| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Geri Kalmışlık Dev Aynasında: Şakayla Söyler Haldun Taner
Üstün Akmen



Kabare sever misiniz?

En azından, (alkışı bol olsun) Erkan Yücel’in 1980’lerdeki Ankara Halk Tiyatrosunu ya da 1990’lı yılların başındaki Devekuşu Kabare’sini bilmiyorsanız bu soruya yanıt vermeniz bence hayli zor! Ammaaa 2001 yılının başında kurulan Ali Erdoğan/Kabare Dev Aynası’nın oyunlarını bunca yıldır izlemekteyseniz soruya olumlu yanıt vermeniz pekâlâ mümkün.

TİYATRO HAYATIN AYNASIYSA, KABARE DEV AYNASI

Kabare, her türlü güncel sorunu ince bir alayla, iğneleyici, yerici, taşlayıcı bir tutumla ele alıp toplum eleştirisine yönelen bir tiyatro türü. Özellikle siyasal ve toplumsal konulara yoğunlaşan kabarede şarkılar, danslar, skeçler (“oyuncalar” anlamında kullanıyorum), monologlar, hatta saydam gösteriler, hatta ve hatta kısa filmler bile yer alıyor. Kabare izlenirken gülünür, çünkü kabare eğlendiricidir, ama temelinde ciddiyet vardır. Olaylara, insanlara; zaman zaman da insanların kendilerine mizahi gözlükle baktıran, belirli bir olgunluk ve uygarlık aşamasıdır kabare. Bir diğer anlamda insanın savunma (“defans” anlamında kullanıyorum) mekanizmasıdır. Trajik olanın içten itirafı olan hümoru (mizahi olanı) açığa fışkırtır. Mizah, insanın içini ısıttığı gibi, soyut benzetmeler içe yansır, umudunu kışkırtır. Haldun Taner Hoca’nın tanımıyla, “tiyatro hayatın aynasıysa, kabare dev aynasıdır”.

BENİM UTANÇ VESİLEM

Ali Erdoğan’ın (1964)’ın, sahne tozunu oyuncu kimliğiyle afiyetle yuttuğu ilk tiyatro Ankara Halk Tiyatrosudur, anımsarım. 1987’de İstanbul’a gelmiş, Nokta Tiyatrosunda ve Devekuşu Kabare Tiyatrosunda irili ufaklı rollerde oynamıştır. 2001’de ise kendi topluluğu Kabare Dev Aynası’nı kurmuş ve eğilmeden bükülmeden taaa bugünlere getirmiştir. Günümüzde düzenli olarak her sezon kabare oynayan (yanılmıyorsam) tek ve örnek tiyatrodur. On bir yıldır günceli kovalayan, güncel olayları avuçlayan ve sahneye taşlama şeklinde getirip yansıtan “İlişkime İlişme”, “Külahıma Anlat, “Yolumuzu Bulalım”, “Sansasyonun Kadar Konuş”, “İnsanoğlu İnsan, “Küçük Ama Önemli Bir Rol”, “Başka Kapıya”, “Tıpkısının Aynısı”, “Külahıma Anlat” gibi oyunları yazmış, yönetmiş, doğal olarak oyuncuları arasından başrolü kapmıştır.
Benim bunca yıldır hiçbirini görmemiş olmamın tarifiyse, kelimenin tam anlamıyla utançtır.

KADRO DERLİ TOPLU, CİDDİ VE FEVKALADE DİSİPLİNLİ…

Ali Erdoğan, 2011-2012 sezonu için Haldun Taner’e duyduğu vefa borcunu ödemek amacıyla, Taner Usta’nın gülmece sanatının doruğu sayılan “Vatan Kurtaran Şaban” ve “Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım” oyunlarından bir kolaj yapmış, sahneliyor, izlenilirken seyirci oyun boyunca kendisiyle eğlenerek hesaplaşıyor, toplumun nabzı Kabare Dev Aynası’nda tutuluyor. Alenen ve göğsümü kabarta kabarta açıklamalıyım ki, kadro derli toplu, ciddi ve fevkalade disiplinli…

Birinci perdede Haldun Taner’in 1965 yılında yazdığı “Vatan Kurtaran Şaban” izleniyor.

GÜNÜMÜZLE ÖRTÜŞMEYEN REPLİKLER DEĞİŞTİRİLMELİ

“Vatan Kurtaran Şaban”dan bölümler izlenirken genel bozukluklar, ölçüsüzlüklere karşı o gün bu gündür sosyal adalet anlayışsızlığında pek önemli değişiklikler olmaması gerçekten şaşkınlık yaratıyor. Şaban (Ali Erdoğan) ve Mısta’nın (İsmail Can Törtop) oyunculuklarıyla olayların gülünç, eğlendirici yönlerinden hâlâ ders çıkartılabiliyor. Oyuncular, toplumsal geri kalmışlığı dev aynasında büyüterek, ama asla abartmadan seyirciye aktarıyor. Bu bölümde sadece film çekimi tablosundaki eski video kamera ile “Önce çekelim, sonra prova yaparız” ve “Kaset bitiyor” replikleri günümüzle örtüşmüyor, bana kalırsa güncelleştirilmesi gerekiyor.

