| Tiyatro Kursu  | Şirket Tiyatrosu
Tiyatro Dünyası
Tiyatro Dünyası Bu Sahnede...
 
Ana Sayfa  |  Hakkımızda  |  Yazılar  |  Haberler  |  Yazarlar  |  Tiyatro Oyunları  |  Tiyatro Grupları  |  Sanatçılar  |  Kaynak  |  Duyuru Panosu  |
Ordu'da, Fındık-Fıstık Şenliği Yerine Tiyatro Festivali 6 Yaşında
Üstün Akmen




Ordu Belediyesi 6. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Festivali sona erdi. Yoğun iş temposu nedeniyle festivalin ancak açılışına ve açılış yemeğine katılabildim. 1.si ve 5.si dışında kalan diğer 4 festivale de katılmış olmanın gururu içinde Vali Orhan Düzgün, Belediye Başkanı Seyit Torun, Yardımcısı Özer Karadağ, TOBAV Genel Başkanı Tamer Levent, İl Kültür ve Turizm Müdürü Erkan Gülderen ile birlikte şenlik kortejinin başında yürüdüm.

Ordu Belediyesi Karadeniz Tiyatrosu’nun (OBKT) kurucularından, üzerine yıldızlar yağası Aydın Üstüntaş’ın notlarından ve Özer Karadağ’dan sözel olarak aldığım bilgilere göre, Ordu’da tiyatro çalışmaları yaşayan Rum ve Ermeni azınlık gençleri tarafından başlatılmış. İlk çalışmalar, bugün OBKT fuayesi olarak kullanılan kilisede ve kilisenin önündeki ahşap binada yapılırmış. Burası zamanla bir ibadet yeri değil, kültür ve özellikle tiyatro çalışmalarına ayrılan merkez olarak anılmaya başlanmış.

Tam da, Birinci Dünya Savaşı’nın başladığı, giderek de kızıştığı yıllarmış o yıllar… Bu kültürel ve sosyal etkinlikler Müslüman Türk gençlerinin de ilgisini çekmiş. Azınlık gençlerinin Yunan tragedyalarından örnekler sahnelemesi, bu etkinliklere tanık olan Türklerin de bir anlamda ulusal duygularını gıdıklamış. Öyle ya da böyle, azınlıklar ile Türkler arasında giderek yükselen trendde bir rekabettir başlamış. Savaşın dengesi değiştikçe, Türkler de önce çalışma mekânlarını, sonra da bu mekânlarda oyun oynama üstünlüğünü ele geçirmeyi başarmış.

Kurtuluş Savaşı’nın başladığı yıllara rastlayan bu dönemde, ilkel koşullarda, hatta mum ışığı altındaki tiyatral çalışmalar, doğal olarak ulusal duygulara ve coşkulara yönelikmiş. Güçlüklere göğüs germişler, bir anlamda kültürel savaş vermişler. A. Rıza Gürsoy ve Öğretmen İsmail Hakkı Garipoğlu, eylemlere devamlı önderlik etmiş.

Ordu’da tiyatro çalışmaları Cumhuriyet sonrasında bu kere Halkevlerinde sürmüş. Hatta öyle ki, Ordu Halkevi, yurtta kurulan şubeler arasında en etkin, en üretken şube olarak adından söz ettirmiş. Halkevi’nin Ordu’nun sosyal gelişmesine yeni bir renk, yeni bir soluk ve etkin bir heyecan getirdiği belirlenince, kentte tiyatro konusunda spor kulüpleri de kollarını sıvamış. Günümüzde Ordu’nun yakın tarihini bilenler, Ordu’da sahne yaşamının spor kulüpleriyle başladığını savlamaktalar. İlin spor kulüpleri İnkilab-ı İçtimai ve İdman Yurdu, gençliği bedenen olduğu kadar zihinsel açıdan da geliştirmeyi amaçlamış. Bu amaca, kentin diğer iki spor kulübü Gençler Yurdu (1931) ile Spor Yıldızı (1932) da katılınca, dört spor kulübü, sportif çalışmalarının yanı sıra, Halkevleri dışında kendi olanaklarıyla pek çok oyun sahneye koymuş.

