| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
İzmir Devlet Opera ve Balesi Sezonu Çeşme'de Açtı: Zorba
Üstün Akmen



İzmir Devlet Opera ve Balesi, 2013-2014 sezonunu Çeşme ilçesindeki Açıkhava Tiyatrosu’nda bir “reprisé” yapıt olan “Zorba” ile açtı.

“Zorba”, yirminci yüzyılın en önemli Yunanlı yazar, şair ve düşünürlerinden biri olan Nikos Kazancakis’in aynı adlı romanından baleye uyarlanmış bir eserdi, ilk kez izledim.

Mikis Theodorakis imzasını taşıyan müziği, ege ezgileri ile süslüydü ve Türk-Yunan halklarının ortak geleneğinde var olan makamsal müziğin melodileri de hayli belirleyici çizilmişti. Libretto ve koreografisi Amerikalı Lorca Massine tarafından hazırlanan, içerisinde aşk, hüzün, nefret ve büyük bir dans tutkusu barındıran, yer yer Yunan folklorik müziklerinin de kullanıldığı “Zorba”nın bale versiyonunda, taşkın karakterli ve esrarengiz John'un, Aleksi Zorba'nın yardımı ile eski hayatından kaçıp kurtulmaya çalışması sürecinde yaşadıkları konu edilmekteydi.

Gösteri başlamadan önce hayli heyecanlıydım.

TOPRAĞIN VE DAĞIN İNSANI
Baktım da, yıllar önce kitabı ilk kez okurken (Ataç Kitabevi-1963/Ahmet Angın çevirisi) özellikle Kazancakis’in Zorba’yı betimlediği şu paragrafın altını çizmişim: “… Ay ışığında Zorba’ya bakıyordum. Korkusuzca ve safça kendini dünyaya nasıl uydurduğunu, vücudunun ve ruhunun nasıl birleştiğini; kadının, erkeğin, beynin, uykunun ve her şeyin kendi kendine neşe ve uyum içinde onun teniyle bütünleşip nasıl Zorba’yı oluşturduğunu görüyordum. İnsanla dünyanın bu derece dostça bağdaştığını asla görmemiştim.”

Evet…

Zorba hayat, ölüm, aşk, kadın ve erkeğe dair bir serenattı. Okurken düşündüren, düşünürken gülümseten, gülümsetirken umut veren, ama aynı zamanda da hüzünlendiren bir serenattı “Zorba”.

Bütün bu düşünceler ışığında izledim Kazancakis’in bu nefis romanının İzmir DOB yapımını.

Olmuş oturmuş muydu?

Bol sirtaki romanı kurtarıyor muydu?

Kitabın felsefi boyutu sahneye yansıyor muydu?

Yanıt bulamadım!

ANNA KRZYSKOW’İN BİRLİKTELİK BAŞARISI
“Zorba”yı, Çeşme’nin uyduruk Açıkhava Tiyatrosu’nda (hayatlarında hiç amfiteatr görmemişler için “Anfi Tiyatro” da diyorlar) izledim. Söylemek istediğim şu ki, anılan sahnenin ilkelliğini göze alırsam eleştirilerim yerini bulmayacak. Orkestrasız, playback’den, hiç de uygun olmayan “pavimento”da dans eden dansçıları kritik etmek doğru olmayacak. Mezzosoprano solosunun olmadığı eseri “bütün” saymak haksızlık… Sopranoların, altoların, tenorların, baritonların, basların seslerinin ayrıştırılamadığı ortamı eleştirmek haksızlık olacak.

Ne yapayım?

İsterseniz işin kolayına kaçıp, İzmir DOB’nin turne zahmetini teşekkür edip, “Polonyalı Yönetmen Anna Krzyskow’un oyun süresince dansçılara sağlattığı birlikteliğe sözüm yok” diyerek cümleye düğüm atayım. İyi de, Marina’da Aslı Kaynarsu’nun “pas assemblé”lerinin, Emre Kaynarsu (John)’nun “entrechatt”larının başarısını nasıl atlayayım? Banu Dağcıoğlu (Madam Hortance)’nun “corp de ballet” sırasındaki devinimsizliğini sahneleme tekniği açısından hayli ilginç(!) bulduğumu nasıl anlatayım.