BİR ESPRİDEN ÖBÜR ESPRİYE RİTİMLİ GEÇMEK

Oyunun ikinci bölümündeyse, Taner’in II. Meşrutiyet’ten 1960’ların sonuna değin bir zaman dilimi içinde Cumhuriyet yakın tarihinde gerçekleşen toplumsal değişimleri Vicdani ve Efruz adlı iki karakterin yaşam hikayeleri aracılığıyla anlattığı, yazım yılı 1964 olan “Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım”dan dört skeç yer alıyor. Bu bölümde de oyuncular kabare türünün gerektirdiği ölçüde hızlı oyunlarıyla izleyici ilgisini diri tutmayı başarmakta. Ali Erdoğan, esprili repliklerinde alışılageldiği gibi “nasıl ama” havası atmıyor, bir espriden öbür espriye ritimli geçmesini biliyor. Sahneye koyan olarak da sahnenin tanrılarıyla tiyatronun gizemini güzel, hem de pek güzel bağdaştırıyor.

ALİ ERDOĞAN’IN SARHOŞ TİPLEMESİNİ GÖRMEK GEREK

“Şakayla Söyler Haldun Taner”de Murat Kızılkaya’nın ışık/ses tasarımlarına karışmayacağım, Mahmut Tibet’in karikatürlerden oluşturduğu dekor anlayışına değinmeyeceğim, ama “black-out”lardaki boşluğun tempoyu etkilemesini, “Psikanaliz Skeci”nin fazla uzun tutulmasını eleştireceğim. Bunun dışında, “Sarhoş Skeci”nde Ali Erdoğan’ın sarhoş tiplemesi için, sahnelerimizde yıllardır bu kadar dengeli bir sarhoş canlandırılmadığının altını çizerek, Ali Erdoğan’ın şarkı sözü ve müziklerini sevdiğimi söyleyeceğim.

SIRA OYUNCULUKLARI DİDİKLEMEYE GELDİĞİNDE…

Ali Erdoğan, oyun sırasında sahnedeki oyun arkadaşlarını görüyormuş gibi görünmek yerine, gerçekten görme olgunluğuna erişmiş bir oyuncu olduğunu kanıtlıyor. İsmail Can Törtop, üstün derecede sezgili ve yeteneğini cömertçe seriliyor. Sanırım Yönetmen Ali Erdoğan, Ümmühan Kıldiş’in nasıl bir anlayışa, görüşe, ayırt etme gücüne sahip olması gerektiğini pek iyi işlemiş ki, bende Kıldiş içsel itkilerini geliştirirse hiç kuşkum yok daha da iyi olacak imajı yaratıyor. Sibel Erkan, hareket ettirici güçlerini kavrayabilecek olgunlukta, gelecek açısından gerçekten umut filizlendiriyor. Bir oyuncu olarak oyun içinde bazen hareketsizlik lüksünü bile yaşaması elbette Eleştirmen Amca’sının gözünden kaçmıyor.

Cihan Bektaş, Merdan Karan rollerine fizik olarak da uymuşlar, rolleriyle uyum da sağlamışlar. Çağla Şadoğlu ise görevini iyi niyetiyle başarıya ulaştırmakta.

HALDUN TANER YILLAR SONRA GENE KAHKAHA ATTIRIYOR

Kısacası, Haldun Taner yıllar sonra bu kere de “Kabare Dev Aynası” aracılığıyla ve de Ali Erdoğan’ın pek güzel yakıştırdığı “Şakayla Söyler Haldun Taner” başlığı altında insanlara iki saat boyunca kahkaha attırıyor.
Kahkaha, kahkaha atanın zihnini açıyor.
Kahkaha atanın zihni açılınca, kahkaha atan dünyaya daha rahat meydan okuyabiliyor.
İnanmayacaksınız belki, ama insan vallahi iyiden iyiye ferahlıyor.

Üstün Akmen
Evrensel


Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

ALİ ERDOĞAN - ( 2/29/2012 )
Ellerinize sağlık Üstün Bey...Haldun Taner ustaya layık bir oyun sergileme iddiasıyla çıkmıştık yola...Yazınız bizim içimizi rahatlattığı gibi önümüzdeki on yıllar için de yüreklendirdi...Sevgiyle ve saygıyla...YAŞASIN KABARE!