Halkevlerinin kapatılmasıyla Ordu’da tiyatro 1950 – 1960 yılları arasında, aynen Türkiye genelinde olduğu gibi ciddi bir durgunluk geçirmiş. Yetişen ressam, müzisyen, yazar, çizer, tiyatrocu gençler yuvasız kuşlar gibi her bir yana dağılmışlar. Duraklama, giderek gerilemeyi getirmiş. Ancak, 1961 yılında kurulan “Türk Kültür Dernekleri”nin Ordu Şubesi aynı yıl Ordu’da açılınca müzik, folklor ve özellikle tiyatroyla ilgilenen gençler bu derneğin çatısı altında birleşivermişler. “Türk Kültür Dernekleri” adını da “Halkevi” olarak değiştirivermişler.

Tam bu sırada, Ordu’nun değeri Uğur Gürsoy ve arkadaşları ortaya çıkmış. Hemen bir oyun bularak çalışmaya başlamışlar. Uğur Gürsoy, bu kere işi daha da bilinçli ele alıyor, bir bölge tiyatrosu yaratma sancısını yaşıyormuş. Sınırı Sinop’tan Artvin’e çizmiş. İlk oyun olarak da, Cevat Fehmi Başkut’un o yıl yazdığı ve İstanbul Şehir Tiyatrosu’nun da aynı yıl repertuvarına aldığı “Harput’ta Bir Amerika”yı seçmiş.

Sonunda gelinmiş 1964 yılına. Gel zaman git zaman bakılmış ve görülmüş ki pıtraklar çoğalıyor, ilin valisi Sefa Poyraz, komşu il Trabzon’un valisi olan kardeşi Vefa Poyraz’a telefon açmış, demiş ki: “… durum böyle, böyle. Yahu bu tiyatro artık Ordu’ya sığmaz oldu, bölgesinin de üstüne çıktı, ne halt edek?” Vefa Poyraz düşüne dursun, Uğur Gürsoy, önce Vali Poyraz’a, sonrasında Belediye Başkanı Fazıl Sözer’e çıkmış, yerel gazete Gürses’e de bir beyanat vermiş. Demiş ki: “Bu kentte bir şehir tiyatrosu kurulacaktır.” İyi de nasıl kurulacak? Uzman kim? Başlamış her kafadan bir ses çıkmaya. Aklın yolu birdir derler ya, Muhsin Ertuğrul’da karar kılınmış. İyi de kim çağıracak Muhsin Hoca’yı? Ulubey ilçesinde bir köyde yedek subay öğretmen olarak görevli, İstanbul’un zengin armatörlerinden Dilberzadeler’in oğlu Ali Dilber: “Ben, – demiş – ben Hoca’yı yakından tanıyorum.” Vali Sefa Poyraz, olabildiğince duygusal bir mektup kaleme almış, mektubu Uğur Gürsoy’un ve Ali Dilber’in eline vermiş, İstanbul’a yollamış.

Muhsin Ertuğrul öneriyi evetlemiş, 18 Mart 1964 günü Ordu’ya gelmiş. Gereken bilgi ve dokümanları toplamış, oyunların oynanabileceği salon ile yapılması düşünülen belediyeye ait binaları dolaşmış ve… İstanbul’a dönme günü geldiğinde: “Ordu’da tiyatro kurulacak” demiş. “Ordu’da tiyatro kurulacak ve İstanbul Şehir Tiyatrosu elinden geleni esirgemeyecek, Ordu, bir bölge tiyatrosu gibi görev yapacak.” Hazırlıklar başlamış, Belediye bütçesinden cenaze arabası almak için “tahsis” edilen 50 bin lira tiyatroya aktarılmış, Vali Bey de, özel idare ödeneğinden 20 bin lira yollamış. Işık, efekt ve diğer eksik gedikler tamamlanmış, Ergun Köknar da Ordu’ya Muhsin Ertuğrul tarafından Genel Sanat yönetmeni olarak atanmış. Ergun Köknar, o sırada Suna Pekuysal ile daha taze evli. Kasım 1964’de, karısı Suna Pekuysal’ı da yanına katarak Ordu’ya gelmiş, Reşat Nuri Güntekin’in “Hülleci”sini sahnelemiş.

Yeni yıllar gelmiş, eski yıllar gitmiş, nice ünlü-ünsüz tiyatrocular geçmiş OBKT sahnesinden, varılmış 1993 yılına. 23 Kasım sabahı tiyatro binası yanmış, kül olmuş. Üzüntü bir yana, Ordu Sineması’nın cuma günleri Belediye tarafından tiyatro için kiralanmış, oyunlar orada kısıtlı olanaklarla da olsa sürdürülmüş. İlerleyen aylarda Düz Mahalle’deki eski Rum Kilisesi onarılmış, yanına da 240 kişilik bir tiyatro salonu inşa edilip, 27 Mart 1998 günü açılmış. Adını da “75. Yıl Cumhuriyet Sahnesi” koymuşlar.

