecekle ilgisi yoktur. Bu karşıt görüşler, sadece an’ın etkilerine açık olan kahramanın şahsında birleşirler. Hiçbir görüş, mutlaklaşıp, mutlak geçerliği olan bir ‘ide’ özelliğini kazanmaz. Bir kaos olarak algılanan, değeri ve anlamı bir ‘ideal’ olarak verilmemiş bu dünyada, Büchner’in kahramanları bu anlamı her an kendi başlarına yeniden aramak, gerçekle pençe pençeye, onun peşinde koşmak zorundadırlar. Krapp’ın deyimiyle, Büchner’in kahramanları, bu dünyanın anlamını, onu yeniden bulmak için kaybetmişlerdir: Hiçlik, üstesinden gelinmesi için vardır.”

Nice uzun, mutlu yıllara sevgili Şârâ öğretmenim. Bu yazının da amacı buydu bir tek: size bir merhaba diyebilmek, sevgilerimi saygılarımı sunabilmek.. Ne ki saptıranlar var, değil mi ufaklık? Hep okuturum, soruyorum yine: “Yazı nasıl olmuş?” “Karışık..Anlamadım pek!” “Neyi?” “Sen şimdi birisine mi kızdın?” “Yok da, yakında hani “evet”le “hayır” var ya..” “O ne?” “Ne demek ne..her konuyu konuşuyoruz ve değinmiştim buna da, anımsa! Yahu, artık bebek değilsin; anayasa değişikliği için halk oylaması yapılacak yakında..” “Banayasa mı?” “Hayır efendim, senle ilgili değil, saçmalama..” “Söylemedin, o ne bilmiyorum” “Anayasa..” “Dur, yoksa anamla mı ilgili bir şey?” Sus da biraz dinle babanı” “Ha babayasa..” “Dalga mı geçiyorsun benimle..delirtme insanı, bu öyle ana baba işi değil.” “Ne peki?” Şimdi gel de ona anlat babayasayı..şey yani, anayasayı.. “Sana okul için sözlük aldım mı?” “Aldın.” “Ne yazar orada bilir misin?” “Bakmadım ki..” “Git bak..” İsteksizce doğruluyor yerinden..Ben ne yapacağım bu ufaklığı, ey halkım?!

Zafer Diper
zdiper@bizimtiyatro.net


Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 889
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • AKM için Suç Duyurusunda Bulundum. Siz Kimden Yanasınız? (Üstün Akmen) - 9/23/2010
  • TODER ve Ali Yaylı'dan Haluk Bilginer'e Cevap (Ali Yaylı) - 9/21/2010
  • Tuncay Özinel'den Haluk Bilginer'e Cevap: Muhlis Sabahattin'den Bir Anı (Tuncay Özinel) - 9/21/2010
  • Kutsal'a Mı Dokundum? (Haluk Bilginer) - 9/20/2010
  • Hacivat - Karagöz Gölge Oyunu Tiyatrosu - İzlenim (Berkan Karasu) - 9/19/2010
  • Hayat Bazen Geçip Gidendir: 17.31 (Pınar Çekirge) - 9/18/2010
  • Sinopale ve Kaybolmak (Hülya Karakaş) - 9/13/2010
  • Yaz Bitiyor (Arda Aydın) - 9/6/2010
  • Bitlis'te Beşminare (Yurdagül Yurtseven) - 9/6/2010
  • Köroğlu Operası (Dündar İncesu) - 9/6/2010
  • Evet ile Hayır (Zafer Diper) - 9/5/2010
  • Şarkısı Olanın Fırtınası Olacaktır (Dündar İncesu) - 9/5/2010
  • Orhan için ATIŞ SERBEST mi gerçekten? (Pınar Çekirge) - 9/2/2010
  • Sahip Çıkmak Ama Nasıl? (Tuncer Cücenoğlu) - 9/2/2010
  • Sadri Alışık Sinema ve Tiyatro Ödülleri'ne genel bir bakış (İhsan Ata) - 8/13/2010
  • PROMETHIADE: O Gün - Bir Gün Gelecek Mi? (Dündar İncesu) - 8/13/2010
  • Orada Bir Köy Var Yakında: Taylıeli (Hülya Karakaş) - 8/13/2010
  • AKM Hainliği Zanlısı Şekip Avdagiç… Ayağa Kalk! (Üstün Akmen) - 8/13/2010
  • Attempts on Her Life Üzerine (Ali Uygur Selçuk) - 8/10/2010
  • 26 Yıllık Lüküs Hayat (Hakan Yozcu) - 8/3/2010
  • Yeni Nesilden Bir Reklam Önceki Nesil (M. Erkul Eğilmez) - 8/3/2010
  • Bre Hain! Biz Seni Bulamadık, Bari Sen Kendi Kendini Bize Yakalat! (Üstün Akmen) - 8/3/2010
  • Hayat Kısa Sanat Uzun (Tuncer Cücenoğlu) - 8/3/2010
  • Tuncer Cücenoğlu'nun Che'si - Türk Dramatik Sanatınca Che Guevara (Darya Paseçnik) - 8/3/2010
  • Kadıköy Belediyesi Tiyatro Festivali'nden Tiyatronun Görünüşü (Melih Anık) - 7/30/2010
  • Sanatta Yozlaşmaya Hayır! (Yurdagül Yurtseven) - 7/30/2010
  • Nedim Saban ve Tuncay Özinel Mahkemelik Olmuşlar, Haberiniz Var mı? (Melih Anık) - 7/27/2010
  • ABD Nesiyle Ünlüdür? (Zafer Diper) - 7/27/2010
  • Direklerarası Seyircileri, Kalkan – YEŞİLKÖY'deki 3. Köy Seyirlik ve Köy Tiyatroları Buluşması'ndaydılar (Moderatör) - 7/27/2010
  • Tatil Üçlemesi'nden Eleştiri Üçlemesi'ne - Tiyatroda Yazarın ve Metnin Değerlendirilmesi (Melih Anık) - 7/23/2010
  • Emeğime Biraz Saygı İstiyorum (Ali Erdoğan) - 7/19/2010
  • Süründürelim Kaldıralım Öldürelim Taksim'de Asalım (Parkan Özturan) - 7/18/2010
  • Hamam'da Fırtına (Shakespeare) - Tiyatro Grup (Melih Anık) - 7/18/2010
  • Büyük Sultan Katalina - Medeniyetler İttifakı (Dündar İncesu) - 7/18/2010
  • Tiyatrocu, Bestekâr Sadeddin Kaynak'tan Ne Öğrenilebilir? (Melih Anık) - 7/15/2010
  • Moldova İzlenimlerim - Gagauz'larla 4 Gün… (Tuncer Cücenoğlu) - 7/15/2010
  • Adayları da Vururlar (Zafer Diper) - 7/14/2010
  • İşletmeci Bizi Değil Tiyatroyu İşletsin (Parkan Özturan) - 7/14/2010
  • Aşktan da Üstün (Pınar Çekirge) - 7/14/2010


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    1 Mayıs'tan itibaren her ÇARŞAMBA Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..