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 181
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • Aman Dikkat Av Mevsimi -Ava Giden Avlanır- (Cüneyt İngiz) - 3/16/2012
  • Sahibinin Sesinden Eski Bir Plak (Meliha Akay) - 3/9/2012
  • BALKON. Vişneçürüğü Renginde (Gülin Dede Tekin) - 3/7/2012
  • Biz sizler için öldük, ülkemiz için değil! (Yurdagül Yurtseven) - 3/7/2012
  • Tanrı, Kullarına Ankara'da Mozart ile Ulaşıyor: Don Giovanni (Üstün Akmen) - 3/7/2012
  • Gogol'un Palto'su Eskişehir'de Bulundu! (Füsun Balkaya) - 3/5/2012
  • -Yerin Altında- İzmir Devlet Tiyatrosu'nda (İhsan Ata) - 3/5/2012
  • Bölge Hastanesi – Tiyatro Adam (İsmail Can Törtop) - 3/1/2012
  • Kent Oyuncuları'ndan Ölümüne: Düşünceyle Sömürmek (Melih Anık) - 3/1/2012
  • Romanı Tiyatro Dilinde Anlatmak: Finazzer Flory İstanbul'daydı (Üstün Akmen) - 3/1/2012
  • Geri Kalmışlık Dev Aynasında: Şakayla Söyler Haldun Taner (Üstün Akmen) - 2/29/2012
  • Rosenbergler Ölmemeli Tamam da Ya Çakallar? (Arda Aydın) - 2/28/2012
  • Alain Decaux'ya Açık Mektup (Melih Anık) - 2/28/2012
  • Antalya DT'den yeni bir nefes: Toros Canavarı (Merve Ateş) - 2/28/2012
  • Yerli Oyunlara Yapılan Haksızlık (Hayati Asılyazıcı) - 2/24/2012
  • Ankara Devlet Tiyatrosu'nda Kakofonik Bir Orkestra (Melih Anık) - 2/24/2012
  • Onca Yoksulluk Varken (Yurdagül Yurtseven) - 2/23/2012
  • Kabare Dev Aynası / Şakayla Söyler Haldun Taner (Ahmet Önel) - 2/22/2012
  • Enis Fosforoğlu Tiyatrosu'nda Bir Dönem Komedisi: Şıpsevdi (Üstün Akmen) - 2/22/2012
  • Önce Ekmek Gelir, Sonra Ahlak*: Ben Bertold Brecht (Üstün Akmen) - 2/22/2012
  • Kızmayın İskender Pala'ya! (Melih Anık) - 2/18/2012
  • İstanbul'un yitirilen değerlerine selam olsun: Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi (Rengin Uz) - 2/17/2012
  • İskender Pala'nın Yazısı Üstüne (Arda Aydın) - 2/17/2012
  • Tiyatroya Pala ile saldırmak (Metin Boran) - 2/16/2012
  • Karıncalar (Ankara Devlet Tiyatrosu) - Mayına Bastın, Kımıldama! (Melih Anık) - 2/16/2012
  • Perşembenin Hanımları: Gözyaşı dediğin nedir ki? Su işte (Pınar Çekirge) - 2/16/2012
  • Buyruk Dinleyen Sanat, Sanat Değilse Peki Bu Ne?: Koca Sinan (Üstün Akmen) - 2/15/2012
  • Bursa Devlet Tiyatrosu'nda Bir Amerikan Yavanlığı: Yolculuk (Üstün Akmen) - 2/15/2012
  • Tiyatro Ak'la Kara'da Bir Cooney Vodvili: Tom, Dick ve Harry (Üstün Akmen) - 2/15/2012
  • Ve O Bir Daha Asla Ağustos'ta Isınamadı- Kıraç Arascan Dönmez (Simge İçen) - 2/14/2012
  • Atatürk Kültür Merkezi (AKM) ve Tiyatro Binaları (Melih Anık) - 2/14/2012
  • Taksim'in Göbeğinde Bir Cezaevi… Disko 5'Nolu… (İhsan Ata) - 2/13/2012
  • Zırhlı Kurt - Hakkınızı Helal Ediniz Sevgili Ustalarımız (Can Murat Yaşar Şengel) - 2/13/2012
  • Tiyatro Yaşamın Kendisi GİBİdir Aslında! (Pınar Çekirge) - 2/13/2012
  • Doğu'nun ve Batı'nın Tanrıları -ANTİGON- Oyununun Hindistan Turnesi'nde Buluştu (Savaş Aykılıç) - 2/13/2012
  • Hem İyi İnsan Olmak, Hem de Ayakta Kalmak: Sezuan'ın İyi İnsanı (Üstün Akmen) - 2/8/2012
  • İşte Baş, İşte Gövde, İşte Kanatlar ve İşte Başarı! (Füsun Balkaya) - 2/8/2012
  • Bir Raftan Bir Sahaftan: Reji Sanatı - Tiyatro Yönetmeninin Çalışması (Kadir Yüksel) - 2/8/2012
  • Duru Tiyatro'da Mikro Kosmos: Sondan Sonra (Dennis Kelly) (Melih Anık) - 2/7/2012
  • Tom, Dick ve Harry; mantık aramayın, gülmeye bakın (Rengin Uz) - 2/7/2012


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    19 Kasım'dan itibaren her SALI Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..