Gelinmiş günümüze. Altı yıldır TOBAV’ın (Devlet Tiyatroları, Opera ve Bale Çalışanları Vakfı) desteğiyle uluslararası tiyatro şenliği yapıyorlar. Bu yıl, Amerika’dan İsviçre’den, Brezilya’dan, Bulgaristan’dan, Polonya’dan, Letonya’dan, Suriye’den tiyatrocuları ağırladılar. Bursa’dan, Antalya’dan Ankara’dan, Adana’dan, Mersin’den, Diyarbakır’dan tiyatrocularla işbirliği yaptılar. Genç Belediye Başkanı Seyit Torun (1968) ve ekibini OBKT’nu iyiden iyiye benimsediğini, gerçek anlamda kol kanat gerdiğini altı yıldır görüyor, tanık oluyoruz. Tiyatro, doğrudan Başkan Yardımcılığına, yani Özer Karadağ’a bağlı. Tiyatronun başında Mehmet Kefeli var. Ocaktan yetişme gencecik bir tiyatrocu, Ali Kemal Tandoğan, Genel Sanat Yönetmeni olarak tiyatroyu yönetiyor. Varlığını 46 yıldan beri sürdüren bir tiyatro bu tiyatro. Belediye Başkanı Seyit Torun ile yardımcısı Özer Karadağ, diğer illerimizdeki ”Kavun”, “Karpuz,” “Kabak Çekirdeği”, “Çilek”, “Badem” benzeri festivallere “nazire” yaparcasına, tiyatroya gönül ve destek vermekteler.

Elbette, Orduluların tiyatroya karşı duyarlılık rüzgârını arkalarına alarak…

Ve elbette tiyatronun ve tüm sanat kollarının topluma katkısına yürekten inanarak…

Üstün Akmen
Evrensel Gazetesi


Yazarın Tüm Yazıları


Paylaş      
Yorumlar

Bu Oyun Hakkındaki Görüşlerinizi Paylaşın !

İsim
Mail  (Yayınlanmayacak)
Yorum
Güvenlik Kodu= 828
Lütfen bu kodu yandaki kutuya yazınız
 

    Son Eklenen Yazılar     En Çok Okunan Güncel Yazılar
27 MART… UMUDUNU ARAYAN BİR GÜN (Ahmet Yapar)
YOKLAMA LİSTESİ (Skeç)
    Tüm Tiyatro Yazıları

    Bu Tarihte Yayınlanan Diğer Yazılar
    Bu yazının yayınlandığı tarihte gündemdeki diğer yazılar aşağıda listelenmiştir...