ASLI KAYNARSU GÖZDEM OLDU
Haksızlık yapmayayım, içimdekileri olduğu gibi aktarayım. Örneğin, Marina karakterinin bir Prima ballerina için tekniğin yanı sıra, güçlü kontrol gerektiren bir rol olduğunu ifade edeyim, izlediğim Aslı Kaynarsu’nun dansçı olarak dengenin merkez noktasını, denge düzeninin bozulup yerine gelmesini başarıyla sağlayabildiğini övünerek söyleyeyim. Aslı Kaynarsu-Emre Kaynarsu ikilisinin “pas de deux”sündeki dingin ve bakışımlı bir hareket için denge kuralına uyabildiklerini izlemenin beni pek sevindirdiğini belirteyim; ayak ve kol hareketlerinin, bitişte hep zamandaş oluşunun keyif verdiğini itiraf edeyim.

Diğer taraftan, Zorba’da Kıvanç Ekin’in hareket çizgisini duruş ve adımlarda doğru çizemediğini deyivereyim, Ekin’in dansının akıcı olması için gerekli teknik kuralları pek bilemediğinin altını kendisini kırmadan çizivereyim.

“Cast” dışı kadroya dâhil olan Monoliones’te Dolun Doyran’ın başarısını öveyim.

YARATICI KADRO
Şimdi… Bana sual eylerseniz, bu eserde koreografi de, reji de usta işi olmalıydı. Koreografi bütünüyle şiirsellik içermeli, masalsı unsurlarla “gotik” korku birleşmeli, gizemli bir atmosfer yaratılmalıydı. Libretto’yu da yazan Koreograf Lorca Massine “farklı” olmak uğruna bütün bunları boşlamış. Marina’nın şiirsel olması gereken dansları Massine’nin elinde pek de usta işi gibi kotarılamamış. Geçit ya da hazırlık adımlarının önemli ve gösterişli adımlarla bağlanması, bu bağlanmalara kayıcı-sıçramalı adımların fevkalade başarıyla oturtulması; arabesque’i, dansçının önden görünüşlü attitude’ünden ayrı olarak yan görünüşü ile değerlendirmesi kötü.

Haydi, kırıcı olmayayım, “iyi değil” diyeyim.

Sevtaç Demirer’in kostümlerine (özellikle Marina’nın kostümlerine) diyeceğim yok da, ikinci perdede Kızlar’ın giydiği oryantal giysileri anlayamadım. Oktay Kanca’nın ışık tasarımına biraz takıldım. Bana sorarsa, ışık bir bale yapıtında görüntünün ardında gizlenen derin niteliği müzikle birlikte verebilmeli. Hatta ve hatta rejisör, gerekirse yalnızca ışık ve müzikle birlikte tüm istediklerini anlatabilmeli.

Neyse!

Çeşme’nin “Anfi Tiyatro(!)”sunda bu iş bu kadar olur da diyebilir, yukarıdaki eleştirilerimin arkasında durmayabilir; yapmam gerekeni yapar, tüm dansçıların mangal gibi kocaman yüreklerinden öpmeyi yeğleyebilirim.

Yeğledim bile!