  • GSM 8.Amatör Tiyatro Festivali'nde, Savaş Aykılıç'ın Not Defterinden - Tartuffe'ler Orgon'lar ve Diğerleri - Kadir Has Üniversitesi Tiyatro Topluluğu (Savaş Aykılıç) - 6/23/2010
  • Zülfü Livaneli Sahnede! - Leyla'nın Evi (İhsan Ata) - 6/23/2010
  • Eleştirmenlerden Arşivlik Bir Seçki (Metin Boran) - 6/23/2010
  • Antalyalılar, Nazım Hikmet'i Fazıl Say ve Mehmet Aksoy ile Andı (Üstün Akmen) - 6/23/2010
  • Rusya İzlenimlerim - Krasnodar Kentinde 4 Gün… (Tuncer Cücenoğlu) - 6/23/2010
  • 8. Amatör Tiyatrolar Komedyası (Ferhat Haznedar) - 6/23/2010
  • Kendinizi Politikacılara Bırakmayın, Kendi Kendinizi İyileştirin Oyunu: Elektra (Üstün Akmen) - 6/23/2010
  • Bir Kış Masalı – Çîrokek Zivistanê (Asmin N. Singez) - 6/18/2010
  • GSM 8.Amatör Tiyatro Festivali'nde, Savaş Aykılıç'ın Not Defterinden - Troya Geçilmez, İstanbul Kültür Üniversitesi Tiyatro Topluluğu (Savaş Aykılıç) - 6/18/2010
  • Hep Cesur Davrandım ! (Pınar Çekirge) - 6/18/2010
  • Ordu'da, Fındık-Fıstık Şenliği Yerine Tiyatro Festivali 6 Yaşında (Üstün Akmen) - 6/16/2010
  • Lütfen Herkes Yazmasın! (Yurdagül Yurtseven) - 6/15/2010
  • Elpiniki, Şarap Tadı ve Karanfiller (Baha Çıtakoğlu) - 6/15/2010
  • GSM 8.Amatör Tiyatro Festivali'nde, Savaş Aykılıç'ın Not Defterinden - Evlenme, Maltepe Üniversitesi Oyunculuk Bölümü (Savaş Aykılıç) - 6/4/2010
  • Askerlik Bitti (Arda Aydın) - 6/4/2010
  • Şişli Terakki Gençlik Tiyatroları Festivali'nin ardından… (Ümit Kireççi) - 6/1/2010
  • Cadıların Çığlığı - Hekate'nin Şarkısı (Cüneyt İngiz) - 6/1/2010
  • İstanbul Hatırası (Cüneyt İngiz) - 6/1/2010
  • Dört Başı Mamur Kuruç (Tuncer Cücenoğlu) - 5/26/2010
  • Kıbrıs Yakındoğu Üniversitesi'nin Yeni Tiyatrocu Adayı Mezunları (Üstün Akmen) - 5/26/2010
  • Bir Yaz Gecesi Rüyası ve KOÜ SSB (İhsan Ata) - 5/24/2010
  • Türkiye'de Kadın Olmak ile Dünyada Kadın Olmak Arasındaki Fark Nedir? (Asmin N. Singez) - 5/24/2010
  • Münchner Kammerspiele - Dava - Kafka- 17.Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali (Melih Anık) - 5/24/2010
  • Kanlı Nigar - Oyun İstasyonu (İhsan Ata) - 5/21/2010
  • King Kong'un Kızları ya da Bakıcı Terörü (Savaş Aykılıç) - 5/21/2010
  • Yahu Malkovich, Bu Ne Biçim Kitsch?: Şeytani Komedya (Üstün Akmen) - 5/21/2010
  • Kadınlar Savaş ve Komedi Üzerine (Cüneyt İngiz) - 5/20/2010
  • -Bir Festival- ki Sormayın, Sürüyor! Süründürüyor... (Dündar İncesu) - 5/20/2010
  • Uluslararası Karadeniz Tiyatro Festivali ve Bir İstek (Fatma Babuşçu) - 5/20/2010
  • Tiyatrocu Kadınların İmza Kampanyası Hakkında... (İmza Kampanyası) - 5/18/2010
  • Sokaklarda Bir Hayalet Dolaşıyor! (Tufan Taştan) - 5/18/2010
  • Aleksey Maksimoviç Peşkov MADRE (Yurdagül Yurtseven) - 5/18/2010
  • Kuş bakışı Malkovich: Bir Okuma gecesi… (Rengin uz) - 5/18/2010
  • Bireyden Toplumsala Şiddet Sarmalı (Metin Boran) - 5/12/2010
  • Trabzon'daki Tiyatro Şöleni, Cumartesi Akşamı Perde Kapatıyor (Üstün Akmen) - 5/12/2010
  • Uluslararası Karadeniz Tiyatro Festivali'nin 11.si Başladı ve Özlem Türkad (Üstün Akmen) - 5/7/2010
  • Nurullah Tuncer, İstanbul Şehir Tiyatroları'nda Görücüye Çıkıyor: İntiharın Genel Provası (İhsan Ata) - 5/1/2010
  • Kerem Gibi (Dündar İncesu) - 4/29/2010
  • Aşkta, Kırıldığı Yerden Keskinleşen Yolculuk: Dar-ül Love (Üstün Akmen) - 4/29/2010
  • Aşkta, Kırıldığı Yerden Keskinleşen Yolculuk: Dar-ül Love () - 4/29/2010


  • Tiyatro Kursu Başlıyor!
    12 Şubat'tan itibaren her PAZARTESİ Kadıköy'de!
    Çalışanlara yönelik hobi sınıfı!



    Duyuru Panosu!



    Son Eklenen Tiyatro Oyunları

         Güncel Yazılar

    Yazar olmak ister misiniz?
    Yazar olarak tiyatrodunyasi.com ailesine katılmak, yazılarınızı yüzbinlerce tiyatroseverle paylaşmak isterseniz tiyatrodunyasi@tiyatrodunyasi.com adresine mail gönderebilirsiniz...

    Mail Listemize Üye Olun

         Güncel Haberler
    Tiyatro Maydanoz, Nazım’ın Kadınları ile Sahnede
    Tekin Deniz: Dümbüllü kavuğunu kimseye devretmedi

    Tiyatro Dünyası'nı takip Edin
     
     |  ..