Üstün Akmen
Evrensel


Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 580
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Neler Oluyor Orada? Mutlu Yıllar Sevgili Yalgın ve Sevgili Yelda… Tiyatro'da Adab-ı Muaşeret… (Can Murat Yaşar Şengel) - 12/3/2013
  • S. Günay Akarsu'nun Son Yazısı: Özel Tiyatrolara Devlet Yardımı Üzerine Kurumsal Düşünceler (Dündar İncesu) - 11/29/2013
  • Sevgili Anneciğime Mektup, Öğretmenler Gününüz Kutlu Olsun, Sezonun İlk Yazısı 'Para' (Can Murat Yaşar Şengel) - 11/26/2013
  • Er Meydanı Boş Kaldı (Cüneyt İngiz) - 11/26/2013
  • Tuncay Özinel Taziye Sayfası - Başsağlığı Mesajınızı Yazın (Taziye Sayfası) - 11/26/2013
  • Uygur'un ölümü çocukluğumuzun da ölümü aslında... (Nedim Saban) - 11/26/2013
  • Nejat Uygur ve Öğretisi (Kaan Erkam) - 11/26/2013
  • Nejat Uygur Taziye Sayfası - Başsağlığı Mesajınızı Yazın (Taziye Sayfası) - 11/26/2013
  • RAİN MAİN oyunu Türkiye'de ilk kez sahneleniyor (Rengin Uz) - 11/26/2013
  • Şans kader midir? (Yurdagül Yurtseven) - 11/26/2013
  • İzmir Devlet Opera ve Balesi Sezonu Çeşme'de Açtı: Zorba (Üstün Akmen) - 11/26/2013
  • Hayvan Çiftliği/Animal Farm; Tüyap Kitap Fuarı'nda Geçen Hafta George Orwell'la İçtiğim Acı Kahvenin 40 Yıllık Hatırı (Murat Örem) - 11/26/2013
  • Bir Yaz Masalı (Cüneyt İngiz) - 11/26/2013
  • Özel Tiyatrolar ve Devlet Yardımı (Cüneyt İngiz) - 11/10/2013
  • Tiyatro Yan Etki'den Yan Etkisi Olan Bir Oyun: Kurabiye Ev (Üstün Akmen) - 11/7/2013
  • Pervin Ünalp Röportajı (Ulya Altıntaş) - 11/6/2013
  • Kadıköy ve Sanat (Cüneyt İngiz) - 11/1/2013
  • Vehbi Dinçcan, Arapsaçı Oyununu Yazdı... (Vehbi Dinçcan) - 11/1/2013
  • Tarihte Yanan Her İnsanın Alevi Sonradan Işık Olur: Son Çığlık (Üstün Akmen) - 10/30/2013
  • Yeni Sezonda Kocaeli Şehir Tiyatrosu… Canlı Maymun Lokantası (İhsan Ata) - 10/29/2013
  • Bir Aile Travması Öyküsü: Gerçek Hayattan Alınmıştır (Üstün Akmen) - 10/23/2013
  • Trakyalı Kölenin Başkaldırı Öyküsü Bodrum'daydı: Spartacus (Üstün Akmen) - 10/12/2013
  • Asi Bir Kuş Olabilmek (Cüneyt İngiz) - 10/9/2013
  • teneke; gözü açların arsız tarihi (Murat Örem) - 10/9/2013
  • Yalnızlar Kulübü (Üstün Akmen) - 10/8/2013
  • Popüler ve Eleştirel Bir Oyun: Televizyon Cumhuriyeti (Kitap Tanıtım Yazısı) (Serkan Fırtına) - 10/7/2013
  • Tiyatro Dünyası Oyuncuları - Arapsaçı (Cüneyt İngiz) - 10/5/2013
  • Olay Rusya'da Geçiyordu (Cüneyt İngiz) - 10/3/2013
  • Ankara'nın Yalnızca -İstanbul'a Dönüşünü- değil; Devlet Tiyatrosunu da Seviniz... (Murat Örem) - 10/3/2013
  • Saat On İkiyi Beş Geçiyordu - Tuncel Kurtiz (Yurdagül Yurtseven) - 9/28/2013
  • Kıbrıs Tiyatro Festivali'nden Döndüm (Üstün Akmen) - 9/25/2013
  • Dokuz Tenorun Sesi, İzmir'İn Çeşme İlçesinin Semalarını İnletti (Üstün Akmen) - 9/12/2013
  • Antalya'da Sevgi, Merhametsizlikle Yer Değiştirirken: Othello (Üstün Akmen) - 9/2/2013
  • Hortum Bank (Hüseyin Manto) - 8/26/2013
  • Şimdi Ordulu Oldum, Gönlümü Ordu İle Doldurdum (Üstün Akmen) - 8/21/2013
  • Tükeniriz, Ama Yeniden Var Olabiliriz: Yağmur Durduğunda (Üstün Akmen) - 8/20/2013
  • Devlet Tiyatroları ve Opera/Bale Çalışanları Eyleme Geçmeli (Üstün Akmen) - 8/17/2013
  • Sisyphos Aşaçatı'da, Hanım İğnesi'ni Yolundan Alıkoyuyor (Üstün Akmen) - 8/17/2013
  • Ah O Eski Bayramların Gözü Kör Olsun! (Üstün Akmen) - 8/14/2013


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    3 Ekim'den itibaren her PERŞEMBE Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..